DOI Artikel:
Deluga, Waldemar: "Orientalizujące" portrety Willema Hondiusa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.42239#0171
2. Willem Hondius Portret Bohdana
Chmielnickiego, odbitka próbna,
miedzioiyt. Biblioteka Narodowa
w Warszawie
Bohdan Chm ielnicki exerotus
Zaforotień . Pr^eectus Belli Serwlls autor
Rejbelliumc^ C o saccorum etPlebis Ukraynen:
DUX,
„Orientalizu-
jące"
portrety
Willema
Hondiusa
wana jest odbitka próbna (il.2), brakuje na niej pełnego opracowania
twarzy i herbu8. Drugi stan ryciny jest karykaturą hetmana. W tym celu
została poddana retuszom płyta miedziorytnicza, na której zamieniono
trzęsidło na czapce w kozie rogi, portretowanemu dodano ośle uszy oraz
zmieniono sens inskrypcji łacińskiej, zamieniając ostatnie słowo na
DUKTOR. Autorka hasła do katalogu przypuszcza, że poprawki te zos-
tały naniesione już po śmierci rytownika (1652). Być może miedzioryt
wykonano z okazji zdobycia Kijowa przez Janusza Radziwiłła w roku
1651. Należy pamiętać, że w kolekcji Radziwiłłów w Nieświeżu, znajdo-
wały się niegdyś niektóre z płyt miedziorytniczych Hondiusa, między
innymi te do Bitwy pod Smoleńskiem. W Bibliotece Narodowej w Warsza-
wie znajdujemy niezmiernie interesującą dla naszych rozważań odbitkę
(il.3), na której zauważamy kolejne zmiany9. Na dolnym marginesie
7 W roku 1663 w Theatrum Europeum ukazała się pierwsza kopia miedziorytu Hondiusa. Por. Katalog portretćrw
polskich i obcych w Polsce działających, pod red. H. Widackiej, 1.1, Warszawa 1990, s. 168, nr 659. W zbiorach Biblioteki
Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku przechowywana jest kopia anonimowego rytownika z końca XVII w. (Nr 168).
Kolejną wersję odnajdujemy w kolekcji Biblioteki Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie (Fond 229, nr 19).
8 Nr inw. G. 72. Cf. Katalog portretów polskich..., s. 167, nr 654.
4 Nr inw. G. 73. Cf. Katalog portretów polskich..., s. 167, nr 653.
169
Chmielnickiego, odbitka próbna,
miedzioiyt. Biblioteka Narodowa
w Warszawie
Bohdan Chm ielnicki exerotus
Zaforotień . Pr^eectus Belli Serwlls autor
Rejbelliumc^ C o saccorum etPlebis Ukraynen:
DUX,
„Orientalizu-
jące"
portrety
Willema
Hondiusa
wana jest odbitka próbna (il.2), brakuje na niej pełnego opracowania
twarzy i herbu8. Drugi stan ryciny jest karykaturą hetmana. W tym celu
została poddana retuszom płyta miedziorytnicza, na której zamieniono
trzęsidło na czapce w kozie rogi, portretowanemu dodano ośle uszy oraz
zmieniono sens inskrypcji łacińskiej, zamieniając ostatnie słowo na
DUKTOR. Autorka hasła do katalogu przypuszcza, że poprawki te zos-
tały naniesione już po śmierci rytownika (1652). Być może miedzioryt
wykonano z okazji zdobycia Kijowa przez Janusza Radziwiłła w roku
1651. Należy pamiętać, że w kolekcji Radziwiłłów w Nieświeżu, znajdo-
wały się niegdyś niektóre z płyt miedziorytniczych Hondiusa, między
innymi te do Bitwy pod Smoleńskiem. W Bibliotece Narodowej w Warsza-
wie znajdujemy niezmiernie interesującą dla naszych rozważań odbitkę
(il.3), na której zauważamy kolejne zmiany9. Na dolnym marginesie
7 W roku 1663 w Theatrum Europeum ukazała się pierwsza kopia miedziorytu Hondiusa. Por. Katalog portretćrw
polskich i obcych w Polsce działających, pod red. H. Widackiej, 1.1, Warszawa 1990, s. 168, nr 659. W zbiorach Biblioteki
Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku przechowywana jest kopia anonimowego rytownika z końca XVII w. (Nr 168).
Kolejną wersję odnajdujemy w kolekcji Biblioteki Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie (Fond 229, nr 19).
8 Nr inw. G. 72. Cf. Katalog portretów polskich..., s. 167, nr 654.
4 Nr inw. G. 73. Cf. Katalog portretów polskich..., s. 167, nr 653.
169