DOI Artikel:
Szmydki, Ryszard: Przyjazd Wilhelma van den Blocke do Mechelen w 1608 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.42239#0056
Ryszard Do Gdańska sprowadzano także kamień pochodzenia niderlandzkie-
Szmydki g0. W archiwum brukselskim znajdują się wzmianki o imporcie min.,
w formie listu Zygmunta III skierowanego do infantki Izabeli Klary
Eugenii w dniu 8 III 1626 r., wraz z prośbą Magistratu Gdańska z 22 V
1626 r., o ułatwienie innemu kamieniarzowi niderlandzkiemu, Laureatowi
Swyss z Amsterdamu, nabycia i transportu do Gdańska az 15 000 stóp
tzw. niebieskiego kamienia z Namur, 10 000 stóp piaskowca z Księstwa
Bentheim oraz 2000 stóp wapienia określonego terminem „duynsteijn"3.
Skądinąd wiadomo, ze zakupu tej ostatniej odmiany kamienia
dokonywano, już od XV w., właśnie w Mechelen4. Zresztą w Mechelen
ogniskował się handel i miejsce składowania wszelkich materiałów
budowlanych5 6. Spotykane w oficjalnych listach terminy na określenie
niektórych odmian brabanckiego wapienia wskazują, że kamienia
określonego jako „duynsteijn" potrzebowali prawdopodobnie gdańscy
architekci pochodzenia flamandzkiego, dobrze obeznani ze znakomitym
marmurem mozańskim i różnymi południowoniderlandzkimi piaskow-
cami i wapieniami.
Szykującemu się do podróży Wilhelmowi van den Blocke Magistrat
Gdańska wystawił jak najlepsze świadectwo. Wskazano na jego niepo-
szlakowaną opinię i wierną służbę swym rzemiosłem Zygmuntowi III
oraz poprzednikowi na polskim tronie, Stefanowi Batoremu. Temu ostat-
niemu władcy oddał Wilhelm van den Blocke swoje usługi po 1581 r.,
wykonując nagrobek dla zmarłego księcia Siedmiogrodu, Krzysztofa
Batorego (zniszczony w wieku XVII w następstwie wojen z Turkami).
Prace nad tym dziełem sztuki, prowadził Wilhelm van den Blocke u siebie
w Gdańsku. Znana jest droga transportu nagrobka Krzysztofa Batorego
do Siedmiogrodu. Prowadziła ona Wisłą przez Brześć Kujawski i Sando-
mierz az do Opatowa, skąd wozami przewieziono go do Białogrodu i us-
tawiono na miejscu pod okiem artystyb.
W niedługim czasie po wykonaniu zamówienia dla Stefana Batorego,
postanowił Wilhelm van den Blocke ostatecznie dołączyć do licznej kolo-
nii flamandzkich artystów osiedlonych w Gdańsku. Dnia 18 VI 1584 r.,
zachwalał on swoje zdolności architekta i rzeźbiarza Magistratowi Gdań-
ska, powołując się właśnie na dostarczony królowi Stefanowi grobowiec
jego brata. W Gdańsku pozostał Wilhelm van den Blocke aż do śmierci,
która nastąpiła w 1628 r. Wiemy, że jego warsztat mieścił się przy Wollwe-
bergasse. Tam też powstał zamówiony w 1593 r. przez Zygmunta III
3 Całą serię dokumentów związanych z zakupem imponujących ilości kamienia dla potrzeb Gdańska
i dworu Zygmunta III w latach 1626-1629 odnalazłem w Archives genśrales du Royaume w Brukseli
i przygotowuję do opublikowania przez Zamek Królewski w Warszawie.
4 H. Janse i D.J. de Vries Werk en Merk van de Steenhouwer. Het steenhouwersambacht in de Nederlanden voor
1800, Zwolle 1991, s. 22.
n „Duynsteijn" na określenie szczególnej odmiany wapienia spotyka się np. w dokumentach związanych
z budową ratusza w Leuven w latach 1438-1448, zob. Biblioteka elektroniczna Stichting Jan Speelberch vzw.,
Holsbeek B-3220: ALC 5066, fol. 24 v., ALC 5070, fol. 126, ALC 5073 fol. 83 v., 99, ALC 5076, fol. 16,17.
