DOI Artikel:
Antos, Janusz: Czy trzeba się wstydzić koloryzmu?k: O związkach niektórych artystów II Grupy Krakowskiej z nurtem kolorystycznym
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28182#0041
Janusz Antoś
Czy trzeba się wstydzić koloryzmu?
O związkach niektórych artystów II Grupy
Krakowskiej z nurtem kolorystycznym
„Spektralna, kolorowa wizja świata stworzyła im samym [kapistom —
J. A.] — pisał po latach w swoim tekście Kapiści Tadeusz Kantor -—• złudną
zasłonę, która wyrugowała skutecznie istotne dla naszego wieku poszuki-
wania i pytania. Po wojnie «kapiści» potępili wystąpienia naszej awangar-
dy, wtedy już z pozycji profesorów Akademii"1. T. Kantor konstruował
zgodnie z awangardowym paradygmatem we fragmentarycznie przyto-
czonym tu tekście, konfliktowy i antagonistyczny obraz sztuki polskiej lat
trzydziestych i czterdziestych naszego wieku. Krakowski artysta przyzna-
wał co prawda kapistom stworzenie w okresie międzywojennym „szero-
kiego [podkr. — J. A.] frontu walki z krajowym zacofanym akademi-
zmem"2, zdecydowanie jednak odróżniając kapistów od radykalnej awan-
gardy. Po wojnie sytuował kapistów już na pozycjach akademików.
Wielości złożonych relacji między kolorystami i nowatorami z Grupy
Młodych Plastyków, z których wielu to późniejsi współzałożyciele II Grupy
Krakowskiej, nie da się sprowadzić bez groźby istotnych zniekształceń do
pozostawania i okopania się po przeciwnych stronach barykady. Artyści
Grupy Młodych Plastyków, odwołując się do „tradycji awangardowej"3
i kategorii „nowości", sprzeciwiali się „trwaniu" sztuki kolorystów. O pier-
wszej po wojnie wystawie sztuki nowoczesnej zorganizowanej przez Gru-
pę Młodych Plastyków w czerwcu 1945 r. w lokalu Związku Literatów
Polskich w Krakowie Helena Wielowieyska pisała: „Wystawa ta jest zdecy-
dowaną manifestacją antyimpresjonistyczną"4. Adam Hoffmann, pisząc
1 T. Kantor, Kapiści, [w:] Tadeusz Kantor. Malarstwo i rzeźba, katalog wystawy. Muzeum Narodowe
w Krakowie, Kraków 1991, s. 53.
2 Ibidem, s. 52.
3 Pojęde „tradycja awangardowa" za: W Włodarczyk, Polskie malarstwo awangardowe lat 1945-1949.
Wstęp do badań, [w:] „Ikonotheka. Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego", t. 2,
Warszawa 1990, s. 159.
4 H. Wielowieyska, O Klub Młodych Plastyków, „Odrodzenie" 1945, nr 34.
39
Czy trzeba się wstydzić koloryzmu?
O związkach niektórych artystów II Grupy
Krakowskiej z nurtem kolorystycznym
„Spektralna, kolorowa wizja świata stworzyła im samym [kapistom —
J. A.] — pisał po latach w swoim tekście Kapiści Tadeusz Kantor -—• złudną
zasłonę, która wyrugowała skutecznie istotne dla naszego wieku poszuki-
wania i pytania. Po wojnie «kapiści» potępili wystąpienia naszej awangar-
dy, wtedy już z pozycji profesorów Akademii"1. T. Kantor konstruował
zgodnie z awangardowym paradygmatem we fragmentarycznie przyto-
czonym tu tekście, konfliktowy i antagonistyczny obraz sztuki polskiej lat
trzydziestych i czterdziestych naszego wieku. Krakowski artysta przyzna-
wał co prawda kapistom stworzenie w okresie międzywojennym „szero-
kiego [podkr. — J. A.] frontu walki z krajowym zacofanym akademi-
zmem"2, zdecydowanie jednak odróżniając kapistów od radykalnej awan-
gardy. Po wojnie sytuował kapistów już na pozycjach akademików.
Wielości złożonych relacji między kolorystami i nowatorami z Grupy
Młodych Plastyków, z których wielu to późniejsi współzałożyciele II Grupy
Krakowskiej, nie da się sprowadzić bez groźby istotnych zniekształceń do
pozostawania i okopania się po przeciwnych stronach barykady. Artyści
Grupy Młodych Plastyków, odwołując się do „tradycji awangardowej"3
i kategorii „nowości", sprzeciwiali się „trwaniu" sztuki kolorystów. O pier-
wszej po wojnie wystawie sztuki nowoczesnej zorganizowanej przez Gru-
pę Młodych Plastyków w czerwcu 1945 r. w lokalu Związku Literatów
Polskich w Krakowie Helena Wielowieyska pisała: „Wystawa ta jest zdecy-
dowaną manifestacją antyimpresjonistyczną"4. Adam Hoffmann, pisząc
1 T. Kantor, Kapiści, [w:] Tadeusz Kantor. Malarstwo i rzeźba, katalog wystawy. Muzeum Narodowe
w Krakowie, Kraków 1991, s. 53.
2 Ibidem, s. 52.
3 Pojęde „tradycja awangardowa" za: W Włodarczyk, Polskie malarstwo awangardowe lat 1945-1949.
Wstęp do badań, [w:] „Ikonotheka. Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego", t. 2,
Warszawa 1990, s. 159.
4 H. Wielowieyska, O Klub Młodych Plastyków, „Odrodzenie" 1945, nr 34.
39