DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.42397#0074
70 °&Jak mówić o sztuce
dziwę plemię, choć pomieszane z innymi, i niezwykle przy tym wdzięki
tamtejszych kobiet, szczególnie mieszkanek wyspy Chios, pozwalają wy-
sunąć uzasadnione przypuszczenie, że przodkowie obojga pici owego ple-
mienia odznaczali się pięknością; a w przekonaniu swoim byli oni ludno-
ścią pierwotną, starszą nawet niż księżyc. [...] Wstępy do wielu dialogów
Platona, które rozpoczynają się często w ateńskich gimnazjach, dają nam
obraz duszy szlachetnych [greckich] młodzieńców; stąd można wycią-
gnąć wnioski o podobnie szlachetnych ich ruchach i pozach [które można
było obserwować] w tych miejscach podczas ćwiczeń fizycznych.
Przepiękni młodzieńcy tańczyli nie odziani na scenie teatru, a Sofokles,
wielki Sofokles, był pierwszym, który w młodości dal takie widowisko
swym współobywatelom. Fryne kąpała się na oczach wszystkich Gre-
ków podczas misteriów eleuzyjskich; wynurzająca się z wody, stała się
dla artystów prawzorem Wenus Anadyomene; wiadomo również, że
w czasie pewnej uroczystości młode Spartanki tańczyły całkiem nagie
na oczach młodych mężczyzn. [...]
Tak więc u Greków każda uroczystość dawała artystom okazję dokład-
nego zapoznawania się z piękną naturą”13 - tak pisał Johann Joachim
Winckelmann, który nigdy w Grecji nie był.
ł jeszcze jeden, najbardziej liryczny obraz miejsca wybranego:
„Wreszcie gondola wpłynie na srebrne morze, poprzez które krwawo
żyłkowany «Palazzo Ducale» spogląda na śnieżny kościół «Najświętszej
Panny Zbawiciela». Mamy przed sobą widok tak cudny, że nie ma na
świecie równego, co by tak oczarował duszę swym nieziemskim uro-
kiem, by zdolna była zapomnieć posępną prawdę dziejów Wenecji.
Można by pomyśleć, że gród ten zawdzięcza swe istnienie różdżce cza-
rodziejskiej raczej niż trwodze uciekających, że woda, która go otacza,
ma być raczej zwierciadłem niż jego ochroną, i że wszystko, co w natu-
rze jest okrutne i niemiłosierne, czas i zgrzybiałość, równie jak burze
i bałwany, służy ku przyozdobieniu go, zamiast ku zniszczeniu, i że za-
chowa jeszcze w wiekach przyszłych ową piękność, co się oparła pia-
skowi klepsydry i piaskom morskim i zapanowała nad nimi”14.
dziwę plemię, choć pomieszane z innymi, i niezwykle przy tym wdzięki
tamtejszych kobiet, szczególnie mieszkanek wyspy Chios, pozwalają wy-
sunąć uzasadnione przypuszczenie, że przodkowie obojga pici owego ple-
mienia odznaczali się pięknością; a w przekonaniu swoim byli oni ludno-
ścią pierwotną, starszą nawet niż księżyc. [...] Wstępy do wielu dialogów
Platona, które rozpoczynają się często w ateńskich gimnazjach, dają nam
obraz duszy szlachetnych [greckich] młodzieńców; stąd można wycią-
gnąć wnioski o podobnie szlachetnych ich ruchach i pozach [które można
było obserwować] w tych miejscach podczas ćwiczeń fizycznych.
Przepiękni młodzieńcy tańczyli nie odziani na scenie teatru, a Sofokles,
wielki Sofokles, był pierwszym, który w młodości dal takie widowisko
swym współobywatelom. Fryne kąpała się na oczach wszystkich Gre-
ków podczas misteriów eleuzyjskich; wynurzająca się z wody, stała się
dla artystów prawzorem Wenus Anadyomene; wiadomo również, że
w czasie pewnej uroczystości młode Spartanki tańczyły całkiem nagie
na oczach młodych mężczyzn. [...]
Tak więc u Greków każda uroczystość dawała artystom okazję dokład-
nego zapoznawania się z piękną naturą”13 - tak pisał Johann Joachim
Winckelmann, który nigdy w Grecji nie był.
ł jeszcze jeden, najbardziej liryczny obraz miejsca wybranego:
„Wreszcie gondola wpłynie na srebrne morze, poprzez które krwawo
żyłkowany «Palazzo Ducale» spogląda na śnieżny kościół «Najświętszej
Panny Zbawiciela». Mamy przed sobą widok tak cudny, że nie ma na
świecie równego, co by tak oczarował duszę swym nieziemskim uro-
kiem, by zdolna była zapomnieć posępną prawdę dziejów Wenecji.
Można by pomyśleć, że gród ten zawdzięcza swe istnienie różdżce cza-
rodziejskiej raczej niż trwodze uciekających, że woda, która go otacza,
ma być raczej zwierciadłem niż jego ochroną, i że wszystko, co w natu-
rze jest okrutne i niemiłosierne, czas i zgrzybiałość, równie jak burze
i bałwany, służy ku przyozdobieniu go, zamiast ku zniszczeniu, i że za-
chowa jeszcze w wiekach przyszłych ową piękność, co się oparła pia-
skowi klepsydry i piaskom morskim i zapanowała nad nimi”14.