DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Philippus Callimachus experiens-vir doctissimus: w poszukiwaniu genezy portretu z epitafium Filippo Buonaccorsiego w kościele oo. Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0071
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
URSZULA MAZURCZAK
Lublin
PHILIPPUS CALLIMACHUS EXPERIENS-VIR DOCTISSIMUS1
W POSZUKIWANIU GENEZY PORTRETU
Z EPITAFIUM FILIPPO BUONACCORSIEGO
W KOŚCIELE 00. DOMINIKANÓW W KRAKOWIE
Z perfekcyjnie odlanego w swoim rysunku portretu wyłania się twarz
humanisty, którego życie zamknęło się pomiędzy San Gimignano a Krakowem,
pomiędzy 2 V 1437 a 1 XI 1496 roku2. W ciągu 54 lat stał się człowiekiem
doświadczonym i mężem uczonym wielce, wzorem cnót godnych naśladowania
tak z powodu świadectw umysłu, jak i dokonanych czynów. Taki wizerunek
zmarłego nakreślili jego przyjaciele i wykonawcy testamentu: Jan Heydeke
zwany Miricą, Jakub Chosti, Bernardyn Galio z Zadaru oraz Maciej Drzewicki,
który wespół z Bernardynem Galio namówił Kallimacha do zebrania swo-
ich utworów, co zresztą ten uczynił na kilka lat przed swoją przedwczesną
śmiercią3. W tym, jak też i w innych późniejszych epitafiach poświęconych
pamięci Kallimacha, np. w epitafium Hozjusza4, określony został pełny jego
habitus jako człowieka renesansu. Połączył on we wzajemnie dopełniającej się
harmonii postawę czynną (vita activa) z postawą teoretyczną {vita contempla-
tiva). Osobowość jego, żeby posłużyć się w tym miejscu określeniem G. Manet-
tiego5, tworzyły „agere et intelligere”, które per excellence zakreślały ideał
człowieka pracy twórczej.
1 Sformułowanie to zaczerpnięte zostało z inskrypcji epitafium. Pełny tekst podaje
P. Skubiszewski, Rzeźba nagrobna Wita Stwosza, Warszawa 1957, s. 81.
2 J. G a r b a c i k, Kallimach jako dyplomata i polityk , „Rozprawy Wydziału Historyczno-
Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności”, 1948, seria 2, t. 46.
3 Przyjaźń Kallimacha z Maciejem Drzewickim omawia K. Kumaniecki, Twórczość
poetycka Filipa Kallimacha, Warszawa 1953, a także J. O 1 k i e w i c z, Kallimach
doświadczony, Warszawa 1981, s. 212.
4 O ł k i e w i c z, dz. cyt. s. 212.
5 Filozofia włoskiego odrodzenia, Wybór tekstów A. Nowicki, Warszawa 1966, s. 109-110.
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
URSZULA MAZURCZAK
Lublin
PHILIPPUS CALLIMACHUS EXPERIENS-VIR DOCTISSIMUS1
W POSZUKIWANIU GENEZY PORTRETU
Z EPITAFIUM FILIPPO BUONACCORSIEGO
W KOŚCIELE 00. DOMINIKANÓW W KRAKOWIE
Z perfekcyjnie odlanego w swoim rysunku portretu wyłania się twarz
humanisty, którego życie zamknęło się pomiędzy San Gimignano a Krakowem,
pomiędzy 2 V 1437 a 1 XI 1496 roku2. W ciągu 54 lat stał się człowiekiem
doświadczonym i mężem uczonym wielce, wzorem cnót godnych naśladowania
tak z powodu świadectw umysłu, jak i dokonanych czynów. Taki wizerunek
zmarłego nakreślili jego przyjaciele i wykonawcy testamentu: Jan Heydeke
zwany Miricą, Jakub Chosti, Bernardyn Galio z Zadaru oraz Maciej Drzewicki,
który wespół z Bernardynem Galio namówił Kallimacha do zebrania swo-
ich utworów, co zresztą ten uczynił na kilka lat przed swoją przedwczesną
śmiercią3. W tym, jak też i w innych późniejszych epitafiach poświęconych
pamięci Kallimacha, np. w epitafium Hozjusza4, określony został pełny jego
habitus jako człowieka renesansu. Połączył on we wzajemnie dopełniającej się
harmonii postawę czynną (vita activa) z postawą teoretyczną {vita contempla-
tiva). Osobowość jego, żeby posłużyć się w tym miejscu określeniem G. Manet-
tiego5, tworzyły „agere et intelligere”, które per excellence zakreślały ideał
człowieka pracy twórczej.
1 Sformułowanie to zaczerpnięte zostało z inskrypcji epitafium. Pełny tekst podaje
P. Skubiszewski, Rzeźba nagrobna Wita Stwosza, Warszawa 1957, s. 81.
2 J. G a r b a c i k, Kallimach jako dyplomata i polityk , „Rozprawy Wydziału Historyczno-
Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności”, 1948, seria 2, t. 46.
3 Przyjaźń Kallimacha z Maciejem Drzewickim omawia K. Kumaniecki, Twórczość
poetycka Filipa Kallimacha, Warszawa 1953, a także J. O 1 k i e w i c z, Kallimach
doświadczony, Warszawa 1981, s. 212.
4 O ł k i e w i c z, dz. cyt. s. 212.
5 Filozofia włoskiego odrodzenia, Wybór tekstów A. Nowicki, Warszawa 1966, s. 109-110.