Verband der Kunstfreunde in den Ländern am Rhein [Hrsg.]: Die Rheinlande: Vierteljahrsschr. d. Verbandes der Kunstfreunde in den Ländern am Rhein (3.1901-1902)

dlausn HintsrArund, dL8 clsri Läreir küsst, sowie üer ^rüne
Xirade cler Oresüerier Leriessiorl. IInLririediridLr wie so vieles
in cler OLrrristäüter Xüirstler-Xoloriie wirdte Lucd dier clas
?1adat äieser Xüristler. Wodl cde desteir dünstleriscdeir
d.eislunß'eri üer Oeutscden wareri üas R.6irai88LirL6-?lLdat ües
Verla^es Oieüeried, von 0issar2, uriü eiri ?1adat kür eirie
Or^elkadrid voir Hairs I7ri§er. Warurri ader kedlte üas ?1adat
üer 1cüirtti§eii Oüsselüorker ^nsstellunA? Ls wäre in ^eüer
8e2iedriii§ arri recdteri ?1at2 ^ewesen! Lei üen Oran^osen
üderwo§ natürlied IVlricda, üer üie seldstdewusste Leele ües
rrioüeriieri Weides iir sankte d'arderispiele dettet rrnü üarriit
üie scdwüle rrrüüe I-.ied68Üäirroirid üer Oran2Ösin iir üie
d-ocdrirke ües Oladates dairirte. Iirües wirü üas üerrtscde
^.n§e üieser stilisierteir Weidsdilüer, üie dald wie IVlärcdeir-
priir268siirireri, dald wie Orisetteir siirü, dalü rrrüüe. Oelärrterter
rrirü nranni^kalti^er als IVlrrcda wirkteir Lertdoir rrirü I^ic^net.
Oie d-airüscdakt kür üie k'lalcatdrrirst 2rr verwerteir, dat Ileirri
I^iviers iir wirdlicd düirstleriscder Weise rrirteriroiriirreir. Oie
larrtere Ltille seiirer ^deirüdilüer, üereir I^ardeir wie irrattes
01än2en ües k'erlirrrrtters scdiirrirrsrir, irrrrss voir üer küadat-
särrle diireiir iirs Oewüdl üer
8trasseir üiesseir wie üer Llicd
eiires ^rosseir krieülicdeir ^.rr§es.

Oderet rrirü IVlerririer, üie irredr
üeirr ^wecd üss ?1a1cats air-
Aspasst ardeiteir, wareir leiüer
sedr ririirüerwerti§ vertreteir.

OaZse^eir wareir üie 8cdikks-
liirieir - ?1adat6 ües 8e1§iers
Oassiers, üer rrrrrster^ültiZ' üie
pralctiscde LeüerrtrrirZ' ües ?1a-
dates irrit üer düirstleriscdeir
2rr verdiirüeir weiss, üas Leste,
was üie ^uslänüer 2rr dieteir
datteir. Oiese IVläirirer oüer
Weider, iratrrrrode Oestalteir,
üie arrks d^eer diirarrslriAeirü
eiireirr vordeikadreirüeir 8cdi6'6
^rrsedeir, dleideir dei eiireirr wie
eiir pacdeirües Lrlediris. — Oer
Lesrrcd üer ^rrsstellrrir^ soll
arrsserorüeirtlicd 2ad1reicd §e-
weseir seiir. — ^nsserüein dat
Oroksssork're^ arrs^üricd
dereits arrr 7. Olctoder üder
Oottkr. Xeller §esprocden.

