Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (4.1995)

Małgorzata
Kitowska-
-Łysiak


5. Jan Dziędziora, Czaszka, węgiel, papier, lata siedemdziesiąte. Repr. w: Jan Dziędziora
(1926-1987). Malarstwo, rysunek [kat. wyst.], Galeria Zachęta, Warszawa DI- IV1994, s. 39

Z powyższych tekstów krytyków wynika — co istotne — że wszyscy
byli zgodni co do tego, iż twórczość Nachta z trudem poddaje się zarów-
no generalnym klasyfikacjom, jak drobiazgowym rozbiorom, między in-
nymi z powodu bardzo wyrównanego, wysokiego poziomu składających
się na nią dzieł, które na dodatek rzadko były datowane, a często przema-
lowywane.
Maciej Gutowski ograniczył swoje spostrzeżenia do uwag związanych
z metodą twórczą malarza. Zaznaczał, że dużą rolę w określeniu natury
malarstwa Nachta miała jego wewnętrzna skłonność do podporządkowy-
wania geometrycznemu rytmowi układu form na płaszczyźnie płótna
i gotowość do oblekania tak zbudowanej całości w odpowiednią gamę
barwną33. (Powstanie obrazów, które łatwo nazwać ekspresjonistycznymi
z powodu charakterystycznych, zdecydowanych przeciwstawień tonacji
ciepłych i zimnych, stosowania plam zintensyfikowanego koloru, akcento-
wania czerni34, przypada głównie na lata dwudzieste i trzydzieste; po woj-
33 M. Gutowski, Malarstwo pełne..., op. cit., (jak przyp. 22) passim.
34 Na ten temat zob. też uwagi W Włodarczyka w jego artykule Przeciwnicy kolorystów, [w:] Sztuka
lat trzydziestych. Materiały sesji SHS, Niedzica IV 1988, Warszawa 1991, s. 79-98; tamże na s. 84-87

154