DOI Artikel:
Gryglewicz, Tomasz: Koloryzm w malarstwie Hanny Rudzkiej-Cybisowej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28182#0079
Tomasz Gryglewicz
Koloryzm w malarstwie
Hanny Rudzkiej-Cybisowej
Maria Rzepińska pisze w Historii koloru, że „Problem kapizmu i koloryzmu
jest dość złożony (...). Oba pojęcia są na ogół stosowane wymiennie (...).
Operując określeniem kapiści, historyk czuje się bardziej pewny, gdyż
wiadomo, że chodzi o członków tzw. Komitetu Paryskiego (skrót K. P), więc
konkretną i zwartą grupę artystów. Młodzi malarze, uczniowie Pankiewi-
cza z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych wyjechali w roku 1924 do
Paryża dla dalszych studiów. Zafascynowani impresjonizmem, malar-
stwem Cezanne'a i Bonnarda nie pomijali starych mistrzów (głównie We-
necjan), których sekrety i metody podziwiał Pankiewicz"1.
Historia grupy kapistów wchodzi w zakres podręcznikowych faktów, co
zwalnia nas od jej szczegółowego przedstawienia. Wystarczy krótkie wy-
punktowanie głównych założeń teoretycznych programu kapistów. Opie-
rając się bowiem na postimpresjonistycznym doświadczeniu, które za-
wdzięczali ich profesorowi Pankiewiczowi, stworzyli na początku lat trzy-
dziestych spójną doktrynę malarską.
Wyznawali autonomię obrazu. „Dzieło sztuki istnieje samo w sobie" —
pisał Jan Cybis w imieniu całej grupy w roku 19312. Autonomia owa prze-
jawiała się nie tylko uniezależnieniem od natury środków czysto malar-
skich, aczkolwiek bez odrzucenia tematu, ale również dotyczyła innych
warstw eliminowanych z obrazu: „Nie chcemy zadziwiać żadnymi tricka-
mi, stwarzać złudzeń optycznych wypukłości czy dali, ani robieniem «ob-
razów» modernistycznych czy innych (image)"3. Kapiści, ograniczając rolę
tematu i eliminując symbol, czyli tzw. literaturę, oraz niwelując przestrzeń,
którą sprowadzali do płaszczyzny obrazowej, koncentrowali się przede
wszystkim na barwie, gdyż jak pisali „Płótno nie musi być wykonane, ale
powinno być rozstrzygnięte po malarsku"4. Kolorystyka obrazu również
1 M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 1983, s. 614.
2 Cyt. wg.: ibidem, s. 614.
3 Ibidem, s. 615.
4 Loc. cit.
77
Koloryzm w malarstwie
Hanny Rudzkiej-Cybisowej
Maria Rzepińska pisze w Historii koloru, że „Problem kapizmu i koloryzmu
jest dość złożony (...). Oba pojęcia są na ogół stosowane wymiennie (...).
Operując określeniem kapiści, historyk czuje się bardziej pewny, gdyż
wiadomo, że chodzi o członków tzw. Komitetu Paryskiego (skrót K. P), więc
konkretną i zwartą grupę artystów. Młodzi malarze, uczniowie Pankiewi-
cza z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych wyjechali w roku 1924 do
Paryża dla dalszych studiów. Zafascynowani impresjonizmem, malar-
stwem Cezanne'a i Bonnarda nie pomijali starych mistrzów (głównie We-
necjan), których sekrety i metody podziwiał Pankiewicz"1.
Historia grupy kapistów wchodzi w zakres podręcznikowych faktów, co
zwalnia nas od jej szczegółowego przedstawienia. Wystarczy krótkie wy-
punktowanie głównych założeń teoretycznych programu kapistów. Opie-
rając się bowiem na postimpresjonistycznym doświadczeniu, które za-
wdzięczali ich profesorowi Pankiewiczowi, stworzyli na początku lat trzy-
dziestych spójną doktrynę malarską.
Wyznawali autonomię obrazu. „Dzieło sztuki istnieje samo w sobie" —
pisał Jan Cybis w imieniu całej grupy w roku 19312. Autonomia owa prze-
jawiała się nie tylko uniezależnieniem od natury środków czysto malar-
skich, aczkolwiek bez odrzucenia tematu, ale również dotyczyła innych
warstw eliminowanych z obrazu: „Nie chcemy zadziwiać żadnymi tricka-
mi, stwarzać złudzeń optycznych wypukłości czy dali, ani robieniem «ob-
razów» modernistycznych czy innych (image)"3. Kapiści, ograniczając rolę
tematu i eliminując symbol, czyli tzw. literaturę, oraz niwelując przestrzeń,
którą sprowadzali do płaszczyzny obrazowej, koncentrowali się przede
wszystkim na barwie, gdyż jak pisali „Płótno nie musi być wykonane, ale
powinno być rozstrzygnięte po malarsku"4. Kolorystyka obrazu również
1 M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 1983, s. 614.
2 Cyt. wg.: ibidem, s. 614.
3 Ibidem, s. 615.
4 Loc. cit.
77