Studia Waweliana (5.1996)

I



I 3 1

r 1

■ w



1,



5. Zamek w latach 1595-1675. Przemiany w zabudowie i urzą-
dzeniu narożnika północno-wschodniego drugiego piętra.
Rzut poziomy, rekonstrukcja na podstawie planów T. Pry-
lińskiego:

L Rok 1595: 1 - piękna sala, 2 - poczekalnia (sień wielka),
3 - altana, 4 - schodki do altany, 5 - schody na pierwsze
piętro;

II. Po roku 1605: 1 - sala audiencyjna (Pod Ptakami), 2 -
kaplica, 3 - sionka, 4 - gabinet króla w wieży, 5 - okrągłe
schodki, 6 - przejście do galerii, 7 - galeria, 8 - gabinety
króla, 9 — sień wielka;

III. Rok 1675: 1 - sala audiencyjna (Pod Ptakami), 2 - kaplica,
3 - sionka, 4 - gabinet króla w wieży, 5 - okrągłe schodki,
6 - przejście do galerii, 7 - galeria, 8 - gabinety króla,

9 - sypialnia króla, 9a - okno do kaplicy, 9b - balustrada,

10 - sień wielka (opr. R. Skowron, rys. W. Adamski)

była pokojem audiencyjnym króla, to jaką funkcję budynek się zajął; niedaleko tego miejsca sypiał

pełniła sala Poselska? Komu i kiedy udzielał mo- król Kazimierz, szczęściem wielkim ocknął się,

narcha posłuchań w izbie Pod Głowami? Dlaczego obaczył blask wielki i zawołał ludzi około siebie

zwano ją izbą główną? Czy pełniła funkcję paradnej będących, którzy porwawszy się, zwołali warty

sali tronowej? i innych do gaszenia ognia, przygasili, ale dach

Przechodząc z kolei do pomieszczeń, w których zgorzał"56; Albrycht S. Radziwiłł w swoim pamięt-

monarcha prowadził przede wszystkim życie pry- niku zanotował pod datą 17 stycznia: „Gdy wie-

watne, w pierwszej kolejności należy przeanalizo- czorem powróciliśmy do domu, miasto oraz nie-

wać źródła dotyczące usytuowania sypialni. W Od- którzy panowie świątecznemu dniowi dodali weso-

bieraniu wielkich rządów z roku 1615 czytamy: łości wystrzałami z dział i sztucznymi ogniami;

„Z nowej wieży do łożnicy Króla JMci nieboszczyk nie wiem, z jakiego wtedy przypadku i niegodzi-

przechód nowy przełomie i odrzwia wprawić, krę- wości powstał w zamku ogień i ogarnął wieżyczkę

eony wschód tamże wszystek dał przerobić, który w pobliżu sypialni króla. Ten zaniepokojony wybiegł

był z surowego drzewa zrobiony"54. W kilku prawie samotnie, gdyż jednych Bachus pokładał

źródłach opisujących niewielki pożar, jaki wybuchł w łozach, a drugich kompania zatrzymała z dala.

w roku 1649 w narożniku północno-wschodnim, Kanclerz koronny mieszkający w sąsiedniej ko-

jest mowa o sypialni: księga Arcybractwa Męki mnacie pocieszał króla, ze to Wulkan oddaje cześć

Pańskiej podaje lakonicznie: „W zamku Kurza Noga nowo obranemu władcy"57; natomiast Temberski

zgorzała"55; Wespazjan Kochowski pisze: „w zamku tak zrelacjonował przebieg wypadków: „18 stycznia

królewskim wszczął się ogień; Kurza Noga, narożny król przyjmował przysięgę od mieszczan w rynku

krak. Za wrotem do zamku usiadł do wieczerzy,

_4 lecz wnet takową przerwał pożar wieży pałacowej,

55 Wawe1' 2> s- 506- przyległej pokojowi sypialnemu. Ta była pięknej
Tomkowicz, o.c, s. 360, przyp. 1. , , . , . T • i i

56 rw T/ i . . , ir ■ ■ struktury, pokryta miedzią. Lecz gaszenie było

|W. Kochów skij, Historia panowania Jana Kazimierza..., J ' ^ J

l, wyd. E. Raczyński, Poznań 1840, s. 39. niepodobne, bo topiący się kruszec wzbraniał przy-

5' Radziwiłł, o.c, 3, s. 171. stępu, a pożar powstał z komina wieży przyległego

86