Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (8.1964)

8. Wł. Skoczylas, Taniec zbójnicki, drzeworyt J919

Warszawski formista Żyznowski podkreślając wyzwolenie Skoczylasa od natury, która
„ustąpiła miejsca naturze obrazu jako wartości w malarstwie istotnej, dalekiej od wszelkich
złudzeń wzrokowych", grafikę jego tak charakteryzuje: „Zagadnienie kompozycyjnej architek-
toniki płaszczyzny łącznie z budową specjalną (odpowiadającą istocie płaszczyzny) wszelkiego
kształtu, konstrukcja poszczególnych ciężarów brył, wiązanie ich w całość rytmiczną z zacho-
waniem ogólnej równowagi mas przy świetnym opanowaniu materiału — stanowi, że niektóre
z drzeworytów Skoczylasa są arcydziełami"23.

Inny formista i teoretyk tego kierunku, Konrad Winkler, widzi w Skoczylasie spadkobiercę
tej walki ,,o duszę polską w twórczości plastycznej najnowszej doby", którą niegdyś podjęli
formiści. Drzeworyty Skoczylasa są tłumaczeniem na język grafiki „dążenia do Unijnego trak-
towania kompozycji", bo sztuka Skoczylasa ,,wyrosła także z instynktu formowania" na podłożu
podhalańskiej sztuki ludowej24. Szybko jednak Skoczylas odrzucił „gwałtowny gest twórczy

-3 J. Żyznowski, Wystawa prac W(ładysława) Skoczylasa, Tygodnik [Ilustrowany, 1921. s. 744.
24 K. Winkler, Drzeworyty Wład. Skoczylasa (1913 -1933) (Salon Garlińskiego), Pion, 1933, nr 2

s. 3.

458