DOI article:
Dēmitsas, Margaritēs G.: Peri Erizēnōn nomismatōn
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13161#0040
59
ΙΙΕΙΊ ΕΙΊΖΗΝΩΝ' ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ
60
καί ούχι "Εριζα Έρίζων πληθυντικώς και ούδε-
τέρως, προς ύποστήριξιν τοϋ όποιου δύναται τις κατ'
άναλογίαν νάπροσαγάγη και άλλα παράλληλα ονο-
μάτων παραδείγματα εις ι ζ α καταληγόντων Οηλ. γέ-
νους και ούχι ουδετέρου οιον Κύϊζα1, Τίριζα2,
ϊυρόδιζα3 και λοιπά, Ταϋταμέν περι του ονόμα-
τος της πόλεως. "Οτι δε και χώρα Έριζηνή κα-
λουμένη ύπήρχεν, έγκυρον μαρτυρίαν τούτου παρέχει
ήμΐν ό ΙΙλίνιος αΐιι Εηζβηα Γβρΐοηβ Αήαβ (ίΟΓνοπιω
ΟρβΓα νβηαπίϊβ »*.Ό δέ Πτολεμαίος 5 έν τέλει της
αναγραφής των πόλεων της Κ,αρίας πόλιν μεν "Ερι-
ζα ν ουδόλως αναφέρει, δήμον όμως επισυνάπτει
φέροντα το έκ της πόλεως όνομα « και δήμος προς
τη Φρυγία Έρίζηλοι» άντι Έριζηνο'ι κατά
την διόρθωσιν των νεωτέρων.
Έν δέ τη μεταφράσει της περικοπής του κ.
\Υ&(1(ϋιι§Ιοη ό κ. 11. Λάμπρος έξ υπερβολικής φαί-
νεται, άβροφροσύνης προς τον άνδρα ορμώμενος, απέ-
φυγε νά έξελέγξη μίαν άντίφασιν αύτοΰ. Διότι ένω
ό κ. νν&άάίη^Ιοη, καίπερ παραπέμπων εις Πτολε-
μαΐον και Λίβιον, ούχ ήττον λέγει ότι ή πόλις ού-
δόλως μνημονεύεται υπό τών συγγραφέων « ΟβΙΙβ
ρθΐίΐβ νίΐΐβ ςυί η'εβΙ. $αΪΓβ αιβηΐίόύηββ (Ιαηβ 1β8
ααΐΰϋΐ'ί» ?, όκ. Π. Λάμπρος κολάζων την παντελή
ταύτην άρνησιν, μεθερμηνεύει την φράσιν «Ή μι-
κρά αΰτη πόλις, ήτις μόλις μνημονεύεται παρά
τών συγγραφέων» εξ ου εμφαίνεται ότι πολλήν έχει
την διαφοράν το μόλις από τοϋ ούδόλως.
Ή πόλις "Εριζα εκείτο οριστικώς εντός τής Κα-
ριάς, ως ορθώς λέγει ό κ. Π. Λάμπρος, ούχι δέ ώς
αποφαίνεται ό κ. νναά(1ΐη§;1.οη έν τοΐςόρίοις τής Κα-
ριάς και Φρυγίας « βίαίΐ βίΐυββ ηιιγ 1β8 ί'ΓοιιΐίβΡβδ άβ
Ια Οαπβ βΐ (1β Ια Ρΐιι-γ^ίβ ».Οί δέ δύο ποταμοί, με-
ταξύ τών οποίων εκείτο ή "Εριζα κατά τον γεω-
γραφικόν πίνακα τοϋ ΚίβρβιΊ, ώπερ έπεται, ώς άλ-
λαχοϋ ομολογεί ό κ. \'ν α(1(1ίη»ΐοη, καλούνται ό μεν
προς δυσμάς κατά ΙΙλίνιον "Λξων, ό δέ προς άνα-
1 Μαρχιαν. Ήραχλ. σ. 23.
3 Στεφαν. Β. έν λ.
3 Ό αυτός ε'ν λ. Τυρο'οιζα πάλι; ©ρφςης μετά Σάρριον. Ελλάνι-
κο; δέ Τυροδιζαν αύτ^ν φηβιν εν ϊίερβιχών δεύτερο).
* Ρΐϊπ. Ν. Η. Χ, 60.
* Πτολεμ. 5, 2.