Oer I^eüner recdiret es 2rr üeir
Olücds^üterir seiires d-edeirs,
üeirr Oicdter 1an§6 ^sadrs iir
persöirlicdeirr Verlcedr irade-
^estanüsn 211 dadeir, rrirü so
erkrrdr mair üeirir allerlei Iirter-
essairtes arrs IVleister Oott-
krieüs Lrüeirwalleir. Verürosseir
rrirü ver§rärrrt war üer IVlairir, üer es irrrr 2rr eiirer Oeidesdöde
voir 1,40 irr §edracdt datte rrirü 60 ^adre alt werüeir rrrrrsste,
ede irrair idrrr üeir Oordesr reicdte. Oerecdteir 2orires war
er kädi§, iricdt ader war er, wie irrair okt dedauptet dat, eiir
unverträ^licder ?o1terer. Wodlwolleir rrirü Oüte wodirteir iir
idirr, Hass dairirte er irrrr §e§eir etdiscde 8cdiekdeiteir rrirü
litterariscdes 8tredertriirr, rrirü srrwiüer warerr idirr üie Ooetde-
korscder rrirü Oitterardistorider. Oet2teren trarrte er 2rr, üass
sie seiire I^änscds 2äd1ten, rrirü üarair sei, wie IVleister Oott-
krieü dedarrptete, üer eiire ^rosse I^auscd scdrrlü, üeir er
eirrirral iir Oüsselüork Z^edadt dade. Wer Xeller iricdt deiirr
Weiir §esedeir dat, üer deirirt idir iricdt. ^.der eiir Iriirlcer
war er iricdt, er liedte es irrrr ^eirrütlicd irrit U'rennüen deiirr
Weiir 2ir sit2eir. Oie irreisteir Lr^ädlmr^eir üder Xellers
liscdrmrüeir siirü erkmrüeir; statt ü^sseir §ad üer R.eüirer eiire
R.eide ecdter Xellerscder Weiirerledriisse 2irirr desteir. —
Iirteressairt war es 211 döreir, üass Löcdliir voir Xeller, üer
^a aircd wie so irraircder airüere üeirtscde Oicdter ei^eirtlicd
irrrirrer ^laler werüeir wollte, dedairptet dat, Xeller wäre als
l^aler edeirso deüeirteirü §eworüeir wie als Oicdter. Xeller
doirirte irirr iir 8tiirrirririr§ scdreideir irirü dracdte es irie kerti^,
üeirr Utterariscdeir Lrko1§ ^escdäktsinässi^ nacd^nstredsn; so

irrirsste er ^sadr^ednte diirüirrcd ürücdeirüe Hot leiüeir, wädreirü
IVlinüerde^adte riir^s mrr idir der 211 I^ndnr irirü I^eicdtnin
§e1air§teir. U'üirLedir ^adre verüosseir, ede eiire 2weite
^Vnkla^e üer „Oeirte voir 8e1üw^1a" iröti^ wirrüe. Irot^üenr
doirirte IVleister Oottkrieü üeir l'ücdti^en, Orkol^reicden iir
^eireir 1'a^eir §erecdt werüeir, irirr eiireir doirirte er irie er-
traZ-eir: Ooirraü k'erüiirairü IVls^er. Oer dlot ^edorcdeirü
wirrüe Xeller scdliesslicd ^taatsscdreider voir Mricd mrü dat
üieses ^irrt 15 ^sadre 1air§ treir dedleiüet. Od§1eicd üder-
26ir§ter R.6pird1idairer, datte Xeller üocd de^eistertes Ver-
stäirüiris kür üie politiscde Ontwicdlnn^ Oeirtscdlairüs. Lr
wollte deiire scdwei^eriscde dlatioirallitteratirr, soirüerir irirr
eiire üeirtscde Oitteratirr iir üer 8cdwei2. Ls war wodl 211 viel
üer lairüsirräiririscdeir I_iede, als üer I^eüner scdliesslicd ver-
düirüi§te: „Ls §ad irie eiireir §rösseren Lpider als Oottkrieü
Xeller; üer „^rürre Heiirricd", Ooetdes „Wildelirr IVleister"
irirü IVlörides „IVlaler dlolteir" siirü üie ein^i^en R.oirraire, üie
airs üeirr 19. ^sadrdnnüert üdri§ dleideir werüeir. Ls §iedt
aircd deiireir ^rosseren üeirtscdeir Hirirroristeir als Xeller.
^eair Oairl mrü I^aade dat irrair ^enannt, ader Xeller ist

