DOI Artikel:
Kowalska, Helena: Uwagi na marginesie eseju o kolekcjonerstwie gdańskim
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.42239#0155
Helena Kowalska
Uwagi na marginesie eseju
o kolekcjonerstwie gdańskim
W pierwszej części katalogu Anrea Porta... A. Chodyński, autor eseju
o kolekcjonerstwie gdańskim, skupił swoją uwagę, zgodnie z podtytułem
wystawy, głównie na XVII i XVIII wieku1. Myślę, ze interesujące będzie
przyjrzenie się katalogom zbiorów dwóch dziewiętnastowiecznych
kolekcjonerów: sędziego wojskowego (Dwisions-auditeur) Wuertemberga
i Heinricha A. Kupferschmidta, którzy kontynuowali dawne chlubne
tradycje kolekcjonerstwa gdańskiego. W ich zbiorach znajdowały się
dzieła sztuki z dwóch poprzednich stuleci. Niektóre dzieła sztuki
eksponowane na wystawie milenijnej mają swoją proweniencję właśnie
z ich kolekcji.
Katalogi zbiorów, w tym również i katalogi aukcyjne, są często
podstawowym źródłem informacji o zabytkach zaginionych lub
rozproszonych po innych kolekcjach. Pozwalają śledzić przepływ dzieł do
kolejnych wła- ścicieli, uzupełniają naszą wiedzę o twórcach dzieł,
poszerzając ich oeirore. Wiele również mogą nam powiedzieć o samym
kolekcjonerze, o jego upodobaniach estetycznych, zdradzić jego pre-
ferencje zbieracze.
W liście do A. Hagena dr Duisburg (lekarz a także kolekcjoner)" okre-
ślił sędziego Wuertemberga jako gruntownego znawcę sztuki i żarliwego
kolekcjonera. Zwraca również przy tym uwagę, że Wuertemberg był
w posiadaniu słynnego zbioru rysunków na temat siedemnastowiecznej
mody, którą w satyrycznej formie przedstawił Adam Wolski (Wolscius)
z Igłowa3. W ciągu dwudziestu lat swego pobytu w Gdańsku od roku
w ich zbiorach znajdowały się dzieła sztuki z dwóch poprzednich stuleci.
1819 do 1841, Wuertemberg zgromadził bogaty zbiór obrazów olejnych
akwarel, miniatur, miedziorytów, rzeźby oraz przedmiotów rzemio-
sła artystycznego. Poszły one pod młotek w październiku 1841 r., juz po
1 R.A. Chodyński, [w:] Aurea Porta Rzeczypospolitej, Sztuka Gdańska od potowy XV do końca XVIII wieku, t. 1:
Eseje, t. 2: Katalog. Pod red. prof. dr hab. Teresy Grzybkowskiej, Muzeum Narodowe w Gdańsku, maj - sierpień
1997, Gdańsk 1997. Tu: Katalog, s. 349-362.
Ch. Rrollmann Altpreussische Bigraphie, Koenigsberg 1936, s. 153.
1 A. Hagen, Die Zeichnungen Adam Volscius..., Neue Preussische ProvinziaTBlaetter, Bd XI (XLV), H.6,
Koenigsberg 1851, s. 402.
153
Uwagi na marginesie eseju
o kolekcjonerstwie gdańskim
W pierwszej części katalogu Anrea Porta... A. Chodyński, autor eseju
o kolekcjonerstwie gdańskim, skupił swoją uwagę, zgodnie z podtytułem
wystawy, głównie na XVII i XVIII wieku1. Myślę, ze interesujące będzie
przyjrzenie się katalogom zbiorów dwóch dziewiętnastowiecznych
kolekcjonerów: sędziego wojskowego (Dwisions-auditeur) Wuertemberga
i Heinricha A. Kupferschmidta, którzy kontynuowali dawne chlubne
tradycje kolekcjonerstwa gdańskiego. W ich zbiorach znajdowały się
dzieła sztuki z dwóch poprzednich stuleci. Niektóre dzieła sztuki
eksponowane na wystawie milenijnej mają swoją proweniencję właśnie
z ich kolekcji.
Katalogi zbiorów, w tym również i katalogi aukcyjne, są często
podstawowym źródłem informacji o zabytkach zaginionych lub
rozproszonych po innych kolekcjach. Pozwalają śledzić przepływ dzieł do
kolejnych wła- ścicieli, uzupełniają naszą wiedzę o twórcach dzieł,
poszerzając ich oeirore. Wiele również mogą nam powiedzieć o samym
kolekcjonerze, o jego upodobaniach estetycznych, zdradzić jego pre-
ferencje zbieracze.
W liście do A. Hagena dr Duisburg (lekarz a także kolekcjoner)" okre-
ślił sędziego Wuertemberga jako gruntownego znawcę sztuki i żarliwego
kolekcjonera. Zwraca również przy tym uwagę, że Wuertemberg był
w posiadaniu słynnego zbioru rysunków na temat siedemnastowiecznej
mody, którą w satyrycznej formie przedstawił Adam Wolski (Wolscius)
z Igłowa3. W ciągu dwudziestu lat swego pobytu w Gdańsku od roku
w ich zbiorach znajdowały się dzieła sztuki z dwóch poprzednich stuleci.
1819 do 1841, Wuertemberg zgromadził bogaty zbiór obrazów olejnych
akwarel, miniatur, miedziorytów, rzeźby oraz przedmiotów rzemio-
sła artystycznego. Poszły one pod młotek w październiku 1841 r., juz po
1 R.A. Chodyński, [w:] Aurea Porta Rzeczypospolitej, Sztuka Gdańska od potowy XV do końca XVIII wieku, t. 1:
Eseje, t. 2: Katalog. Pod red. prof. dr hab. Teresy Grzybkowskiej, Muzeum Narodowe w Gdańsku, maj - sierpień
1997, Gdańsk 1997. Tu: Katalog, s. 349-362.
Ch. Rrollmann Altpreussische Bigraphie, Koenigsberg 1936, s. 153.
1 A. Hagen, Die Zeichnungen Adam Volscius..., Neue Preussische ProvinziaTBlaetter, Bd XI (XLV), H.6,
Koenigsberg 1851, s. 402.
153