6 Κβναβ ΝυιηίβοιαΙίςυε I. I. ρ· 373. 1856.
τολάς κατά τον αύτόν Ινδός, περι ου ό κ. ΓΙ. Λάμ-
προς έν τη μεταφράσει λέγει ότι ερρεε παρά τά Κί-
βυρα και παρέχει άφορμήν προς πιστοποίησιν τών
περι Έρίζης γεγραμμένων μοι. Διότι και ή πόλις
αύτη φέρεται, ώς εκείνη, ούχι ούδετέρως κα'ι πλη-
θυντικώς, άλλ' ένικώς και Οηλυκώς ή Κίβυρα ή
Κ ίβ υ ρ ρα παρά ΙΙτολεμαίω 1 «Ίεράπολις, Κίβυρα,
Διοκαισάρεια » και α ή δέ Κίβυρα τήν μεγίστην
ήμέραν έχει » 2, και παρά Στράβωνι 3 λέγεται ή
Κ ι β ύ ρ α α Τά δέ προς νότον ή Κ ι β ύ ρ α έστιν ή
μεγάλη» και άλλαχοΰ «Κατά τήν ύπέρθεσιν τήν
εις Κιβύραν κειμένην. »
Ένταϋθα δέ παρατηρητέον οτι ό κ. \\ αιΜίη^Ιοη
μή άναγνωρίζων μεν τήν ύπαρξιν προγενεστέρου
νομίσματος τών 'Εριζηνών, ορίζων δέ τήν θέσιν τής
Έρίζης διά ποταμού, του Χάου, ού το όνομα διέ-
σωσεν εξ ένος μέν ό Λίβιος, έξ έτέρου δέ κα'ι το μή
άναγνωριζόμενον νόμισμα φέρει τό όνομα ΚΑΟΟ
λεληΟότως και ενταύθα περιπίπτει εις άντίφασιν,
ώς προηγουμένως άπαρνούμενος ότι ή "Εριζα άνα-
φέρεται ύπο τών άρχαιων και παραπέμπων συγχρό-
νως εις αρχαίους. ΙΙρός αποφυγήν δέ τής άντιφά-
σεως ώφειλε δυοΐν 6άτερον νά πράξη, ή νά άναγνω-
ρίση και άλλο προγενέστερον νόμισμα ή νά παραι-
τήση τήν μαρτυρίαν τοΰ Λιβίου, ός διά τής ανα-
γραφής τής Έρίζης παρά τω Χάω ποταμώ έπιβε-
βαιοΐ τήν ύπαρξιν τοϋ τό αύτό όνομα φέροντος νο-
μίσματος. Αλλά τό δεύτερον τοϋτο δεν ήδύνατο νά
πράξη. Διότι τό κΰρος τής μαρτυρίας τοϋ Λιβίου, ώς
εγκρίτου 'Ρωμαίου ιστορικού, άκριβώς περιγράφον-
τος τήν έκστρατείαν και πορείαν τοϋ Μαυλίου, κλα-
σικόν έστι και άνεπίδεκτον άμφισβητήσεως. Επειδή
δέ έπιπροστίΟησιν ό κ. \\ ίΐιΐιΐίημίοη ότι τό άληθές
όνομα τοϋ ποταμοΰ, παρ' ω εκείτο ή πόλις, έστιν
ούχι τό τοϋ Λιβίου, άλλ'άλλο πάντη διάφορον ήτοι
Καζάνης «ιιιαΐ8 ιΐυιιΐΐο νόπίαίιΐϋ ηοπι 681 Εαζαηί:»»
άναγκάζομαι νά παρατηρήσω ότι τοιοϋτον όνομα
ποταμοΰ ούτε έν τή άρχαία ούτε έν τη νέα γεω-
γραφία υπάρχει κατά τήν χώραν έκείνην. Έκ νομι-
< ΙΙτολερ.. 5. 2, 26.
^ Ό αυτός 8, 17, 18' και έν Τω γ'. τόμο), π-ρι^/οντι τον πίνακα
τών περιεχομένων έν σ-λ. 63· «Κίβυρα (η Κίβυρρα).»
' Στραδ. 13, 630 /.αϊ 650· ώσαύ™ς χα'( Ρ1ΪΠ. 5, 28, 29. ΟίοβΓ.
