DOI article:
Mikocka-Rachubowa, Katarzyna: Nagrobki Stefana Batorego i Anny Jagiellonki w katedrze wawelskiej. Kilka uwag i hipotez
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0094
NAGROBKI STFFANA BATORFGO I ANNY JAGIELLONKI
91
7. Nagrobek Firlejów w Janowcu płyta z wizerunkiem Andrzeja Firleja
pisze: „Alebyśmy się byli na obietnicę W. M. nie spuścili, pewniebyśmy byli dawno... grób... od-
prawili"-2 (chodzi o pomnik Stefana Batorego). Prawdopodobnie Andrzej Batory, który będąc
biskupem warmińskim mógł mieć bliższe kontakty z działającym w Gdańsku van den Błockiem
(który był zresztą przypuszczalnym autorem jego własnego pomnika w Barczewie z 1598 r.) i był
najbliższym krewnym zmarłego króla, podjął się załatwić u niego sprawę zamówienia nagrobka,
czego jednak przez dłuższy czas nie uczynił. Ta wynikła z winy kardynała zwłoka byłaby naj-
bardziej prawdopodobną przyczyną dość szerokiego przedziału czasowego między śmiercią króla
(1586). a 1594 г.. kiedy wdowa po królu, sama czując zbliżającą się śmierć, postanowiła wreszcie
postawić pomnik mężowi i zwróciła się z tym do swojego artysty, zawierając z nim stosowną
umowę. Opisany w tej umowie pomnik miał być wzorowany na siedmiogrodzkim nagrobku Krzy-
sztofa Batorego - tak. jak sobie tego życzył zmarły król.
V
Nagrobek króla Stefana Batorego nie został zrealizowany w formie opisanej w umowie -
wkrótce po jej zawarciu zmieniono koncepcję dzieła, przeprowadzając pewne zmiany i ostatecznie
w kaplicy stanął pomnik w takiej formie, jaką oglądamy obecnie. Celem naszych rozważań jest
próba wyjaśnienia przyczyn tej zmiany dokonanej niedługo po zawarciu umowy, w 1594 lub
1595 r.
W celu określenia tych przyczyn należy raz jeszcze wskazać na elementy, które, jak się
wydaje, uległy przekształceniu i określić łączące je związki. Zmieniono przede wszystkim kompo-
:: A. Przezdziecki. Jagiellonki polskie w XI I wieku. t. 5. uzupełnienia. Kraków 1878. s. 220.
91
7. Nagrobek Firlejów w Janowcu płyta z wizerunkiem Andrzeja Firleja
pisze: „Alebyśmy się byli na obietnicę W. M. nie spuścili, pewniebyśmy byli dawno... grób... od-
prawili"-2 (chodzi o pomnik Stefana Batorego). Prawdopodobnie Andrzej Batory, który będąc
biskupem warmińskim mógł mieć bliższe kontakty z działającym w Gdańsku van den Błockiem
(który był zresztą przypuszczalnym autorem jego własnego pomnika w Barczewie z 1598 r.) i był
najbliższym krewnym zmarłego króla, podjął się załatwić u niego sprawę zamówienia nagrobka,
czego jednak przez dłuższy czas nie uczynił. Ta wynikła z winy kardynała zwłoka byłaby naj-
bardziej prawdopodobną przyczyną dość szerokiego przedziału czasowego między śmiercią króla
(1586). a 1594 г.. kiedy wdowa po królu, sama czując zbliżającą się śmierć, postanowiła wreszcie
postawić pomnik mężowi i zwróciła się z tym do swojego artysty, zawierając z nim stosowną
umowę. Opisany w tej umowie pomnik miał być wzorowany na siedmiogrodzkim nagrobku Krzy-
sztofa Batorego - tak. jak sobie tego życzył zmarły król.
V
Nagrobek króla Stefana Batorego nie został zrealizowany w formie opisanej w umowie -
wkrótce po jej zawarciu zmieniono koncepcję dzieła, przeprowadzając pewne zmiany i ostatecznie
w kaplicy stanął pomnik w takiej formie, jaką oglądamy obecnie. Celem naszych rozważań jest
próba wyjaśnienia przyczyn tej zmiany dokonanej niedługo po zawarciu umowy, w 1594 lub
1595 r.
W celu określenia tych przyczyn należy raz jeszcze wskazać na elementy, które, jak się
wydaje, uległy przekształceniu i określić łączące je związki. Zmieniono przede wszystkim kompo-
:: A. Przezdziecki. Jagiellonki polskie w XI I wieku. t. 5. uzupełnienia. Kraków 1878. s. 220.