DOI Artikel:
Miscellanea
DOI Artikel:Staniszewska, Wiesława: Wrocławska działalność Oskara Schlemmera w świetle opinii współczesnej prasy i jego własnych zapisków
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13593#0188
184
Wiesława Staniszewska
1. Scena ze skeczu Dreigegen Einewystawionego w Dessau w 1928
r., w 1929 r. w Berlinie, Wrocławiu, Frankfurcie nad Menem i Stutt-
garcie podczas tournee Bauhausbiihne. Reprod wg D. Scheper,
Oskar Schlemmer. Das Triadiscbe Bałlett und clie Bauhausbiihne,
[Berlin 1988] -Schriftenreihe der Akademie der Kunste- 20
schule. Wymieniony został wówczas w związku ze spra-
wą prof. Hans Wilclermann, prowadzący tę klasę, któ-
ry, jak się wkrótce miało okazać, stał się jednym z głów-
nych adwersarzy Schlemmera w środowisku teatralnym9.
W lipcu ta sama gazeta w jednym z artykułów zakrojo-
nego na dłużej cyklu Breslauer Kunstpolitik zarzuciła
Mollowi w związku z tym nowym powołaniem brak,
jak to określono, „instynktu samozachowawczego", w
przeciwieństwie do przewidującego i myślącego o przy-
szłości «Bauhausu» Hannesa Meyera, który pozbył się
zeń Schlemmera. Tym samym przypisała również Mol-
lowi wszczęcie otwartego konfliktu pomiędzy Kunst-
gewerbeschule i Akademią1".
2. Scena zbiorowa z pantomimy Maskengesellscbaft, zw. również
Tischgesellscbąft i Maskencbor, wy stawionej po raz pierwszy w
Essen w 1928 r. i później w trakcie tournee Bauhausbiihne. Re-
prod. wg Scheper, Oskar Schlemmer. Das Triadiscbe Ballett...
Taki grunt przygotowała Schlemmerowi lokalna pra-
sa, podczas kiedy w Akademii zastał atmosferę twór-
czej tolerancji i otwarcia na światn, z czego zdawał się
szczególnie zadowolony, będąc zmęczonym ustawicz-
nymi wewnętrznymi sporami w «Bauhausie»12. Atmo-
sfera ta, co należy podkreślić, była niewątpliwie suk-
cesem polityki Molla, który, objąwszy kierownictwo
Staatliche Akademie fur Kunst und Kunstgewerbe w
1925 r., doprowadził ją do ponadregionalnego znacze-
nia. Od roku 1919, tj. od momentu przybycia tu, jesz-
cze za czasów rektoratu Augusta Endlla, Ottona Mulle-
ra z grupy «Die Briicke», reprezentowane były w uczel-
ni kieainki i tendencje odzwierciedlające niemal wszyst-
ko, co w ówczesnej europejskiej sztuce było znaczące:
Alexander Kanoldt i Carlo Mensę reprezentowali «Neue
Sachlichkeit», Johannes Molzahn abstrakcję wywodzącą
się z «Der Sturm», wkrótce zaś dołączył również Georg
Muchę, obok Schlemmera drugi znaczący mistrz «Bau-
hausu». Akademia miała również wydział architektury
z Adolfem Radingiem i Hansem Scharounem jako wy-
kładowcami. Zgodnie z zasadami zreformowanej Aka-
demii Sztuki prowadzone były zajęcia z materiałoznaw-
stwa i technologii, a także teorii i historii sztuki. W tym
kontekście pracownia rzeźby - z Theodorem von Go-
senem, powołanym jeszcze przez Poelziga, i Robertem
Bednorzem - wydawała się najbardziej ciążyć ku tra-
dycji.
Schlemmer otrzymał obszerną pracownię w gma-
chu Akademii. Pracę rozpoczął od prowadzenia w se-
mestrze zimowym klasy sztuki scenicznej13, w której
techniczną stronę zagadnień wspierał jego brat, Karl,
jako tzw. Werkmeister (obowiązywało, podobnie jak w
założeniach «Bauhausu», nauczanie dwustopniowe);
prowadził także zajęcia z rysunku, które rozpoczął byl
już w Dessau {Der Menscb), a które tutaj rozszerzył
(Raum und Menscb).
Studenci po ukończeniu tzw. klasy wstępnej, pro'
wadzonej przez Molla i Dobersa, przedkładali kolegium
profesorskiemu swe wykonane w tym czasie prace i na
ich podstawie byli kierowani do jednej z tzw. Fach'
klasse; sytuacja ta powtarzała się z początkiem każde-
go nowego semestru. Tym sposobem mieli możliwość
obcowania z różnymi osobowościami artystycznym1!
jakimi byli poszczególni pedagodzy. Był więc ten spO'
sób kształcenia swego rodzaju kompromisem ponii?"
dzy mistrzowskimi (artystycznymi) klasami Akademii 1
bazującymi na nauce rzemiosła warsztatami »BauhaU-
su». Program stwarzał ponadto studentom jeszcze jed'
ną możliwość własnego udziału w procesie kształce-
nia: w trakcie pięciomiesięcznych ferii mieli czas m'
własną pracę. Moll pozostawiał prowadzącym zajęci*1
pełną swobodę co do form i metod nauczania".
