DOI Heft:
Sympozjum naukowe pt. "Muzeum w epoce kultury masowej" zorganizowane przez Komitet Nauk o Sztuce w Gołuchowie w dniach 28-29 września1979 r.
DOI Artikel:Świecimski, Jerzy: Ekspozycja muzealna jako przedmiot poznania i działania twórczego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0368
SYMPOZJUM NAUKOWE: MUZEUM W EPOCE KULTURY MASOWEJ
365
11. Zagadnienie różnoplaszczyznowości treści w utworze wystawowym.
Utwór jest rekonstrukcją krajobrazu eoceńskiego, w którym elementem głównym
jest ssak z rodzaju Uintatherium. O ile jednak krajobraz przedstawiony jest w konwencji realizmu
(schematycznego n. b.), o tyle okaz zoologiczny jest szkieletem. Rekonstrukcja jego została
więc jakby ..zatrzymana" i nie stalą sie równorzędna pod względem stopnia realizmu rekonstrukcji
tla krajobrazowego. Aby wypełnić lukę treściową rekonstrukcji zwierzęcej, ustawiono ,.u jej stóp"
rekonstrukcję całkowitą, tylko że utrzymaną w pomniejszonej skali
W wyniku ostatecznym powstała kompozycja jakby surrealistyczna:
krajobraz zamieszkały przed szkielety i skarlałe zwierzęta. Dla poprawnego odczytania,
konieczna jest więc interpretacja tej rekonstrukcji zgodnie z określoną konwencją przekazu
treści naukowych. Muséum of Natural History w Londynie
nym przedmiocie poznania, jej działanie (a tym samym znaczenie) dla zwiedzającego praktycznie
zanika. Nie pomaga wtedy ani atrakcyjny sposób urządzenia wystawy, np. pomysłowy wystrój
architektoniczno-plastyczny. Poza zwiedzającymi, którzy przyprowadzani są na takie wystawy z racji
np. ich obowiązków szkolnych, wystawy te mają znikomą ilość zwiedzających. Banalność tematu,
lub jego nikła ważność w stosunku do autentycznych zainteresowań zwiedzających stanowi tu główną
przyczynę niepowodzenia 1 \ Wystawy takie mogą oczywiście przedstawiać bardzo interesujący materiał
do badań muzeologicznych, ale to już stanowi problem zupełnie innego nastawienia poznawczego.
Zwiedzający specjaliści-muzeologowie nie mogą być też traktowani jako „przeciętna publiczność",
dla której nominalnie wystawy te się projektuje.
II. Wystawa może być również widziana z perspektywy nastawienia twórczego. Przynajmniej
trzy momenty odróżniają ten sposób od poprzedniego.
1. Przedmiotem poznania nie jest wtedy wystawa gotowa, lecz wyłącznie koncepcja wystawy.
13 Przykładowo, wystawy o treści mającej znaczenie wyraźnie lokalne, gdy są oglądane przez odbiorców spoza strely
owej „lokalności". Dla takiego odbiorcy wystawy owe zawierają treść bez ogólniejszego znaczenia, lub zgoła treść nie-
zrozumiałą, np. przedstawienia przedmiotów lub osób. których z płaszczyzny ogólniejszej nie podobna skojarzyć z niczym,
a przynajmniej (dla danego odbiorcy) z niczym powszechnie doniosłym.
365
11. Zagadnienie różnoplaszczyznowości treści w utworze wystawowym.
Utwór jest rekonstrukcją krajobrazu eoceńskiego, w którym elementem głównym
jest ssak z rodzaju Uintatherium. O ile jednak krajobraz przedstawiony jest w konwencji realizmu
(schematycznego n. b.), o tyle okaz zoologiczny jest szkieletem. Rekonstrukcja jego została
więc jakby ..zatrzymana" i nie stalą sie równorzędna pod względem stopnia realizmu rekonstrukcji
tla krajobrazowego. Aby wypełnić lukę treściową rekonstrukcji zwierzęcej, ustawiono ,.u jej stóp"
rekonstrukcję całkowitą, tylko że utrzymaną w pomniejszonej skali
W wyniku ostatecznym powstała kompozycja jakby surrealistyczna:
krajobraz zamieszkały przed szkielety i skarlałe zwierzęta. Dla poprawnego odczytania,
konieczna jest więc interpretacja tej rekonstrukcji zgodnie z określoną konwencją przekazu
treści naukowych. Muséum of Natural History w Londynie
nym przedmiocie poznania, jej działanie (a tym samym znaczenie) dla zwiedzającego praktycznie
zanika. Nie pomaga wtedy ani atrakcyjny sposób urządzenia wystawy, np. pomysłowy wystrój
architektoniczno-plastyczny. Poza zwiedzającymi, którzy przyprowadzani są na takie wystawy z racji
np. ich obowiązków szkolnych, wystawy te mają znikomą ilość zwiedzających. Banalność tematu,
lub jego nikła ważność w stosunku do autentycznych zainteresowań zwiedzających stanowi tu główną
przyczynę niepowodzenia 1 \ Wystawy takie mogą oczywiście przedstawiać bardzo interesujący materiał
do badań muzeologicznych, ale to już stanowi problem zupełnie innego nastawienia poznawczego.
Zwiedzający specjaliści-muzeologowie nie mogą być też traktowani jako „przeciętna publiczność",
dla której nominalnie wystawy te się projektuje.
II. Wystawa może być również widziana z perspektywy nastawienia twórczego. Przynajmniej
trzy momenty odróżniają ten sposób od poprzedniego.
1. Przedmiotem poznania nie jest wtedy wystawa gotowa, lecz wyłącznie koncepcja wystawy.
13 Przykładowo, wystawy o treści mającej znaczenie wyraźnie lokalne, gdy są oglądane przez odbiorców spoza strely
owej „lokalności". Dla takiego odbiorcy wystawy owe zawierają treść bez ogólniejszego znaczenia, lub zgoła treść nie-
zrozumiałą, np. przedstawienia przedmiotów lub osób. których z płaszczyzny ogólniejszej nie podobna skojarzyć z niczym,
a przynajmniej (dla danego odbiorcy) z niczym powszechnie doniosłym.