^rösser als deiüe." Icd irreiire,
weirir Xellers 8cdakkeir iüeeir-
irirü sntwicdlun^sreicder ^e-
weseir wäre, liesseir sicd üiese
Worte desser recdtkerti^eir.
,,^.1s IVladirer, Lerater mrü Lr-
2ieder", scdloss üer I^eüner,
„veredrt üie üairddare 8cdwei2
üas leircdtenüe Orei§estirir:
Ooirraü U'erüiirairü IVle^er, ^.r-
irolü Oöcdliir irirü Oottkrieü
Xeller." Oer Vortra^enüe
spracd er^ädleirü mrü irrit
werdeirüer Her^licddeit, leiüer
ader 211 leise.

U'rieüricd Oiirüe.
XÖOdl. Oer 8epteinder
dracdte üie Lrökkiririr^ ües
l'deaters, üer Odtoder üeir Oe-
§iirir üer „litterariscdeir 8aisoir".
^uk üer Oüdire sadeir wir dis
^et2t air 8cdairspie1irovitäteir:
d'irlüas iriar2ipLireire„2wi11iir§s-
scdwesterir", Orieirx etwas
AswaltsLirre, ader sedr wir-
dirir^svolle „I^ote R.ode" irirü
He^ernrans „HoKnun^". Xüirst-
leriscd airr döcdsteir stedt
kra^los üie 8cdöpkmr§ ües
Holläirüers, üis vielkacd üirrcd
idre l'enüen^ wis üirrcd idrs
§aii26 ^.tirrospdäre, arr üie
üeirtscden dlatirralisteir voir 1889
Aeirradirt. ^.nk litterariscdeirr
Oediete ist irirs kür üieseir Wiirter sedr viel iir ^.ussicdt
^estellt, irredr wodl als ^snrals krüder. U'raAt sicd irirr, od
üie tziralität üer (^nantität eirtsprecdeir wirü. Oer „Verein
kür wissenscdaktlicds Vorträ§e" dat wieüer sine §an26 R^eide
nanrdakter Oeledrter verpkdcdtet; üis Oese^esellscdakt will
sicd desonüers üis Oüe§s üer „IVloüerne" an§e1e§en sein
lassen: wir lesen ank idrern OroZsranirn üie dlarnen IVlirtder,
Oölscde, R.eicder. Oen ersten Vortra§ in üer Oese^esellscdakt
dielt Orok. ^.üolk I^re^-^üricd, üer in interessanter Weise
nrancderlei von üein IVlenscden Oottkrieü Xeller 211 er-
2äd1en wnsste, odns allerüinAS üer dedannten Od^sio^noinis
ües Arossen 8cdwei2ers einen neiren denrerdenswerten
din2N2irkü^en. Ois „Oitterariscde Oesellscdakt" deadsicdti^t,
2ad1reicde rdeiniscde Oicdtsr 211 Worts doinrnen 211 lassen,
irin so üie „Heiinatdnnst^^ 211 püeZ'en. Oocd scdeint es
innerdald üer „Oesellscdakt" nicdt an Irrnn^en nnü Wirrnn^en
211 kedlen; weni^stens dat sicd eins ^.nxadl IVlitMeüsr 2N
einer -^.rt Orivat-Xonsortiuin ^nsaininen^etdan, init üein
Vorsatx, üer inoüernen Oicdtnn^ desonüere ^nkinerdsaindeit
2N2NW6NÜ6N. Oie erste Veranstaltnn^ üieser Ornppe drin§t
ein Aeiniscdtes Oro§rainin, üas üer dedannte I^s^itator Linil
IVlilan ansküdren wirü. 8päter sollen üann ^.nna R.ittsr nnü

L. iril'l'WLOOir OÖ81-O OO8 k'KO. X.

70