Piotr Oszczanowski
Philipp Sauerland - zapomniany malarz
gdańskiego i wrocławskiego baroku"
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że dla osób zainteresowanych
sztuką nowożytną Europy Środkowej i Wschodniej zorganizowana
w 1997 r. w Gdańsku wystawa „Aurea Porta Rzeczypospolitej" dostar-
czyła materiału do badań i refleksji w wyjątkowej, jak na nasze
warunki, ilości, a często także i jakości1. Stąd prezentacja ta ma prawo
być również pretekstem do pogłębienia naszego stanu wiedzy na temat
roli i znaczenia sztuki tego regionu, także form i zakresu jej
oddziaływania. Związki pomiędzy Gdańskiem a Rzecząpospolitą,
krajami Rzeszy Niemieckiej czy też Niderlandami były już tematem
niejednej książki lub artykułu. Leżący kilkaset kilometrów na południe
od tej metropolii Wrocław z zasady mniej interesował badaczy. A oto
okazuje się, że to właśnie czasy nowożytne stały się okresem
szczególnie bliskich kontaktów, w którym również na płaszczyźnie
artystycznej jedno i drugie miasto dość często nawzajem uzupełniało
się i wzbogacało. O ile szczególnie wyraźnie można to zaobserwować
na przełomie XVI i XVII w., to wszystko wskazuje na to, ze także
w 2 połowie XVII w. i w stuleciu następnym znowu spotykamy we
Wrocławiu artystów, głównie malarzy, przybyłych tutaj z nadbałty-
ckiej metropolii. Wśród nich wymienić należy Georga Wernera,
określanego w źródłach w 1649 r. mianem malarza z Gdańska3 oraz
Georga Scharta (zm. 21 XII 1712 r. we Wrocławiu), syna gdańskiego
malarza, który z pewnymi problemami uzyskał w stolicy Śląska
* Praca ta nigdy by nie postała, gdyby nie życzliwość i wszechstronna pomoc pani Beaty Lipczyńskiej
z Biblioteki Uniwesyteckiej we Wrocławiu. Wdzięczność moja dotyczy szczególnie bezinteresownego
zwrócenia mi uwagi na portret Deichsela i przekazania szeregu informacji na temat ikonografii wybuchu wieży
prochowej we Wrocławiu w 1749 r.
1 Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połozoy XV do końca XVIII ivieku, t. 1: - Eseje, t. 2: - Katalog,
Pod red. prof. dr hab. Teresy Grzybkowskiej. Muzeum Narodowe w Gdańsku, maj - sierpień 1997, Gdańsk
1997.
~ Zob. na ten temat ostatnio - P. Oszczanowski, Gdańszczanin we Wrocławiu. Czy można mówić o ekspozyturze
sztuki gdańskiej we Wrocławiu na przełomie XVI i XVII wieku? (w niniejszym tomie).
12.11. 1649 roku poślubił w kościele Św. Elżbiety we Wrocławiu - Susannę, córkę tutejszego piekarza
Martina Kossiga. Na ten temat - A. Schultz (1882) Untersuchungen zur Geschichte der schlesischen Maler
(1500-1800), Breslau 1882, s. 169.
127
Philipp Sauerland - zapomniany malarz
gdańskiego i wrocławskiego baroku"
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że dla osób zainteresowanych
sztuką nowożytną Europy Środkowej i Wschodniej zorganizowana
w 1997 r. w Gdańsku wystawa „Aurea Porta Rzeczypospolitej" dostar-
czyła materiału do badań i refleksji w wyjątkowej, jak na nasze
warunki, ilości, a często także i jakości1. Stąd prezentacja ta ma prawo
być również pretekstem do pogłębienia naszego stanu wiedzy na temat
roli i znaczenia sztuki tego regionu, także form i zakresu jej
oddziaływania. Związki pomiędzy Gdańskiem a Rzecząpospolitą,
krajami Rzeszy Niemieckiej czy też Niderlandami były już tematem
niejednej książki lub artykułu. Leżący kilkaset kilometrów na południe
od tej metropolii Wrocław z zasady mniej interesował badaczy. A oto
okazuje się, że to właśnie czasy nowożytne stały się okresem
szczególnie bliskich kontaktów, w którym również na płaszczyźnie
artystycznej jedno i drugie miasto dość często nawzajem uzupełniało
się i wzbogacało. O ile szczególnie wyraźnie można to zaobserwować
na przełomie XVI i XVII w., to wszystko wskazuje na to, ze także
w 2 połowie XVII w. i w stuleciu następnym znowu spotykamy we
Wrocławiu artystów, głównie malarzy, przybyłych tutaj z nadbałty-
ckiej metropolii. Wśród nich wymienić należy Georga Wernera,
określanego w źródłach w 1649 r. mianem malarza z Gdańska3 oraz
Georga Scharta (zm. 21 XII 1712 r. we Wrocławiu), syna gdańskiego
malarza, który z pewnymi problemami uzyskał w stolicy Śląska
* Praca ta nigdy by nie postała, gdyby nie życzliwość i wszechstronna pomoc pani Beaty Lipczyńskiej
z Biblioteki Uniwesyteckiej we Wrocławiu. Wdzięczność moja dotyczy szczególnie bezinteresownego
zwrócenia mi uwagi na portret Deichsela i przekazania szeregu informacji na temat ikonografii wybuchu wieży
prochowej we Wrocławiu w 1749 r.
1 Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połozoy XV do końca XVIII ivieku, t. 1: - Eseje, t. 2: - Katalog,
Pod red. prof. dr hab. Teresy Grzybkowskiej. Muzeum Narodowe w Gdańsku, maj - sierpień 1997, Gdańsk
1997.
~ Zob. na ten temat ostatnio - P. Oszczanowski, Gdańszczanin we Wrocławiu. Czy można mówić o ekspozyturze
sztuki gdańskiej we Wrocławiu na przełomie XVI i XVII wieku? (w niniejszym tomie).
12.11. 1649 roku poślubił w kościele Św. Elżbiety we Wrocławiu - Susannę, córkę tutejszego piekarza
Martina Kossiga. Na ten temat - A. Schultz (1882) Untersuchungen zur Geschichte der schlesischen Maler
(1500-1800), Breslau 1882, s. 169.
127