ΑΙΙ. 5, 21. Ταο. Αηη. 4, 13. ΙΛν. 38, 13, 15.
ΙΙΕΙΊ ΕΙΊΖΗΝΩΝ' ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ
60
καί ούχι "Εριζα Έρίζων πληθυντικώς και ούδε-
τέρως, προς ύποστήριξιν τοϋ όποιου δύναται τις κατ'
άναλογίαν νάπροσαγάγη και άλλα παράλληλα ονο-
μάτων παραδείγματα εις ι ζ α καταληγόντων Οηλ. γέ-
νους και ούχι ουδετέρου οιον Κύϊζα1, Τίριζα2,
ϊυρόδιζα3 και λοιπά, Ταϋταμέν περι του ονόμα-
τος της πόλεως. "Οτι δε και χώρα Έριζηνή κα-
λουμένη ύπήρχεν, έγκυρον μαρτυρίαν τούτου παρέχει
ήμΐν ό ΙΙλίνιος αΐιι Εηζβηα Γβρΐοηβ Αήαβ (ίΟΓνοπιω
ΟρβΓα νβηαπίϊβ »*.Ό δέ Πτολεμαίος 5 έν τέλει της
αναγραφής των πόλεων της Κ,αρίας πόλιν μεν "Ερι-
ζα ν ουδόλως αναφέρει, δήμον όμως επισυνάπτει
φέροντα το έκ της πόλεως όνομα « και δήμος προς
τη Φρυγία Έρίζηλοι» άντι Έριζηνο'ι κατά
την διόρθωσιν των νεωτέρων.
Έν δέ τη μεταφράσει της περικοπής του κ.
\Υ&(1(ϋιι§Ιοη ό κ. 11. Λάμπρος έξ υπερβολικής φαί-
νεται, άβροφροσύνης προς τον άνδρα ορμώμενος, απέ-
φυγε νά έξελέγξη μίαν άντίφασιν αύτοΰ. Διότι ένω
ό κ. νν&άάίη^Ιοη, καίπερ παραπέμπων εις Πτολε-
μαΐον και Λίβιον, ούχ ήττον λέγει ότι ή πόλις ού-
δόλως μνημονεύεται υπό τών συγγραφέων « ΟβΙΙβ
ρθΐίΐβ νίΐΐβ ςυί η'εβΙ. $αΪΓβ αιβηΐίόύηββ (Ιαηβ 1β8
ααΐΰϋΐ'ί» ?, όκ. Π. Λάμπρος κολάζων την παντελή
ταύτην άρνησιν, μεθερμηνεύει την φράσιν «Ή μι-
κρά αΰτη πόλις, ήτις μόλις μνημονεύεται παρά
τών συγγραφέων» εξ ου εμφαίνεται ότι πολλήν έχει
την διαφοράν το μόλις από τοϋ ούδόλως.
Ή πόλις "Εριζα εκείτο οριστικώς εντός τής Κα-
ριάς, ως ορθώς λέγει ό κ. Π. Λάμπρος, ούχι δέ ώς
αποφαίνεται ό κ. νναά(1ΐη§;1.οη έν τοΐςόρίοις τής Κα-
ριάς και Φρυγίας « βίαίΐ βίΐυββ ηιιγ 1β8 ί'ΓοιιΐίβΡβδ άβ
Ια Οαπβ βΐ (1β Ια Ρΐιι-γ^ίβ ».Οί δέ δύο ποταμοί, με-
ταξύ τών οποίων εκείτο ή "Εριζα κατά τον γεω-
γραφικόν πίνακα τοϋ ΚίβρβιΊ, ώπερ έπεται, ώς άλ-
λαχοϋ ομολογεί ό κ. \'ν α(1(1ίη»ΐοη, καλούνται ό μεν
προς δυσμάς κατά ΙΙλίνιον "Λξων, ό δέ προς άνα-
1 Μαρχιαν. Ήραχλ. σ. 23.
3 Στεφαν. Β. έν λ.
3 Ό αυτός ε'ν λ. Τυρο'οιζα πάλι; ©ρφςης μετά Σάρριον. Ελλάνι-
κο; δέ Τυροδιζαν αύτ^ν φηβιν εν ϊίερβιχών δεύτερο).
* Ρΐϊπ. Ν. Η. Χ, 60.
* Πτολεμ. 5, 2.
6 Κβναβ ΝυιηίβοιαΙίςυε I. I. ρ· 373. 1856.
