DOI article:
Zwierzchowski, Roman: Figura nagrobna w krypcie Suchodolskich w końskowolskiej farze: (przyczynek do sepulkralnej sztuki doby baroku w Polsce)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0193
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
ROMAN ZWIERZCHOWSKI
Lublin
FIGURA NAGROBNA W KRYPCIE SUCHODOLSKICH
W KOŃSKOWOLSKIEJ FARZE
(PRZYCZYNEK DO SEPULKRALNEJ SZTUKI DOBY BAROKU W POLSCE)
Znany nagrobek Zofii Lubomirskiej w kościele parafialnym w Końskowoli
ma swoisty odpowiednik w krypcie pod północną kaplicą transeptową. Jest nim
niedawno odkryta murowana tumba z figurą na wierzchniej płycie1, znana
wprawdzie ze wzmianek źródłowych2 3, dopiero teraz jednak udostępniona do
zbadania i wykonania podstawowej dokumentacji. Pozwoliło to na bliższe
przyjrzenie się temu zapomnianemu zabytkowi i skonfrontowanie go z innymi
dziełami rzeźby nagrobnej tego czasu.
Już wstępne oględziny obiektu pozwalają zorientować się, że mimo widocz-
nych uszkodzeń oraz pośledniego tworzywa, z jakiego wykonana jest figura,
mamy do czynienia z niezwykle ciekawym formalnie i treściowo oraz - jak się
wydaje - unikalnym ujęciem tematyki „vanitas” w polskiej rzeźbie nagrobnej
XVII wieku (il. 1).
Znaczny stopień destrukcji figury - utrącona lewa ręka i noga - nie
pozwalają na dostateczną ocenę artystycznych walorów rzeźby, przynajmniej do
czasu rekonstrukcji1 zachowanych fragmentów. Już dziś można stwierdzić -
biorąc pod uwagę lepiej zachowane partie figury, ukazujące szczegóły
anatomicznej budowy ciała, takie jak głowa (czaszka) czy dłonie - iż poziom
wykonania prezentuje co najmniej dobrą klasę warsztatową (il. 2). Natomiast
1 Natrafiono na nią w trakcie poszukiwania miejsca na piec c. o. dla kościoła jesienią
1992 roku, dostając się z zewnątrz przez poszerzony otwór okienka krypty.
2 Ks. K. Boniewski, Opis historyczny diecezji lubelskiej, rkps z 1845 roku
przechowywany w Bibliotece PAN w Krakowie i Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Lublinie
[dalej: AKAbp Lublin], vol. 249.
3 Jest to możliwe ze względu na zachowane wszystkie fragmenty ręki oraz część biodrowo-
-udową nogi i kolano.
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
ROMAN ZWIERZCHOWSKI
Lublin
FIGURA NAGROBNA W KRYPCIE SUCHODOLSKICH
W KOŃSKOWOLSKIEJ FARZE
(PRZYCZYNEK DO SEPULKRALNEJ SZTUKI DOBY BAROKU W POLSCE)
Znany nagrobek Zofii Lubomirskiej w kościele parafialnym w Końskowoli
ma swoisty odpowiednik w krypcie pod północną kaplicą transeptową. Jest nim
niedawno odkryta murowana tumba z figurą na wierzchniej płycie1, znana
wprawdzie ze wzmianek źródłowych2 3, dopiero teraz jednak udostępniona do
zbadania i wykonania podstawowej dokumentacji. Pozwoliło to na bliższe
przyjrzenie się temu zapomnianemu zabytkowi i skonfrontowanie go z innymi
dziełami rzeźby nagrobnej tego czasu.
Już wstępne oględziny obiektu pozwalają zorientować się, że mimo widocz-
nych uszkodzeń oraz pośledniego tworzywa, z jakiego wykonana jest figura,
mamy do czynienia z niezwykle ciekawym formalnie i treściowo oraz - jak się
wydaje - unikalnym ujęciem tematyki „vanitas” w polskiej rzeźbie nagrobnej
XVII wieku (il. 1).
Znaczny stopień destrukcji figury - utrącona lewa ręka i noga - nie
pozwalają na dostateczną ocenę artystycznych walorów rzeźby, przynajmniej do
czasu rekonstrukcji1 zachowanych fragmentów. Już dziś można stwierdzić -
biorąc pod uwagę lepiej zachowane partie figury, ukazujące szczegóły
anatomicznej budowy ciała, takie jak głowa (czaszka) czy dłonie - iż poziom
wykonania prezentuje co najmniej dobrą klasę warsztatową (il. 2). Natomiast
1 Natrafiono na nią w trakcie poszukiwania miejsca na piec c. o. dla kościoła jesienią
1992 roku, dostając się z zewnątrz przez poszerzony otwór okienka krypty.
2 Ks. K. Boniewski, Opis historyczny diecezji lubelskiej, rkps z 1845 roku
przechowywany w Bibliotece PAN w Krakowie i Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Lublinie
[dalej: AKAbp Lublin], vol. 249.
3 Jest to możliwe ze względu na zachowane wszystkie fragmenty ręki oraz część biodrowo-
-udową nogi i kolano.