Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (6.1999)

Czy można
mówić
o ekspozytu-
rze sztuki
gdańskiej we
Wrocławiu
na przełomie
XVI i XVII
wieku?

6. Ukrzyżowanie - niderlandzki relief alabastrowy z lat pięćdziesiątych/sześćdziesiątych XVIw.
W 1994 r. na rynku antykwarycznym we Wrocławiu
miały efekt odreagowania na nacjonalistyczne i pozbawione przesłanek
naukowych tezy głoszone przez przedwojenną naukę niemiecką16.
Dzięki powyższym przykładom widać wyraźnie, jak trudno nawet
autorytetom znaleźć wyważoną odpowiedź na pytania, w których poja-
wia się kwestia narodowości, rdzenności, czy pochodzenia. Mimo że od
komentarzy i artykułu M. Morelowskiego minęło 50 lat, to problem nadal
pozostał - i prowokuje do przemyśleń. Sprowokował również mnie.
III. Dlaczego?
W roku 1966 Muzeum Narodowe we Wrocławiu zakupiło obraz
z przedstawieniem Pokuty mieszkańców Ninizuy (ił. 3)17. Podejrzewam, że
wówczas uchodził on za dzieło anonimowego malarza z przełomu XVI
i XVII w., którym mógł być artysta śląski, nawet wrocławski. Dziś
wiemy, że ten wartościowy obraz, który mogliśmy podziwiać także w
1997 r. na gdańskiej wystawie „Aurea Porta Rzeczypospolitej", wykonał
16 Warto przypomnieć, że „temat gdański" był bliski Profesorowi Morelowskiemu także po wojnie. Dał
temu wyraz w „płomiennym" artykule zamieszczonym w „Tygodniku Powszechnym" - zob. M. Morelowski
Ratujmy Gdańsk, „Tygodnik Powszechny" 31:1945, s. 4.
17 Na ten temat ostatnio - M. Pierzchała, hasło Izaak van den Blocke (7-1628 Gdańsk), „Pokuta mieszkańcmu
Ninizuy", 1616-1617, [w:] Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od potozuy XV do końca XVIII wieku, t. 1:
Eseje, t. 2: Katalog. Pod red. prof. dr hab. Teresy Grzybkowskiej. Muzeum Narodowe w Gdańsku, maj-sierpień
1997, Gdańsk 1997, Tu: Katalog, s. 112, nr kat. IV 31 (oraz dawniejsze literatura).

95