Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (7-8.2009)

3. Krucyfiks, kościół św. Trójcy, Gdańsk, stan w trakcie konserwacji,
fot. J. Pabiś-Gagis

i liczby nawarstwień, ich chronologii, stanu zachowania i zasięgu. Dopiero pozy-
skanie tych informacji pozwoliło na sprecyzowanie charakteru i zakresu kolej-
nych etapów pracy. Kwestia usuwania przemalowań była w zasadzie od początku
oczywista, lecz badania miały określić, w jakim zakresie i do którego momentu
zdejmowanie warstw będzie prowadzone: czy będą usunięte do warstwy autor-
skiej, czy w wypadku jej braku lub zachowania w niewielkim stopniu - do takiej,
która mogłaby stanowić rzetelną propozycję estetyczną.
Wobec wielkości rzeźby zastosowanie do badań metod fizycznych, takich jak
prześwietlenie promieniami X czy reflektografia IR, nie wchodziło w rachubę.
Analiza w świetle UV w wypadku tej figury nie przyniosła istotnych informa-
cji. Nawarstwienia były więc rozpoznawane w obserwacji mikroskopowej in
situ, przy wykorzystaniu przenośnego mikroskopu, dającego trzydziestokrotne
powiększenie maksymalne. Stratygrafię poszczególnych partii rzeźby ustalono
na podstawie analizy układu warstw widocznych w ubytkach i w wykonanych
sondach stratygraficznych. Badania wykazały, że powierzchnię rzeźby pokrywają
trzy przemalowania olejne, należące do trzech różnych warstw chronologicznych.
Warstwy te zawierały nie tylko elementy czysto malarskie, ale również zaprawy
i kity, a także niewielkie uzupełnienia drewna rzeźby. Poniżej znajdowała się war-
stwa polichromii temperowej. Na tym etapie rozpoznania trudno było jedno-
znacznie stwierdzić, czy jest to już warstwa autorska czy kolejne przemalowanie.

17