DOI Artikel:
Worobjowa, Nina: Dawne druki gdańskie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Tartu (dawnego Dorpatu)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.42239#0179
które mogłyby ją potwierdzić. Schultz nie utrzymywał bowiem kontaktów
z uniwersytetem w Dorpacie, a jego szczodry dar, zawierający wiele rzad-
kich ksiąg naukowych (m.in z medycyny i nauk przyrodniczych), można
wytłumaczyć jedynie pragnieniem wsparcia młodego uniwersytetu5.
Kaspar Schiitz został sekretarzem Rady dzięki rekomendacji swego
przyszłego teścia Johanna Brettschneidera, bardziej znanego pod pseudo-
nimem Placotomus (1514-1576). Brettschneider Placotomus - przyjaciel
Melanchtona, profesor medycyny w Królewcu - od roku 1554 mieszkał
w Gdańsku, prowadził aptekę w ratuszu, zajmował się działalnością
oświatową, pisał popularyzotorskie prace z higieny i dietetyki oraz pod-
ręczniki. Jego autorstwa jest najstarszy druk gdański w zbiorach biblioteki
uniwersyteckiej w Tartu - skromna broszura, wydrukowana przez Jacoba
Rhode - Ein kurtzer und einfeltiger Bericht wie man sich in diesem fur fallenden
Sterbens lauff der wutenden Pestilenz vorhalten mag, dem gemeinen Mamie
dieser lóblichen Stadt Dantzigk zu gute geschrieben (Dantzigk 1564). Jest to
wydanie drugie, nie odnotowane w dostępnych nam bibliografiach6.
Inne dzieło z drukarni Rhode - Jura municipalia terrarum Prussiae
(Dantisci 1578) - trafiło do naszych zbiorów w roku 1806, gdy biblioteka
nabyła cenną kolekcję ksiąg i rękopisów (511 woluminów), zgromadzoną
przez znanego badacza dziejów Kurlandii i Liflandii - Johanna Friedricha
Recke (1764-1846). Na okładce zachowała się etykietka: Bibliotheca
Reckiana.
Recke interesował się także historią Prus, Szwecji i Polski7, dlatego też
w jego księgozbiorze znalazło się kilka druków gdańskich dotyczących
Polski, takich jak Historiae Poloniae... Joachima Pastoriusa (Gedani 1680),
Pacta con.ven.ta Augusti III... Godfryda Lengnicha (Dantisci - Leipzig 1763)
czy Regni Poloniae terrarum... Johannesa Nixdorffa (Gedani 1654).
Wśród druków gdańskich uwagę zwraca dzieło wieloletniego sekreta-
rza miejskiego Reinholda Curicke (Kuerike, 1610-1667) - Historische
Beschreibung der Stadt Danzig. (Amsterdam und Dantzig 1645). Dzieło to,
ozdobione wspaniałą kartą tytułową (il. 1), zawiera liczne ryciny, przed-
stawiające widoki miasta, m.in. plan Gdańska wedle rysunku architekta
miejskiego Petera Willera6. Dokładne rysunki i plany uzupełniają także
zbiór dokumentów o oblężeniu Gdańska przez wojska rosyjskie i saskie
w latach 1733-1734 - Accurate Nachricht von der Russisch und Sachsischen
Belager - und Bombardirung der Stadt Dantzig..., Cóln 1735 (il. 2)
Dawne
druki
gdańskie
w zbiorach
Biblioteki
Uniwersy-
teckiej
w Tartu
(dawnego
Dorpatu)
W księgozbiorze uniwersytetu w Tartu znajduje się wiele ksiąg
poświęconych historii Gdańska (m.in. prace F. C. Duisburga, D. Gralatha,
5 E. Vigel Tartu Riikliku iilikooli Teadusliku Raamatukogu asutamine ja areng aastail 1802-1839, Tartu 1962, Ik. 58.
K. Estreicher Bibliografia polska Kraków, 1872-1936; - H.M. Adam Catalocjue ofBooks Printed on the Continent
of Europo 1501-1600 in Cambridge Libraries, Cambridge 1967; - Index Aurelimsis: Catalogus librorum sedecimo
saeculo impressorum, Aureliae Acjuensis 1991.
E. Jaanson F. J. Recke Liuonica ja Cunmica, [w:] TRU Teadusliku Raamatukogu 11. Teaduskooerentsi ettekannete
teesid, Tartu 1987, lk. 9-11.
