Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (6.1999)

6. Portret Maximiliana Preussa (1652-1721). Wg
obrazu P. Sauerlanda sztychował Johann
Tscherning, 1715 r. Biblioteka Uniwersytecka
we Wrocławiu.


Philip
Sauerland
- zapomnia-
ny malarz
gdańskiego
i wrocław-
skiego
baroku

7. Portret Johanna Kaspara Nimptscha
(1660-1717). Wg rysunku P. Sauerlanda
sztychował Johann Tscherning. 1717 r.
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu

kierowane pod adresem pierwszego znanego portretu malarza (podo-
biźnie pastora Baystrupa z roku 1714, kat nr 1.1, il. 1) oraz tłumaczenie ich
brakiem doświadczenia i młodością - o ile można o czymś takim mówić
w przypadku 37-letniego artysty18 - wydają się być cechą całej jego
twórczości portretowej. W tym rodzaju malarstwa, o ile na taką ocenę
pozwala znajomość dwóch obrazów olejnych i ośmiu grafik, prezentu-
jących nieistniejące dziś dzieła malarskie i rysunkowe, Sauerlanda cechuje
konserwatyzm i trwanie przy wypracowanych w przeszłości schematach.
Nie zmienia to faktu, że w warunkach wrocławskich, w szczególności
w kręgach miejscowej elity protestanckiej, były to cechy przemawiające
raczej na korzyść artysty. Jego prace nie odbiegają poziomem od licznych
portretów powstałych w osiemnastowiecznym Wrocławiu. Podobny cha-
rakter, zbliżone walory i mankamenty posiadają dzieła większości arty-
stów śląskich tego czasu19.
18 Tym, dość wątpliwym argumentem, tłumaczy „pewne niedoskonałości techniczne" tego portretu -
K. Górecka-Petrajtis, hasło - Philip Sauerland, portret Petera Baystrupa, [w:] Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka
Gdańska od potowy XV do końca XVIII wieku., t. 2 s. 118, nr kat. TV.38.
lv Można tu wymienić całą plejadę XVIII-wiecznych śląskich malarzy cechowych (M. Albrecht,
E. W. Bernhard, J.J. Eybelwiser, J ,C. Hubner, F. Jachmann, J. Jungę, J. Klimann, J. Knechtel, J.C. Kiihnelt,
J.H. Lindemann, Ch. Neunhertz, P. Porraht, J. M. Prismayer, J.G. Reinitius, J.J. Robert, Ch. W. Seidel,
J. G. Tchomszansky, D. Treschnack, A. Tscherning, J.G. Walther, J. Wentzei), lub też nawet wybitnych artystów,
czasowo pracujących na Śląsku (F. de Backer, Ch. P. Bentum lub M.F. Kleinert), którzy tworzyli projekty do
grafik z portretami. Najobszerniejszymi opracowaniami historii śląskiego portretu są - A. Więcek Portret
w grafice śląskiej XVII i XVIII wieku, „Opolski Rocznik Muzealny", t. I: 1963, s. 171-199; - Portret na Śląsku
XVI-XVIII ~wieku. Katalog i scenariusz wystawy Ewa Houszka, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław
1984; - Portret wrocławskich duchownych. Muzeum Historyczne we Wrocławiu. Katalog wystaicry, Wrocław 1997.

133