6 W. Szydłowska, Pomnik grobowy Batorych w Barczewie, [w:\Studia Pomorskie, pod red. M. Walickiego,
Wrocław-Kraków 1957, t, I, s. 255.
54
Szmydki g0. W archiwum brukselskim znajdują się wzmianki o imporcie min.,
w formie listu Zygmunta III skierowanego do infantki Izabeli Klary
Eugenii w dniu 8 III 1626 r., wraz z prośbą Magistratu Gdańska z 22 V
1626 r., o ułatwienie innemu kamieniarzowi niderlandzkiemu, Laureatowi
Swyss z Amsterdamu, nabycia i transportu do Gdańska az 15 000 stóp
tzw. niebieskiego kamienia z Namur, 10 000 stóp piaskowca z Księstwa
Bentheim oraz 2000 stóp wapienia określonego terminem „duynsteijn"3.
Skądinąd wiadomo, ze zakupu tej ostatniej odmiany kamienia
dokonywano, już od XV w., właśnie w Mechelen4. Zresztą w Mechelen
ogniskował się handel i miejsce składowania wszelkich materiałów
budowlanych5 6. Spotykane w oficjalnych listach terminy na określenie
niektórych odmian brabanckiego wapienia wskazują, że kamienia
określonego jako „duynsteijn" potrzebowali prawdopodobnie gdańscy
architekci pochodzenia flamandzkiego, dobrze obeznani ze znakomitym
marmurem mozańskim i różnymi południowoniderlandzkimi piaskow-
cami i wapieniami.
Szykującemu się do podróży Wilhelmowi van den Blocke Magistrat
Gdańska wystawił jak najlepsze świadectwo. Wskazano na jego niepo-
szlakowaną opinię i wierną służbę swym rzemiosłem Zygmuntowi III
oraz poprzednikowi na polskim tronie, Stefanowi Batoremu. Temu ostat-
niemu władcy oddał Wilhelm van den Blocke swoje usługi po 1581 r.,
wykonując nagrobek dla zmarłego księcia Siedmiogrodu, Krzysztofa
Batorego (zniszczony w wieku XVII w następstwie wojen z Turkami).
Prace nad tym dziełem sztuki, prowadził Wilhelm van den Blocke u siebie
w Gdańsku. Znana jest droga transportu nagrobka Krzysztofa Batorego
do Siedmiogrodu. Prowadziła ona Wisłą przez Brześć Kujawski i Sando-
mierz az do Opatowa, skąd wozami przewieziono go do Białogrodu i us-
tawiono na miejscu pod okiem artystyb.
W niedługim czasie po wykonaniu zamówienia dla Stefana Batorego,
postanowił Wilhelm van den Blocke ostatecznie dołączyć do licznej kolo-
nii flamandzkich artystów osiedlonych w Gdańsku. Dnia 18 VI 1584 r.,
zachwalał on swoje zdolności architekta i rzeźbiarza Magistratowi Gdań-
ska, powołując się właśnie na dostarczony królowi Stefanowi grobowiec
jego brata. W Gdańsku pozostał Wilhelm van den Blocke aż do śmierci,
która nastąpiła w 1628 r. Wiemy, że jego warsztat mieścił się przy Wollwe-
bergasse. Tam też powstał zamówiony w 1593 r. przez Zygmunta III
3 Całą serię dokumentów związanych z zakupem imponujących ilości kamienia dla potrzeb Gdańska
i dworu Zygmunta III w latach 1626-1629 odnalazłem w Archives genśrales du Royaume w Brukseli
i przygotowuję do opublikowania przez Zamek Królewski w Warszawie.
4 H. Janse i D.J. de Vries Werk en Merk van de Steenhouwer. Het steenhouwersambacht in de Nederlanden voor
1800, Zwolle 1991, s. 22.
n „Duynsteijn" na określenie szczególnej odmiany wapienia spotyka się np. w dokumentach związanych
z budową ratusza w Leuven w latach 1438-1448, zob. Biblioteka elektroniczna Stichting Jan Speelberch vzw.,
Holsbeek B-3220: ALC 5066, fol. 24 v., ALC 5070, fol. 126, ALC 5073 fol. 83 v., 99, ALC 5076, fol. 16,17.
6 W. Szydłowska, Pomnik grobowy Batorych w Barczewie, [w:\Studia Pomorskie, pod red. M. Walickiego,
Wrocław-Kraków 1957, t, I, s. 255.
54