* Dzieło to zostało dokładnie przeanalizowane w pracy M. Boguckiej Życie zv dawnym Gdańsku. Wiek
XVI-XVII, Warszawa 1997.
177
z uniwersytetem w Dorpacie, a jego szczodry dar, zawierający wiele rzad-
kich ksiąg naukowych (m.in z medycyny i nauk przyrodniczych), można
wytłumaczyć jedynie pragnieniem wsparcia młodego uniwersytetu5.
Kaspar Schiitz został sekretarzem Rady dzięki rekomendacji swego
przyszłego teścia Johanna Brettschneidera, bardziej znanego pod pseudo-
nimem Placotomus (1514-1576). Brettschneider Placotomus - przyjaciel
Melanchtona, profesor medycyny w Królewcu - od roku 1554 mieszkał
w Gdańsku, prowadził aptekę w ratuszu, zajmował się działalnością
oświatową, pisał popularyzotorskie prace z higieny i dietetyki oraz pod-
ręczniki. Jego autorstwa jest najstarszy druk gdański w zbiorach biblioteki
uniwersyteckiej w Tartu - skromna broszura, wydrukowana przez Jacoba
Rhode - Ein kurtzer und einfeltiger Bericht wie man sich in diesem fur fallenden
Sterbens lauff der wutenden Pestilenz vorhalten mag, dem gemeinen Mamie
dieser lóblichen Stadt Dantzigk zu gute geschrieben (Dantzigk 1564). Jest to
wydanie drugie, nie odnotowane w dostępnych nam bibliografiach6.
Inne dzieło z drukarni Rhode - Jura municipalia terrarum Prussiae
(Dantisci 1578) - trafiło do naszych zbiorów w roku 1806, gdy biblioteka
nabyła cenną kolekcję ksiąg i rękopisów (511 woluminów), zgromadzoną
przez znanego badacza dziejów Kurlandii i Liflandii - Johanna Friedricha
Recke (1764-1846). Na okładce zachowała się etykietka: Bibliotheca
Reckiana.
Recke interesował się także historią Prus, Szwecji i Polski7, dlatego też
w jego księgozbiorze znalazło się kilka druków gdańskich dotyczących
Polski, takich jak Historiae Poloniae... Joachima Pastoriusa (Gedani 1680),
Pacta con.ven.ta Augusti III... Godfryda Lengnicha (Dantisci - Leipzig 1763)
czy Regni Poloniae terrarum... Johannesa Nixdorffa (Gedani 1654).
Wśród druków gdańskich uwagę zwraca dzieło wieloletniego sekreta-
rza miejskiego Reinholda Curicke (Kuerike, 1610-1667) - Historische
Beschreibung der Stadt Danzig. (Amsterdam und Dantzig 1645). Dzieło to,
ozdobione wspaniałą kartą tytułową (il. 1), zawiera liczne ryciny, przed-
stawiające widoki miasta, m.in. plan Gdańska wedle rysunku architekta
miejskiego Petera Willera6. Dokładne rysunki i plany uzupełniają także
zbiór dokumentów o oblężeniu Gdańska przez wojska rosyjskie i saskie
w latach 1733-1734 - Accurate Nachricht von der Russisch und Sachsischen
Belager - und Bombardirung der Stadt Dantzig..., Cóln 1735 (il. 2)
Dawne
druki
gdańskie
w zbiorach
Biblioteki
Uniwersy-
teckiej
w Tartu
(dawnego
Dorpatu)
W księgozbiorze uniwersytetu w Tartu znajduje się wiele ksiąg
poświęconych historii Gdańska (m.in. prace F. C. Duisburga, D. Gralatha,
5 E. Vigel Tartu Riikliku iilikooli Teadusliku Raamatukogu asutamine ja areng aastail 1802-1839, Tartu 1962, Ik. 58.
K. Estreicher Bibliografia polska Kraków, 1872-1936; - H.M. Adam Catalocjue ofBooks Printed on the Continent
of Europo 1501-1600 in Cambridge Libraries, Cambridge 1967; - Index Aurelimsis: Catalogus librorum sedecimo
saeculo impressorum, Aureliae Acjuensis 1991.
E. Jaanson F. J. Recke Liuonica ja Cunmica, [w:] TRU Teadusliku Raamatukogu 11. Teaduskooerentsi ettekannete
teesid, Tartu 1987, lk. 9-11.
* Dzieło to zostało dokładnie przeanalizowane w pracy M. Boguckiej Życie zv dawnym Gdańsku. Wiek
XVI-XVII, Warszawa 1997.
177