Z IKONOGRAFII HOSPICJUM I KOŚCIOŁA ŚW. STANISŁAWA W RZYMIE
265
2. Fasada kościoła Św. Stanisława w Rzymie
pod kątem dziejów samej architektury nie prowadzono specjalnych badań ani archiwalnych, ani też
architektonicznych czy archeologicznych. Nie wiadomo więc na razie, czy zespół materiałów z Archiwum
Hospicjum, które dotąd nie były opublikowane w całości, zawiera, a jeśli tak, to jakie, dane
szczegółowe dotyczące samych budowli. Natomiast badania architektoniczne, a zwłaszcza archeolo-
giczne, które mogłyby dopomóc nie tyko do odtworzenia historii budowlanej kościoła i Hospicjum,
ale także dziejów istniejącego tu wcześniej kościoła parafialnego (czy też dwóch kościołów) p.w. Naj-
świętszego Salvatora oraz wcześniejszych budowli z okresu rzymskiego9, oczekują wciąż na podjęcie.
Tymczasem historia budowlana kościoła, a pośrednio i Hospicjum, są częściowo możliwe do
odtworzenia, przynajmniej dla niektórych okresów, na podstawie analizy znanych już dawniej materiałów
ikonograficznych, pod tym kątem dotąd nie wykorzystywanych, oraz ujawnionego ostatnio rysunku
projektowego. Będą to jednak ustalenia wstępne, porządkujące wiadomości w konfrontacji jedynie
z dotychczasowymi publikacjami i dlatego wymagające w przyszłości zweryfikowania poprzez
kwerendę archiwalną i badania architektoniczne.
Najstarszym przekazem jest rycina wykonana przez ks. Tomasza Tretera, pozostającego podobnie
jak ks. Reszka na usługach Hozjusza i podobnie jak tamten wchodzącego w skład pierwszego
11 Wg niektórych autorów kościół S. Salvatore in Pensulis mial pochodzić z IX wieku. Ostatnio przyjmuje się. że
w latach 1216— 1227 wzniesiono drugi w tym miejscu kościół i ten przejęty został przez Hozjusza. Obie te świątynie (czy też
tylko jedna) były wzniesione na ruinach rzymskiego teatru zbudowanego w 13 roku przed Chrystusem przez Lucjusza
Korneliusza Balbusa Młodszego. Prokonsula Rzymskiego Afryki, stąd potoczna nazwa teatr Balbusa (najobszerniej na len
temat: Machejek. op. cil., s. 15 18).
34 - Rocznik Historii... t. XIV
265
2. Fasada kościoła Św. Stanisława w Rzymie
pod kątem dziejów samej architektury nie prowadzono specjalnych badań ani archiwalnych, ani też
architektonicznych czy archeologicznych. Nie wiadomo więc na razie, czy zespół materiałów z Archiwum
Hospicjum, które dotąd nie były opublikowane w całości, zawiera, a jeśli tak, to jakie, dane
szczegółowe dotyczące samych budowli. Natomiast badania architektoniczne, a zwłaszcza archeolo-
giczne, które mogłyby dopomóc nie tyko do odtworzenia historii budowlanej kościoła i Hospicjum,
ale także dziejów istniejącego tu wcześniej kościoła parafialnego (czy też dwóch kościołów) p.w. Naj-
świętszego Salvatora oraz wcześniejszych budowli z okresu rzymskiego9, oczekują wciąż na podjęcie.
Tymczasem historia budowlana kościoła, a pośrednio i Hospicjum, są częściowo możliwe do
odtworzenia, przynajmniej dla niektórych okresów, na podstawie analizy znanych już dawniej materiałów
ikonograficznych, pod tym kątem dotąd nie wykorzystywanych, oraz ujawnionego ostatnio rysunku
projektowego. Będą to jednak ustalenia wstępne, porządkujące wiadomości w konfrontacji jedynie
z dotychczasowymi publikacjami i dlatego wymagające w przyszłości zweryfikowania poprzez
kwerendę archiwalną i badania architektoniczne.
Najstarszym przekazem jest rycina wykonana przez ks. Tomasza Tretera, pozostającego podobnie
jak ks. Reszka na usługach Hozjusza i podobnie jak tamten wchodzącego w skład pierwszego
11 Wg niektórych autorów kościół S. Salvatore in Pensulis mial pochodzić z IX wieku. Ostatnio przyjmuje się. że
w latach 1216— 1227 wzniesiono drugi w tym miejscu kościół i ten przejęty został przez Hozjusza. Obie te świątynie (czy też
tylko jedna) były wzniesione na ruinach rzymskiego teatru zbudowanego w 13 roku przed Chrystusem przez Lucjusza
Korneliusza Balbusa Młodszego. Prokonsula Rzymskiego Afryki, stąd potoczna nazwa teatr Balbusa (najobszerniej na len
temat: Machejek. op. cil., s. 15 18).
34 - Rocznik Historii... t. XIV