DOI Heft:
Wykopaliska i odkrycia archeologiczne
DOI Artikel:Reiche, Andrzej: Polskie wykopaliska w rejonie Eski-Mosul w północnym Iraku w latach 1984-1987
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19642#0657
Andrzej Reiche
POLSKIE WYKOPALISKA W REJONIE ESKI MOSUL W PÓŁNOCNYM
IRAKU W LATACH 1984—1987
T
.JLracka Organizacja Starożytności zorganizowała w 1982 r. międzynarodową akcję wyko-
palisk ratunkowych (Saddam Dam Salvage Project) w związku z budową tamy na rzece Tygrys,
w pobliżu miejscowości Eski Mosul1. Strona iracka pokrywała koszty wynajęcia robotników,
zakwaterowania misji oraz udostępniała sprzęt wykopaliskowy. Obok kilkunastu misji irac-
kich, dwóch brytyjskich, misji japońskiej, francuskiej, włoskiej, RFN-owsko—włoskiej, bada-
nia podjęła również Polska Stacja Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszaw-
skiego: w ramach współpracy między Stacją a Muzeum Narodowym w Warszawie w bada-
niach tych brał udział również autor artykułu.
Akcja wykopalisk ratunkowych objęła swym zasięgiem odcinek doliny Tygrysu ciągnący
się na północny zachód od tamy i liczący ok. 60 km: maksymalna szerokość doliny wynosiła
ok. 11 km. Teren ten jest mocno pofałdowany i bardzo gęsto poprzecinany opadającymi ku
rzece wadi. Roczny opad w tym rejonie wynosi ok. 450 mm, dzięki czemu uprawa zbóż nie
wymaga sztucznego nawadniania. Obok uprawy roli istotne znaczenie ma również hodowla
zwierząt, zwłaszcza owiec i kóz.
Polskie badania rozpoczęły się wiosną 1984 r. i objęły mikroregion wioski Raffaan, poło-
żonej na prawym brzegu Tygrysu. Niewysokie wzgórza, otaczające łukiem tę okolicę od połud-
nia, dochodzą na wschodzie i na zachodzie do brzegu rzeki, zamykając w sposób naturalny
obszar mikroregionu. Zostały w nim zlokalizowane cztery stanowiska osadnicze: Tell Raffaan,
Tell Ridżim, Tell Saud i Chirbet Mulali; stwierdzono ponadto obecność stanowisk paleoli-
tycznych rozsianych na wzgórzach. Misja polska przebadała stanowiska Tell Raffaan i Tell
Ridżim oraz przeprowadziła powierzchniowe poszukiwania stanowisk z epoki paleolitu. Wyko-
paliskami na obu stanowiskach kierował dr Piotr Bieliński2, a badania powierzchniowe pro-
wadził dr Ryszard Mazurowski3. Stanowiska Tell Saud i Chirbet Mulali zostały przebadane
przez archeologa irackiego4.
653
POLSKIE WYKOPALISKA W REJONIE ESKI MOSUL W PÓŁNOCNYM
IRAKU W LATACH 1984—1987
T
.JLracka Organizacja Starożytności zorganizowała w 1982 r. międzynarodową akcję wyko-
palisk ratunkowych (Saddam Dam Salvage Project) w związku z budową tamy na rzece Tygrys,
w pobliżu miejscowości Eski Mosul1. Strona iracka pokrywała koszty wynajęcia robotników,
zakwaterowania misji oraz udostępniała sprzęt wykopaliskowy. Obok kilkunastu misji irac-
kich, dwóch brytyjskich, misji japońskiej, francuskiej, włoskiej, RFN-owsko—włoskiej, bada-
nia podjęła również Polska Stacja Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszaw-
skiego: w ramach współpracy między Stacją a Muzeum Narodowym w Warszawie w bada-
niach tych brał udział również autor artykułu.
Akcja wykopalisk ratunkowych objęła swym zasięgiem odcinek doliny Tygrysu ciągnący
się na północny zachód od tamy i liczący ok. 60 km: maksymalna szerokość doliny wynosiła
ok. 11 km. Teren ten jest mocno pofałdowany i bardzo gęsto poprzecinany opadającymi ku
rzece wadi. Roczny opad w tym rejonie wynosi ok. 450 mm, dzięki czemu uprawa zbóż nie
wymaga sztucznego nawadniania. Obok uprawy roli istotne znaczenie ma również hodowla
zwierząt, zwłaszcza owiec i kóz.
Polskie badania rozpoczęły się wiosną 1984 r. i objęły mikroregion wioski Raffaan, poło-
żonej na prawym brzegu Tygrysu. Niewysokie wzgórza, otaczające łukiem tę okolicę od połud-
nia, dochodzą na wschodzie i na zachodzie do brzegu rzeki, zamykając w sposób naturalny
obszar mikroregionu. Zostały w nim zlokalizowane cztery stanowiska osadnicze: Tell Raffaan,
Tell Ridżim, Tell Saud i Chirbet Mulali; stwierdzono ponadto obecność stanowisk paleoli-
tycznych rozsianych na wzgórzach. Misja polska przebadała stanowiska Tell Raffaan i Tell
Ridżim oraz przeprowadziła powierzchniowe poszukiwania stanowisk z epoki paleolitu. Wyko-
paliskami na obu stanowiskach kierował dr Piotr Bieliński2, a badania powierzchniowe pro-
wadził dr Ryszard Mazurowski3. Stanowiska Tell Saud i Chirbet Mulali zostały przebadane
przez archeologa irackiego4.
653