DOI Artikel:
Byvanck, Alexander W.: De verluchte Handschriften der Universiteitsbibliotheek te Utrecht
DOI Artikel:Platenarchief
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19958#0252
232
DE VERLUCHTE HANDSCHRIFTEN
konnte,” want niet de directe indruk van het instrument is gegeven, maar slechts
„sein bildnerischer und dann sein graphischer Schatten hatten die Kraft, zur Ab-
straktion sich umzugestalten; nicht mehr die Machine wird gegeben, die mittels
des Seiles wirkt, sondern ihre der in die Augen springenden Kausalitat beraubte
Hülle.” Jammer genoeg vergat de schrijfster ons mede te deelen, waarom deze
diepzinnige gedachtenarbeid wel in Byzantium, maar niet in Frankrijk kon
geschieden. Het zou inderdaad belangrijk zijn, als wij werkelijk zeker konden wezen
van invloed uit Byzantium zelf; maar met dit argument zal Mevrouw Tietze, geloof
ik, niet velen overtuigen.
Over het voorbeeld van het Psalterium weten wij anders nog wel iets meer door
de onderzoekingen van H. Graeven ')5 die op volkomen overtuigende wijze heeft
aangetoond, dat de teekeningen oorspronkelijk voor een Griekschen tekst zijn ver-
vaardigd. Daarbij noemde hij ook wel degelijk eenige monumenten en Mevrouw
Tietze had daarvan zeker melding moeten maken. In elk geval kunnen wij overtuigd
wezen, dat dit oudere handschrift, waarnaar de illustratie van het Utrechtsch
Psalterium is gecopieerd, uit het Oostelijk deel der antieke wereld naar Frankrijk
is gebracht. Het is evenwel hier niet de plaats om te onderzoeken, waar dit oudere
handschrift kan zijn ontstaan en welken vorm het had. Voorloopig mogen wij van
het Utrechtsche Psalterium alleen zeggen, dat het is: de waarschijnlijk eenigszins
vereenvoudigde en in Gallischen trant veranderde copie met Latijnschen tekst van
een zeer uitvoerig geïllustreerd Grieksch psalterium.
A. W. BYVANCK.
NASCHRIFT.
Toen het voorgaande reeds was gezet, heeft Mejuffrouw Hintzen nog een
aanvulling van haar artikel gepubliceerd in „Het Boek” van October 1921, blz.
263—264. Daarin geeft zij een korte beschrijving van Hs. 252 der Utrechtsche
Universiteitsbibliotheek, dat boven wordt genoemd, met een afbeelding der miniatuur
op fol. 43v. A. B.
PLATEN ARCHIEF.
Onder de vele onderwerpen, die op het kunsthistorisch congres te Parijs ter
sprake gebracht werden, behoorde ook de internationale uitwisseling van fotografieën.
Het is niet noodig hier op de diensten te wijzen, die de fotografie reeds aan archeologie
en kunstgeschiedenis heeft bewezen, heeft de laatste niet voor een groot gedeelte
haar opbloei aan de fotografie te danken! Toch zijn er op dit gebied nog groote
verbeteringen mogelijk en wat meer is, zij zijn zelfs zeer gemakkelijk te bereiken.
Eenige voortvarendheid, wat goede wil en een kleine toelage zouden hier wonderen
kunnen doen.
Het congres te Parijs had de internationale uitwisseling van fotografieën op
') H. Graeven, „Die Vorlage des Utrecht psalters”, Repertorium für Kunstwissen-
schaft, XXI (1898), blz. 28-35.
DE VERLUCHTE HANDSCHRIFTEN
konnte,” want niet de directe indruk van het instrument is gegeven, maar slechts
„sein bildnerischer und dann sein graphischer Schatten hatten die Kraft, zur Ab-
straktion sich umzugestalten; nicht mehr die Machine wird gegeben, die mittels
des Seiles wirkt, sondern ihre der in die Augen springenden Kausalitat beraubte
Hülle.” Jammer genoeg vergat de schrijfster ons mede te deelen, waarom deze
diepzinnige gedachtenarbeid wel in Byzantium, maar niet in Frankrijk kon
geschieden. Het zou inderdaad belangrijk zijn, als wij werkelijk zeker konden wezen
van invloed uit Byzantium zelf; maar met dit argument zal Mevrouw Tietze, geloof
ik, niet velen overtuigen.
Over het voorbeeld van het Psalterium weten wij anders nog wel iets meer door
de onderzoekingen van H. Graeven ')5 die op volkomen overtuigende wijze heeft
aangetoond, dat de teekeningen oorspronkelijk voor een Griekschen tekst zijn ver-
vaardigd. Daarbij noemde hij ook wel degelijk eenige monumenten en Mevrouw
Tietze had daarvan zeker melding moeten maken. In elk geval kunnen wij overtuigd
wezen, dat dit oudere handschrift, waarnaar de illustratie van het Utrechtsch
Psalterium is gecopieerd, uit het Oostelijk deel der antieke wereld naar Frankrijk
is gebracht. Het is evenwel hier niet de plaats om te onderzoeken, waar dit oudere
handschrift kan zijn ontstaan en welken vorm het had. Voorloopig mogen wij van
het Utrechtsche Psalterium alleen zeggen, dat het is: de waarschijnlijk eenigszins
vereenvoudigde en in Gallischen trant veranderde copie met Latijnschen tekst van
een zeer uitvoerig geïllustreerd Grieksch psalterium.
A. W. BYVANCK.
NASCHRIFT.
Toen het voorgaande reeds was gezet, heeft Mejuffrouw Hintzen nog een
aanvulling van haar artikel gepubliceerd in „Het Boek” van October 1921, blz.
263—264. Daarin geeft zij een korte beschrijving van Hs. 252 der Utrechtsche
Universiteitsbibliotheek, dat boven wordt genoemd, met een afbeelding der miniatuur
op fol. 43v. A. B.
PLATEN ARCHIEF.
Onder de vele onderwerpen, die op het kunsthistorisch congres te Parijs ter
sprake gebracht werden, behoorde ook de internationale uitwisseling van fotografieën.
Het is niet noodig hier op de diensten te wijzen, die de fotografie reeds aan archeologie
en kunstgeschiedenis heeft bewezen, heeft de laatste niet voor een groot gedeelte
haar opbloei aan de fotografie te danken! Toch zijn er op dit gebied nog groote
verbeteringen mogelijk en wat meer is, zij zijn zelfs zeer gemakkelijk te bereiken.
Eenige voortvarendheid, wat goede wil en een kleine toelage zouden hier wonderen
kunnen doen.
Het congres te Parijs had de internationale uitwisseling van fotografieën op
') H. Graeven, „Die Vorlage des Utrecht psalters”, Repertorium für Kunstwissen-
schaft, XXI (1898), blz. 28-35.