DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.27069#0316
4 Cxl. Aur-
lib. 2. chro
cap. 13. & 14.
b 2. detuend.
valet cap. z.
c Lib. fen. ?.
doc-2. cap. 3.
d 2. Aph. 16.
Avicen. lib 1.
'fen. g. tvac. 2.
cap. 3.
2S6 Hieronymi Mercvri ALIS
siiccos utiles in universum corpus, prout destinati sunt, optime
distribuit, excrementis faciliorem exitum prtebet: quae aiioqui
st retineantur, obstrudiones, ac multos alios morbos retuso na-
tivo calore progignere solent. Ex adverso st post cibum quis
exercitationes adeat, nedum universi corporis habitui innume-
rx cruditatesinfarciuntur, verumetiam universalis succorum
codio impeditur. id in omnibus evenire testatus est Theophra-
stus, ubi, qux coquuntur, a motu impediri hunc in modum
scripsit , ^ TEtiipOfdfaci KcohvsTzq, jtxtj ov Koupco Quocirca
magnopere damnandi sunt Erasistratus, atque Dioclcs, qui fal-
sts rationibus deceptistanguinem excreantes phthistcos, alios-
que plurimos valetudinarios deambulationibus post cibum
a exercebant. Quas tamen de motu vehementiore inteliigenda
puto, quod Avicennas exiguum a cibo motumin ventriculo
melius eum accommodare, praesertim quando mox dormien-
dumest, docet. quod etiam Aristotelem significasie consen-
taneum est, ubi scripsit ambidatwie?npofi cermrn ejficere, ne ad os
ventriculijupematent edulia. Tria tamen hoc in loco observan-
da essse judico : primum est, ut nullm exercitutionemmoliutur ,
nijiprius excrementuper nures, os, alvum, veficam expulent,
cum haud tutam esse exercitationem non inanito corpore cla-
ment 1 Galenus, & c Avicienna, & ad haec etiam hesternus ci-
busapprimeconcodussitj quoniamstpriusvel posterius quis
exercitationem adeat, autcrudishumoribus, variisquerecre-
mentisimplebitur,aut pallidae bilisproventum augebit. cogno-
scetur autem cibum jam concodum esse, tum ex eru&ationi-
bus, tum exurinis, quae dumalbidiores sunt, abstinenduma
motu demonstrant, dum vero ex aibidis ssaviores evaserunt,
jam tempus exercendi adesie indicant. Sccundum observan-
d tim est, ne jiomacho immodice vacuo ctcplme esiurient.e labor, vel
exercitatio obcatur: quoniam hoc pacto eveniet, ut ingestus ci-
bus, necdum accommodatus, concodusve astomacho rabicn-
te, & conscquenter amembrisva!de famelicisavidenimisra-
piatur, & proinde cruditates, & obstrudiones innumerre sub-
oriantur, quodprobeinteliigens ^Hippocratesdixit: o*«a^oV
x TTdWtdiv, id est, ubifames, laborandum non efi. Tertium obser
vandumcst, nesiatim sosi exercitationem cibns asiumatur, sed
modica
lib. 2. chro
cap. 13. & 14.
b 2. detuend.
valet cap. z.
c Lib. fen. ?.
doc-2. cap. 3.
d 2. Aph. 16.
Avicen. lib 1.
'fen. g. tvac. 2.
cap. 3.
2S6 Hieronymi Mercvri ALIS
siiccos utiles in universum corpus, prout destinati sunt, optime
distribuit, excrementis faciliorem exitum prtebet: quae aiioqui
st retineantur, obstrudiones, ac multos alios morbos retuso na-
tivo calore progignere solent. Ex adverso st post cibum quis
exercitationes adeat, nedum universi corporis habitui innume-
rx cruditatesinfarciuntur, verumetiam universalis succorum
codio impeditur. id in omnibus evenire testatus est Theophra-
stus, ubi, qux coquuntur, a motu impediri hunc in modum
scripsit , ^ TEtiipOfdfaci KcohvsTzq, jtxtj ov Koupco Quocirca
magnopere damnandi sunt Erasistratus, atque Dioclcs, qui fal-
sts rationibus deceptistanguinem excreantes phthistcos, alios-
que plurimos valetudinarios deambulationibus post cibum
a exercebant. Quas tamen de motu vehementiore inteliigenda
puto, quod Avicennas exiguum a cibo motumin ventriculo
melius eum accommodare, praesertim quando mox dormien-
dumest, docet. quod etiam Aristotelem significasie consen-
taneum est, ubi scripsit ambidatwie?npofi cermrn ejficere, ne ad os
ventriculijupematent edulia. Tria tamen hoc in loco observan-
da essse judico : primum est, ut nullm exercitutionemmoliutur ,
nijiprius excrementuper nures, os, alvum, veficam expulent,
cum haud tutam esse exercitationem non inanito corpore cla-
ment 1 Galenus, & c Avicienna, & ad haec etiam hesternus ci-
busapprimeconcodussitj quoniamstpriusvel posterius quis
exercitationem adeat, autcrudishumoribus, variisquerecre-
mentisimplebitur,aut pallidae bilisproventum augebit. cogno-
scetur autem cibum jam concodum esse, tum ex eru&ationi-
bus, tum exurinis, quae dumalbidiores sunt, abstinenduma
motu demonstrant, dum vero ex aibidis ssaviores evaserunt,
jam tempus exercendi adesie indicant. Sccundum observan-
d tim est, ne jiomacho immodice vacuo ctcplme esiurient.e labor, vel
exercitatio obcatur: quoniam hoc pacto eveniet, ut ingestus ci-
bus, necdum accommodatus, concodusve astomacho rabicn-
te, & conscquenter amembrisva!de famelicisavidenimisra-
piatur, & proinde cruditates, & obstrudiones innumerre sub-
oriantur, quodprobeinteliigens ^Hippocratesdixit: o*«a^oV
x TTdWtdiv, id est, ubifames, laborandum non efi. Tertium obser
vandumcst, nesiatim sosi exercitationem cibns asiumatur, sed
modica