Modus: Prace z historii sztuki (6.2005)

2. [?]. Dublanski, Plan sytuacyjny koszar 4.
Regimentu Ułanów w Toruniu, 1881-1883.
Wg ZfB 1887 (1 - koszary, 2 - budynek
administracyjny, 3 - kuchnia, 4 - stajnie,
5 - maneż, 6 - stajnia dla koni oficerów,
7 - stajnia dla koni choiych, 8 - kuźnia,
9 - wozownia, 10 - ustępy, 11 - plac ćwi-
czeniowy)

glądała nieco inaczej, aniżeli rekonstruuje to
Kucharzewska (zob. il. 2).

Projekt Pomnika Poległych wg proj.
Otzena został wystawiony nie tylko w Le-
gnicy, o czym pisze autorka, ale - co chyba
ważniejsze - również na corocznej wystawie

architektury na Akademii Sztuk Pięknych
w Berlinie (zob. DB, 1880). Należał do ca-
łej grupy pomników wzniesionych w podob-
nej intencji, o czym informuje krótka not-
ka (tamże). Pomijam tu sprawę ujęcia tema-
tu pomnika w książce. Ale jeśli już mowa

0 monumentach niezrealizowanych w czasie

1 wojny światowej, to warto było wspomnieć
o projektowanej przez Hermanna Phelp-

sa kolumnie ku czci poległych („Bauwelt",
1915 i CdB, 1915). Phelps był znanym
badaczem architektury drewnianej, w tym
czasie profesorem w Gdańsku, a po 1945 r.
w Marburgu.

Cytowany w rozdziale IV. artykuł w CdB

(1904) , dotyczący Gmachu Powiatu jest autor-
stwa samego Hartunga; reprodukowany widok
był wcześniej publikowany (BA, 1901) z nieco
innymi rzutami kondygnacji. Budynek policji
wraz z planami został opublikowany w CdB

(1905) . Z tekstu Sarrazina i Schultzego wy-
nika, że koszta wyniosły 83 rys. marek (bez
gruntu). Nadzór nad budową sprawował Lau-
ner, prace prowadzili Heinemann i Goldbach.

Rozbudowa sądu okręgowego została za-
projektowana w Ministerstwie Robót Publicz-
nych w r. 1882, do czego są plany w , Atlasie"
ZfB. Po 1897 r. zakończono drugą fazę budo-
wy (CdB, 1899, wraz z informacją o kosztach),
w którą zaangażowani byli budowniczy regen-
cyjny Rakowski, a z ramienia powiatu - Mo-
rin. Udział Habichta - jeśli był - ograniczył się
jedynie do korekt.

Pisząc o toruńskim oddziale Banku Rze-
szy, Autorka podaje bogatą literaturę, ale jest
ona obok zasadniczego tematu, gdyż omówio-
ne są w niej inne niż toruńska realizacje ar-
chitekta. Źródłowych infonnacji potwierdza-
jących autorstwo Habichta w odniesieniu do
toruńskiego gmachu jest niewiele (Kleefeld,
1913 i Thieme /Becker). Wydaje się, że Ha-
bicht jedynie nadzorował projekt, który został
opracowany i wykonany przez słynną firmę
Knoch & Kallmeyer (zob. „Der Profanbau",
1908, tej pozycji nie podaje ani Kucharzew-
ska, ani cytowana przez nią L. Gerc).

Przy okazji szkoda, że autorka nie zwró-
ciła większej uwagi na fakt budowy pierw-

233