DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.42397#0201
Boznańska i inne 197
Wszystkie rodzaje dostępnego kobietom wykształcenia artystycznego -
prywatne lekcje i szkoły, a zwłaszcza zagraniczne akademie i atelier -
były kosztowne. Kolejne pytanie dotyczy zatem finansowych podstaw
artystycznych karier kobiet. Jak powiedziano, większość z nich pocho-
dziła z rodzin ziemiańskich, a część z inteligencji (co nie znaczy, że koszty
edukacji, zwłaszcza zagranicznej, nie stanowiły problemu dla rodzin-
nych budżetów). Najbardziej dramatycznym, powieściowym niemal
przykładem może być los zmarłej w wieku trzydziestu sześciu lat Anny
Bilińskiej-Bohdanowiczowej, obok Boznańskiej niewątpliwie najbardziej
utalentowanej i upartej w dążeniach artystycznych przedstawicielki tego
pokolenia16. Córka lekarza praktykującego na Kijowszczyźnie, przez całą
młodość borykała się ze skutkami jego finansowej upadłości. W war-
szawskiej szkole Gersona zawarła przyjaźnie z zamożnymi koleżankami
(Klementyną Krassowską, Marią Gażycz, Zofią Stankiewiczówną), któ-
rych pomoc pozwoliła jej odbyć zagraniczne podróże i podjąć studia
w Academie Julian w Paryżu. Niepewna sytuacja materialna uniemożli-
wiła jej związek z Wojciechem Grabowskim, rysownikiem zmarłym na
gruźlicę w 1885 roku. Szansę kontynuacji studiów paryskich zawdzię-
czała zapisowi testamentowemu młodo zmarłej przyjaciółki, Klementy-
ny Krassowskiej. Od 1887 roku zaczęła odnosić sukcesy w Salonie
Paryskim, otrzymywać zamówienia na portrety, sprzedawać obrazy, mię-
dzy innymi do londyńskiej prestiżowej Grosvenor Gallery. W 1892 roku
wyszła za mąż za doktora Bohdanowicza, lecz ten początek powodzenia
zawodowego i osobistego już w następnym roku przerwała śmierć spo-
wodowana chorobą, której nabawiła się w bardzo trudnych i ubogich
latach paryskich studiów.
Względna zamożność innych adeptek sztuk pięknych także nie oznacza-
ła braku problemów finansowych. Oprócz sprzedaży obrazów (głównie
portretów i pejzaży, tych najbardziej pokupnych gatunków tematycznych)
źródłem dochodów były lekcje rysunku, praca w uczelniach artystycznych
dla kobiet (Leonia Bierkowska, Stanisława Fijałkowska-Kędzierska, Maria
Podlewska, Antonina Różniatowska, Barbara Rychter-Janowska, Broni-
Wszystkie rodzaje dostępnego kobietom wykształcenia artystycznego -
prywatne lekcje i szkoły, a zwłaszcza zagraniczne akademie i atelier -
były kosztowne. Kolejne pytanie dotyczy zatem finansowych podstaw
artystycznych karier kobiet. Jak powiedziano, większość z nich pocho-
dziła z rodzin ziemiańskich, a część z inteligencji (co nie znaczy, że koszty
edukacji, zwłaszcza zagranicznej, nie stanowiły problemu dla rodzin-
nych budżetów). Najbardziej dramatycznym, powieściowym niemal
przykładem może być los zmarłej w wieku trzydziestu sześciu lat Anny
Bilińskiej-Bohdanowiczowej, obok Boznańskiej niewątpliwie najbardziej
utalentowanej i upartej w dążeniach artystycznych przedstawicielki tego
pokolenia16. Córka lekarza praktykującego na Kijowszczyźnie, przez całą
młodość borykała się ze skutkami jego finansowej upadłości. W war-
szawskiej szkole Gersona zawarła przyjaźnie z zamożnymi koleżankami
(Klementyną Krassowską, Marią Gażycz, Zofią Stankiewiczówną), któ-
rych pomoc pozwoliła jej odbyć zagraniczne podróże i podjąć studia
w Academie Julian w Paryżu. Niepewna sytuacja materialna uniemożli-
wiła jej związek z Wojciechem Grabowskim, rysownikiem zmarłym na
gruźlicę w 1885 roku. Szansę kontynuacji studiów paryskich zawdzię-
czała zapisowi testamentowemu młodo zmarłej przyjaciółki, Klementy-
ny Krassowskiej. Od 1887 roku zaczęła odnosić sukcesy w Salonie
Paryskim, otrzymywać zamówienia na portrety, sprzedawać obrazy, mię-
dzy innymi do londyńskiej prestiżowej Grosvenor Gallery. W 1892 roku
wyszła za mąż za doktora Bohdanowicza, lecz ten początek powodzenia
zawodowego i osobistego już w następnym roku przerwała śmierć spo-
wodowana chorobą, której nabawiła się w bardzo trudnych i ubogich
latach paryskich studiów.
Względna zamożność innych adeptek sztuk pięknych także nie oznacza-
ła braku problemów finansowych. Oprócz sprzedaży obrazów (głównie
portretów i pejzaży, tych najbardziej pokupnych gatunków tematycznych)
źródłem dochodów były lekcje rysunku, praca w uczelniach artystycznych
dla kobiet (Leonia Bierkowska, Stanisława Fijałkowska-Kędzierska, Maria
Podlewska, Antonina Różniatowska, Barbara Rychter-Janowska, Broni-