DOI Artikel:
Kuczyńska, Jadwiga: Średniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0027
ŚREDNIOWIECZNE CHRZCIELNICE KAMIENNE W POLSCE
23
ШвШШ/ЯШШШкИШШЯШШШШШШШшШшя
13. Płużnica, kościół par. p.w. św. Małgorzaty,
chrzcielnica
solarny1'", nawiązująca tu, być może, do symboliki liczby cztery102 tworzy wraz ze znakiem
krzyża ideową całość. Mając przypuszczalnie na uwadze ochronny wpływ krzyża na ogół wiernych,
przedstawiono w jego pobliżu zarys kościoła i sylwetkę ludzką. Z drugiej strony, wyobrażenie
kościoła na chrzcielnicy przypomina role wprowadzającą sakramentu chrztu do społeczności chrześcijan.
Obecność postaci ludzkiej obok wyobrażenia kościoła zaznaczałaby jeszcze bardziej zależność chrześci-
janina od kierującej jego duchowym życiem Matki Eklezji.
Powstanie chrzcielnicy płużnickiej może się łączyć z czasami misji biskupa Chrystiana w pierwszej
ćwierci XIII w. юз Z tego samego czasu może pochodzić również mało starannie wykonana, cylin-
dryczna chrzcielnica w Górce Klasztornej, zdobiona licznymi guzami i motywem zdwojonego
krzyża.
Bardzo rozpowszechnione na terenie całego Pomorza były chrzcielnice w kształcie misy, przy-
pominające typ misowy chrzcielnic zachodnioeuropejskich. Występują one np. w Dąbrowie Nowo-
gardzkiej, w katedrze w Kamieniu Pomorskim, Kłaninie, Kłodzinie, Mechowie, Międzyzdrojach,
Niewiadowie, Parlinie, Redostowie, Runowie, Sikorkach, Sciennem (Pomorze Zachodnie), Tlokowie,
Gryźlinach, w Parku Etnograficznym w Olsztynku, Franknowie, Trumiejkach i Ząbrowie (dawne
Państwo Zakonu Krzyżackiego). Wszystkie chrzcielnice, z wyjątkiem przykładu w Kamieniu Po-
morskim, którego korpus ujmują dwa dookolne pasy, są gładkie.
111 Haulecoeur. op. cit.. s. 23.
02 Zob. wyżej przypis 10.
O tej misji zob. S. Zajączkowski. Zarys dziejów Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Toruń 1934. s. 14.
23
ШвШШ/ЯШШШкИШШЯШШШШШШШшШшя
13. Płużnica, kościół par. p.w. św. Małgorzaty,
chrzcielnica
solarny1'", nawiązująca tu, być może, do symboliki liczby cztery102 tworzy wraz ze znakiem
krzyża ideową całość. Mając przypuszczalnie na uwadze ochronny wpływ krzyża na ogół wiernych,
przedstawiono w jego pobliżu zarys kościoła i sylwetkę ludzką. Z drugiej strony, wyobrażenie
kościoła na chrzcielnicy przypomina role wprowadzającą sakramentu chrztu do społeczności chrześcijan.
Obecność postaci ludzkiej obok wyobrażenia kościoła zaznaczałaby jeszcze bardziej zależność chrześci-
janina od kierującej jego duchowym życiem Matki Eklezji.
Powstanie chrzcielnicy płużnickiej może się łączyć z czasami misji biskupa Chrystiana w pierwszej
ćwierci XIII w. юз Z tego samego czasu może pochodzić również mało starannie wykonana, cylin-
dryczna chrzcielnica w Górce Klasztornej, zdobiona licznymi guzami i motywem zdwojonego
krzyża.
Bardzo rozpowszechnione na terenie całego Pomorza były chrzcielnice w kształcie misy, przy-
pominające typ misowy chrzcielnic zachodnioeuropejskich. Występują one np. w Dąbrowie Nowo-
gardzkiej, w katedrze w Kamieniu Pomorskim, Kłaninie, Kłodzinie, Mechowie, Międzyzdrojach,
Niewiadowie, Parlinie, Redostowie, Runowie, Sikorkach, Sciennem (Pomorze Zachodnie), Tlokowie,
Gryźlinach, w Parku Etnograficznym w Olsztynku, Franknowie, Trumiejkach i Ząbrowie (dawne
Państwo Zakonu Krzyżackiego). Wszystkie chrzcielnice, z wyjątkiem przykładu w Kamieniu Po-
morskim, którego korpus ujmują dwa dookolne pasy, są gładkie.
111 Haulecoeur. op. cit.. s. 23.
02 Zob. wyżej przypis 10.
O tej misji zob. S. Zajączkowski. Zarys dziejów Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Toruń 1934. s. 14.