DOI article:
Kowalska, Helena: Obraz "Alegoria cnoty małżeńskiej": klucz do drugiego oblicza sztuki Hermana Hana
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.42239#0150
Helena
Kowalska
1. Herman Han Alegoria cnoty małżeńskiej, ok. 1600 r., - część lewa
scharakteryzował jako chrzestnego pana młodego. Parę widoczną na
pierwszym planie zidentyfikował zaś jako kuzynkę panny młodej ze
świeżo poślubionym małżonkiem.
Uczestników zaślubin nie upatruję wśród członków rodziny Linde.
Moim zdaniem obraz przedstawia ślub Johanna Speimana (1563-1625)
zawarty w roku 1596 z Marią Judytą z Bahrów. Pan młody, jeden z naj-
świetniejszych przedstawicieli patrycjatu Gdańska, wykształcony na wło-
skich uniwersytetach, ugruntował swoją pozycję wśród elity mieszczańst-
wa gdańskiego otrzymując od papieża Klemensa VIII w 1593 r. tytuł
„Eąues aureatus". Zasłużył się w ratowaniu zagrożonej głodem Italii,
kierując ekspedycjami z polskim zbożem". Panna młoda, starościanka
berwałdzka, Maria Judyta Bahr była również świetną partią. Ojciec jej -
Szymon Bahr, człowiek niezwykle majętny, faktor królewski, m.in.
Zygmunta III Wazy, któremu oddawał nieocenione przysługi, pośredni-
cząc w transakcjach handlowych dworu lub udzielając pożyczek pienięż-
nych wiecznie borykającemu się z kłopotami finansowymi królowi pols-
kiemu. Władca doceniając zasługi Szymona Bahra dla dworu polskiego,
nobilitował go w 1591 roku, nadając mu herb Rawicz rodziny Dębińskich
ze szlachty mazowieckiej. Maria Judyta Bahrówna wychowywała się na
dworze pierwszej żony Zygmunta III, Anny Habsburżanki, oddana tam
zapewne przez ojca dla nabycia jeszcze większej ogłady towarzyskiej i na-
wiązania korzystnych kontaktów2 3.
Grupa dostojnych osób z prawej strony obrazu, ze wzrokiem skiero-
wanym na widza, z rozciągniętą nad nimi karmazynową draperią, stano-
wi najbliższe otoczenie Johanna Speimana, który z nowo poślubioną
małżonką siedzi pod baldachimem małżeńskiego łoża.
2 T. Grzybkowska Artyści i patrycjusze Gdańska, Warszawa 1996, s. 29;-H. Sikorska, /. Speimann- szkic z
dziejów mecenatu gdańskiej sztuki XVI i XVII wieku, „Rocznik Gdański" 1968: XXVII, tam wcześniejsza literatura.
3 Sikorska,op. cit.
148
Kowalska
1. Herman Han Alegoria cnoty małżeńskiej, ok. 1600 r., - część lewa
scharakteryzował jako chrzestnego pana młodego. Parę widoczną na
pierwszym planie zidentyfikował zaś jako kuzynkę panny młodej ze
świeżo poślubionym małżonkiem.
Uczestników zaślubin nie upatruję wśród członków rodziny Linde.
Moim zdaniem obraz przedstawia ślub Johanna Speimana (1563-1625)
zawarty w roku 1596 z Marią Judytą z Bahrów. Pan młody, jeden z naj-
świetniejszych przedstawicieli patrycjatu Gdańska, wykształcony na wło-
skich uniwersytetach, ugruntował swoją pozycję wśród elity mieszczańst-
wa gdańskiego otrzymując od papieża Klemensa VIII w 1593 r. tytuł
„Eąues aureatus". Zasłużył się w ratowaniu zagrożonej głodem Italii,
kierując ekspedycjami z polskim zbożem". Panna młoda, starościanka
berwałdzka, Maria Judyta Bahr była również świetną partią. Ojciec jej -
Szymon Bahr, człowiek niezwykle majętny, faktor królewski, m.in.
Zygmunta III Wazy, któremu oddawał nieocenione przysługi, pośredni-
cząc w transakcjach handlowych dworu lub udzielając pożyczek pienięż-
nych wiecznie borykającemu się z kłopotami finansowymi królowi pols-
kiemu. Władca doceniając zasługi Szymona Bahra dla dworu polskiego,
nobilitował go w 1591 roku, nadając mu herb Rawicz rodziny Dębińskich
ze szlachty mazowieckiej. Maria Judyta Bahrówna wychowywała się na
dworze pierwszej żony Zygmunta III, Anny Habsburżanki, oddana tam
zapewne przez ojca dla nabycia jeszcze większej ogłady towarzyskiej i na-
wiązania korzystnych kontaktów2 3.
Grupa dostojnych osób z prawej strony obrazu, ze wzrokiem skiero-
wanym na widza, z rozciągniętą nad nimi karmazynową draperią, stano-
wi najbliższe otoczenie Johanna Speimana, który z nowo poślubioną
małżonką siedzi pod baldachimem małżeńskiego łoża.
2 T. Grzybkowska Artyści i patrycjusze Gdańska, Warszawa 1996, s. 29;-H. Sikorska, /. Speimann- szkic z
dziejów mecenatu gdańskiej sztuki XVI i XVII wieku, „Rocznik Gdański" 1968: XXVII, tam wcześniejsza literatura.
3 Sikorska,op. cit.
148