Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (4.1995)

na kolejnych dwóch szkicach, świadczących o pewnym wpływie szkoły
wrocławskiej, a może także i o udokumentowanych przecież w tym czasie,
związkach młodego malarza z formistami. Akty te (ił. 4-5) powstały bowiem
już w Krakowie, dokąd Cybis przeniósł się w 1921 r.11 Z uwagi na fakt, że
Cybis rzadko datował swoje szkice, trudno jest wyróżnić te z okresu pary-
skiego. Niewątpliwie jednym z nich, powstałym w czasie pobytu malarza
na plenerze w Moret-sur-Loing w 1928 r., jest kompozycja, ukazująca wi-
dok kościoła w tej podparyskiej miejscowości12. Inna grupa prac, o których
pragnę wspomnieć, to szkice związane z projektami monumentalnych de-
koracji. Pierwszą taką pracą w życiu Cybisa były projekty plafonów wawel-
skich — przypomnijmy tę historię. 14 III 1931 r. komisje Komitetu Wawel-
skiego postanowiły powierzyć dekoraq'e sal zamkowych najmłodszym arty-
stom; poszczególne sale rozdzielono pomiędzy grupy paryską, warszaw-
ską, krakowską i wileńską. Ostatecznie, po zapoznaniu się z projektami, na
posiedzeniu sądu konkursowego 13 VII1931 r., realizację zlecono Lucjano-
wi Adwentowiczowi, Janowi Cybisowi, Józefowi Jaremie, Leonardowi
Pękalskiemu, Zbigniewowi Pronaszce i Zygmuntowi Waliszewskimu13.
Przedsięwzięcie to przypomina, zachowany w zbiorach opolskich, olejny
szkic do plafonu pędzla Jana Cybisa, zatytułowany Scena mitologiczna14.
Już po wojnie Cybis wraca kilkakrotnie do zagadnień plastyki monumen-
talnej. Wykonuje m.in. projekty dekoracji gmachu Sejmu. Związanych z tym
szkiców zachowało się w Muzeum Śląska Opolskiego kilkanaście15. Posia-
damy także projekty dekoracji ściennych gmachu Rady Państwa, powstałe
w latach 1946-1947 kompozycje: Teatr, Architektura i Dary ziemi ojczystej16.
W kolekcji opolskiej znajdują się także szkice (ii. 7) do trzech dekoracyj-
nych panneaux, wykonanych przez Cybisa na Wystawę Ziem Odzyska-
nych we Wrocławiu w 1948 r.17 Oryginały tych płócien, noszące tytuły Ro-
dzina, Port i Żniwo, przechowywane są obecnie w Muzeum Narodowym we
Wrocławiu. Także z Wrocławiem wiąże się ciekawy, nietypowy dla twórczo-
ści Cybisa akwarelowy szkic — projekt witraża dla wrocławskiej katedry
z wyobrażeniem biskupa Zbigniewa Oleśnickiego18. Nie sposób w tak kró-

Obrazy
i rysunki
Jana Cybisa
w zbiorach
muzeum
Śląska
Opolskiego

" J. Cybis, Akty, ol., papier, 33 x 26 cm, nr inw. MSO/S/1136/13, tenże. Akty, tusz, papier, 33 x 26 cm,
nr inw. MSO/S/1136/14.
12 J. Cybis, Pejzaż miejski, ol., papier, 21 x 26 cm, nr inw. MSO/S/434.
13 Podaję za: Polskie życie artystyczne w latach 1915-1939, pod red. A. Wojciechowskiego, Wrocław-
-Warszawa 1974, s. 241,251.
14 J. Cybis, Scena mitologiczna, ol., płótno, 68 x 66 cm, nr inw. MSO/S/1055.
15 Tenże, Szkice do dekoracji sali w Sejmie, akwarele, ol., karton, nr inw. MSO/S/1135/97 —
MSO/S/1135/1135/120.
16 J. Cybis, Teatr, akwarela, ol., karton, 19 x 35 cm, nr inw. MSO/S/1135/34, Architektura, akwarela,
karton, 18 x 33,5 cm, nr inw. MSO/S/1135/36, Dary ziemi ojczystej, akwarela, karton, 17 x 33 cm, nr inw.
MSO/S/1135/35.
17 Tenże, Studium do kompozycji wrocławskiej, ol., tekt., 28,5 x 33 cm, nr inw. MSO/S/1135/28, Siewca,
tusz, papier, 14 x 11 cm, nr inw. MSO/S/1135/29, Studium do kompozycji wrocławskiej „Rodzina", ol.,
karton, 32,5 x 38 cm, nr inw. MSO/S/1135/37.
18 Tenże, Projekt witraża do katedry wrocławskiej, akwarela, karton, 33 x 24 cm, nr inw. MSO/S/1135/38.

133