Już w pierwszych miesiącach klasa sceniczna roZ'
poczęła intensywną pracę w kooperacji z „Jungę Bul1'
ne" tutejszego Stadttheater. Stało się to możliwe gló^"
nie za sprawą otrzymanej przez Schlemmera propozy
cji wystawienia dwóch jednoaktówek do muzyki Ig0'
ra Strawińskiego. Były to: opera Słowik {NacbtigfllD z
librettem opartym na Andensenowskiej baśni poci tyo
samym tytułem oraz balet na kanwie popularnej bajk'
Wiesława Staniszewska
1. Scena ze skeczu Dreigegen Einewystawionego w Dessau w 1928
r., w 1929 r. w Berlinie, Wrocławiu, Frankfurcie nad Menem i Stutt-
garcie podczas tournee Bauhausbiihne. Reprod wg D. Scheper,
Oskar Schlemmer. Das Triadiscbe Bałlett und clie Bauhausbiihne,
[Berlin 1988] -Schriftenreihe der Akademie der Kunste- 20
schule. Wymieniony został wówczas w związku ze spra-
wą prof. Hans Wilclermann, prowadzący tę klasę, któ-
ry, jak się wkrótce miało okazać, stał się jednym z głów-
nych adwersarzy Schlemmera w środowisku teatralnym9.
W lipcu ta sama gazeta w jednym z artykułów zakrojo-
nego na dłużej cyklu Breslauer Kunstpolitik zarzuciła
Mollowi w związku z tym nowym powołaniem brak,
jak to określono, „instynktu samozachowawczego", w
przeciwieństwie do przewidującego i myślącego o przy-
szłości «Bauhausu» Hannesa Meyera, który pozbył się
zeń Schlemmera. Tym samym przypisała również Mol-
lowi wszczęcie otwartego konfliktu pomiędzy Kunst-
gewerbeschule i Akademią1".
2. Scena zbiorowa z pantomimy Maskengesellscbaft, zw. również
Tischgesellscbąft i Maskencbor, wy stawionej po raz pierwszy w
Essen w 1928 r. i później w trakcie tournee Bauhausbiihne. Re-
prod. wg Scheper, Oskar Schlemmer. Das Triadiscbe Ballett...
Taki grunt przygotowała Schlemmerowi lokalna pra-
sa, podczas kiedy w Akademii zastał atmosferę twór-
czej tolerancji i otwarcia na światn, z czego zdawał się
szczególnie zadowolony, będąc zmęczonym ustawicz-
nymi wewnętrznymi sporami w «Bauhausie»12. Atmo-
sfera ta, co należy podkreślić, była niewątpliwie suk-
cesem polityki Molla, który, objąwszy kierownictwo
Staatliche Akademie fur Kunst und Kunstgewerbe w
1925 r., doprowadził ją do ponadregionalnego znacze-
nia. Od roku 1919, tj. od momentu przybycia tu, jesz-
cze za czasów rektoratu Augusta Endlla, Ottona Mulle-
ra z grupy «Die Briicke», reprezentowane były w uczel-
ni kieainki i tendencje odzwierciedlające niemal wszyst-
ko, co w ówczesnej europejskiej sztuce było znaczące:
Alexander Kanoldt i Carlo Mensę reprezentowali «Neue
Sachlichkeit», Johannes Molzahn abstrakcję wywodzącą
się z «Der Sturm», wkrótce zaś dołączył również Georg
Muchę, obok Schlemmera drugi znaczący mistrz «Bau-
hausu». Akademia miała również wydział architektury
z Adolfem Radingiem i Hansem Scharounem jako wy-
kładowcami. Zgodnie z zasadami zreformowanej Aka-
demii Sztuki prowadzone były zajęcia z materiałoznaw-
stwa i technologii, a także teorii i historii sztuki. W tym
kontekście pracownia rzeźby - z Theodorem von Go-
senem, powołanym jeszcze przez Poelziga, i Robertem
Bednorzem - wydawała się najbardziej ciążyć ku tra-
dycji.
Schlemmer otrzymał obszerną pracownię w gma-
chu Akademii. Pracę rozpoczął od prowadzenia w se-
mestrze zimowym klasy sztuki scenicznej13, w której
techniczną stronę zagadnień wspierał jego brat, Karl,
jako tzw. Werkmeister (obowiązywało, podobnie jak w
założeniach «Bauhausu», nauczanie dwustopniowe);
prowadził także zajęcia z rysunku, które rozpoczął byl
już w Dessau {Der Menscb), a które tutaj rozszerzył
(Raum und Menscb).
Studenci po ukończeniu tzw. klasy wstępnej, pro'
wadzonej przez Molla i Dobersa, przedkładali kolegium
profesorskiemu swe wykonane w tym czasie prace i na
ich podstawie byli kierowani do jednej z tzw. Fach'
klasse; sytuacja ta powtarzała się z początkiem każde-
go nowego semestru. Tym sposobem mieli możliwość
obcowania z różnymi osobowościami artystycznym1!
jakimi byli poszczególni pedagodzy. Był więc ten spO'
sób kształcenia swego rodzaju kompromisem ponii?"
dzy mistrzowskimi (artystycznymi) klasami Akademii 1
bazującymi na nauce rzemiosła warsztatami »BauhaU-
su». Program stwarzał ponadto studentom jeszcze jed'
ną możliwość własnego udziału w procesie kształce-
nia: w trakcie pięciomiesięcznych ferii mieli czas m'
własną pracę. Moll pozostawiał prowadzącym zajęci*1
pełną swobodę co do form i metod nauczania".
Już w pierwszych miesiącach klasa sceniczna roZ'
poczęła intensywną pracę w kooperacji z „Jungę Bul1'
ne" tutejszego Stadttheater. Stało się to możliwe gló^"
nie za sprawą otrzymanej przez Schlemmera propozy
cji wystawienia dwóch jednoaktówek do muzyki Ig0'
ra Strawińskiego. Były to: opera Słowik {NacbtigfllD z
librettem opartym na Andensenowskiej baśni poci tyo
samym tytułem oraz balet na kanwie popularnej bajk'