Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (29.1967)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI

formy „Warsovie”, bądź nawet
„Warsowie”. Również rysunek z
Ermitażu powstał w Polsce — w
1789 r. Norblin do Francji Wielkiej
Rewolucji nie wyjeżdżał. Rysunek
Belindy z poematu Pope’a powstały
właśnie w tym roku świadczyć
może, jak złożoną i niejednolitą by-
ła postawa Norblina — artysty
i człowieka.
Przedstawiał on zarówno wyda-
rzenia nowej, powstającej epoki —
przypomnieć tu warto przetworze-
nie w swobodnej kopii Przysięgi
w sali do gry w piłkę Davida, ale
jednocześnie dawał w swej twór-
czości wyraz poglądom estetycznym
schodzącego z widowni historycznej
świata, był też przecież artystą
działającym w obrębie mecenatu
typowo feudalnego jeszcze typu. Te
przeciwieństwa określają sprzecz-
ności wewnętrzne zawarte w życiu
i twórczej działalności Norblina.
Przestrzegać powinny one przed
zbyt jednostronnym i grzeszącym
tendencyjnością podchwytywaniem
niektórych tylko wątków jego arty-
stycznej spuścizny, wyrwanych z
szerszego kontekstu i wysnuwaniem
na tej podstawie wniosków, uogól-
nień i ocen w świetle szerszego
materiału nieumotywowanych.
Ilustracje do Pukla Aleksandra
Pope’a powstałe, jak już mówiliś-
my, w Polsce, są jeszcze jednym
świadectwem popularności na na-
szym gruncie dzieł angielskiego
poety, który tak wydatny wpływ
wywarł na literaturę Oświecenia
europejskiego. Znaczenie Pope’a dla
literatury polskiego Oświecenia
omawiają historycy literatury: M.
Dadlez w książce Pope w Polsce
XVIII wieku (Warszawa 1923) i S.
Holsztyński w artykule Polskie
przekłady Miltona i Pope’a („Pa-
miętnik Lit.” XXV, 1928, z. 2—3).
Nie umiem związać rysunków
Norblina z żadnym określonym
przedsięwzięciem edytorskim. Przy-
chodzi więc uznać je na razie za
dokument świadczący, że w Polsce
lat 80-tych XVIII stulecia zaintere-


II. 3. J. P. Norblin, Belinda przed lustrem —verso, 1782. Kraków, Zbiory
Czartoryskich Muz. Nar. w Krakowie. (Fot. S. Deptuszewski)

sowanie Popem było na tyle żywe,
a znajomość jego twórczości na tyle
szeroka, że wykraczała poza sfery
czysto literackie. Dalsze zaś docie-
kania pozostawmy kompetentnym
tu historykom literatury.
Powiązanie trzech rysunków ze
zbiorów muzealnych Leningradu
i Krakowa, ich porównanie i ze-
stawienie, pozwoliło na przywróce-
nie oeunre Norblina znakomitego
szkicu, najlepszego bodaj z rysun-
ków artysty w zbiorach Ermitażu,

którego kolekcja prac rysunkowych
Norblina jest stosunkowo skromna.
Rozprawka niniejsza 'jest jeszcze
jednym argumentem na rzecz tezy,
że tylko prowadzone na szerszą
skalę i wykraczające poza zbiory
muzealne jednego kraju poszukiwa-
nia mogą przyczynić się do wyjaś-
nienia szeregu kwestii wątpliwych,
spornych, czy niejasnych. W szcze-
gólności dotyczy to Norblina, arty-
sty którego spuścizna jest tak bar-
dzo liczna.

MAGDALENA WARKOCZEWSKA
MIASTA WIELKOPOLSKI W IKONOGRAFII
(Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Poznańskiego w dniu 26.X.1964 r.)
W środowisku poznańskim pod- dla architektury i urbanistyki w Pierwszą dokładniejszą kwerendę
jęto w ostatnich latach prace nad Wielkopolsce. Uwagi niniejsze są w poszukiwaniu materiałów ikono-
zinwentaryzowaniem i skatalogo- próbą krótkiego podsumowania do- graficznych dla miast i miasteczek
waniem źródeł ikonograficznych tychczasowych wyników tych prac, wielkopolskich przeprowadził ku-

97