τολάς κατά τον αύτόν Ινδός, περι ου ό κ. ΓΙ. Λάμ-
προς έν τη μεταφράσει λέγει ότι ερρεε παρά τά Κί-
βυρα και παρέχει άφορμήν προς πιστοποίησιν τών
περι Έρίζης γεγραμμένων μοι. Διότι και ή πόλις
αύτη φέρεται, ώς εκείνη, ούχι ούδετέρως κα'ι πλη-
θυντικώς, άλλ' ένικώς και Οηλυκώς ή Κίβυρα ή
Κ ίβ υ ρ ρα παρά ΙΙτολεμαίω 1 «Ίεράπολις, Κίβυρα,
Διοκαισάρεια » και α ή δέ Κίβυρα τήν μεγίστην
ήμέραν έχει » 2, και παρά Στράβωνι 3 λέγεται ή
Κ ι β ύ ρ α α Τά δέ προς νότον ή Κ ι β ύ ρ α έστιν ή
μεγάλη» και άλλαχοΰ «Κατά τήν ύπέρθεσιν τήν
εις Κιβύραν κειμένην. »
Ένταϋθα δέ παρατηρητέον οτι ό κ. \\ αιΜίη^Ιοη
μή άναγνωρίζων μεν τήν ύπαρξιν προγενεστέρου
νομίσματος τών 'Εριζηνών, ορίζων δέ τήν θέσιν τής
Έρίζης διά ποταμού, του Χάου, ού το όνομα διέ-
σωσεν εξ ένος μέν ό Λίβιος, έξ έτέρου δέ κα'ι το μή
άναγνωριζόμενον νόμισμα φέρει τό όνομα ΚΑΟΟ
λεληΟότως και ενταύθα περιπίπτει εις άντίφασιν,
ώς προηγουμένως άπαρνούμενος ότι ή "Εριζα άνα-
φέρεται ύπο τών άρχαιων και παραπέμπων συγχρό-
νως εις αρχαίους. ΙΙρός αποφυγήν δέ τής άντιφά-
σεως ώφειλε δυοΐν 6άτερον νά πράξη, ή νά άναγνω-
ρίση και άλλο προγενέστερον νόμισμα ή νά παραι-
τήση τήν μαρτυρίαν τοΰ Λιβίου, ός διά τής ανα-
γραφής τής Έρίζης παρά τω Χάω ποταμώ έπιβε-
βαιοΐ τήν ύπαρξιν τοϋ τό αύτό όνομα φέροντος νο-
μίσματος. Αλλά τό δεύτερον τοϋτο δεν ήδύνατο νά
πράξη. Διότι τό κΰρος τής μαρτυρίας τοϋ Λιβίου, ώς
εγκρίτου 'Ρωμαίου ιστορικού, άκριβώς περιγράφον-
τος τήν έκστρατείαν και πορείαν τοϋ Μαυλίου, κλα-
σικόν έστι και άνεπίδεκτον άμφισβητήσεως. Επειδή
δέ έπιπροστίΟησιν ό κ. \\ ίΐιΐιΐίημίοη ότι τό άληθές
όνομα τοϋ ποταμοΰ, παρ' ω εκείτο ή πόλις, έστιν
ούχι τό τοϋ Λιβίου, άλλ'άλλο πάντη διάφορον ήτοι
Καζάνης «ιιιαΐ8 ιΐυιιΐΐο νόπίαίιΐϋ ηοπι 681 Εαζαηί:»»
άναγκάζομαι νά παρατηρήσω ότι τοιοϋτον όνομα
ποταμοΰ ούτε έν τή άρχαία ούτε έν τη νέα γεω-
γραφία υπάρχει κατά τήν χώραν έκείνην. Έκ νομι-
< ΙΙτολερ.. 5. 2, 26.
^ Ό αυτός 8, 17, 18' και έν Τω γ'. τόμο), π-ρι^/οντι τον πίνακα
τών περιεχομένων έν σ-λ. 63· «Κίβυρα (η Κίβυρρα).»
' Στραδ. 13, 630 /.αϊ 650· ώσαύ™ς χα'( Ρ1ΪΠ. 5, 28, 29. ΟίοβΓ.
ΑΙΙ. 5, 21. Ταο. Αηη. 4, 13. ΙΛν. 38, 13, 15.