DOI Artikel:
Wójtowicz, Henryk: Mistycyzm w religii rzymskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0015
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
KS. HENRYK WOJTOWICZ
Lublin
MISTYCYZM W RELIGII RZYMSKIEJ*
W dziesiątym semestrze piątego roku studiów w roku akademickim 1959/60
studenci filologii klasycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uczęszczali
na prowadzony tylko dla nich przez Profesora Antoniego Maślińskiego wykład
monograficzny na temat architektury antyku w interpretacji baroku i neoklasy-
cyzmu. Podpis w indeksie otrzymałem od niego w maju 1960 roku. Profesor
Maśliński dał się nam wtedy poznać jako człowiek bardzo religijny. Z szacun-
kiem i uznaniem wyrażał się też o wartościach religijnych antyku. Nawiązaniem
do wspomnianego wykładu jest ten zwięzły artykuł o mistycyzmie rzymskim* 1.
Należy najpierw zaznaczyć, że trudno jest w poszczególnych wypadkach
ustalić dokładną granicę, jaka przebiega między właściwą mistyką a misteriami,
zarówno greckimi2, zwłaszcza w ich aspekcie doktrynalnym i spekulatywnym,
jak i misteriami rzymskimi, które mają charakter praktyczny i przede wszystkim
obrzędowy.
Jest to odczyt wygłoszony 23 września 1984 roku na Walnym Zjeździe Polskiego Towa-
rzystwa Filologicznego, który odbył się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie.
1 O misteriach rzymskich zwięźle informuje: P. G a r d n e r, Mysteries, [w:] En-
cyclopaedia of Religion and Ethics, vol. IX, Edinburgh 1955, s. 82 n.
2 O mistycyzmie greckim pisałem obszerniej w moim artykule pt. Z helleńskich nurtów
mistycznych, „Meander”, 34(1979), nr 3, s. 129-145. Por. także: J. de Marquette, Introduc-
tion to Comparative Mysticism, New York 1949, zwłaszcza s. 107-133; J. Carcopino,
Aspects mystiques de la Rome païenne, Paris 1942; tenże, Zycie codzienne w Rzymie w okre-
sie rozkwitu cesarstwa, przel. M. Pękcińska, Warszawa 1960, zob. w rozdz. III m.in. podtytuł:
„Wzrost wpływów mistyki wschodniej” na s. 152; E. A n c i 1 1 i, La mistica non cristiana,
Brescia 1969, zwłaszcza s. 189-304: „La mistica ellenica” (o rzymskiej brak informacji); R. F.
M e r k e 1, Die Mystik in Kulturleben der Vôlker, Hamburg 1940; H. Schlottermann,
Mystik in den Religionen der Vôlker, München 1958, zwłaszcza s. 66-67: 5. Kapitel: „Griechische
Mystik” (o rzymskiej brak informacji); S. A n g u s, The My stery-religions and Christianity, New
York 1966; W. W. F o w 1 e r, Religions Expérience of the Roman People, London 1911. Zob.
też: H. Wojtowicz, Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym u św. Augustyna, [w:] Bóg
i człowiek w doświadczeniu religijnym, praca zbiorowa pod red. ks. W. Słomki, (Homo meditans
IV), Lublin 1986, s. 157-179.
Tom XLII, zeszyt 4 - 1994
KS. HENRYK WOJTOWICZ
Lublin
MISTYCYZM W RELIGII RZYMSKIEJ*
W dziesiątym semestrze piątego roku studiów w roku akademickim 1959/60
studenci filologii klasycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uczęszczali
na prowadzony tylko dla nich przez Profesora Antoniego Maślińskiego wykład
monograficzny na temat architektury antyku w interpretacji baroku i neoklasy-
cyzmu. Podpis w indeksie otrzymałem od niego w maju 1960 roku. Profesor
Maśliński dał się nam wtedy poznać jako człowiek bardzo religijny. Z szacun-
kiem i uznaniem wyrażał się też o wartościach religijnych antyku. Nawiązaniem
do wspomnianego wykładu jest ten zwięzły artykuł o mistycyzmie rzymskim* 1.
Należy najpierw zaznaczyć, że trudno jest w poszczególnych wypadkach
ustalić dokładną granicę, jaka przebiega między właściwą mistyką a misteriami,
zarówno greckimi2, zwłaszcza w ich aspekcie doktrynalnym i spekulatywnym,
jak i misteriami rzymskimi, które mają charakter praktyczny i przede wszystkim
obrzędowy.
Jest to odczyt wygłoszony 23 września 1984 roku na Walnym Zjeździe Polskiego Towa-
rzystwa Filologicznego, który odbył się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie.
1 O misteriach rzymskich zwięźle informuje: P. G a r d n e r, Mysteries, [w:] En-
cyclopaedia of Religion and Ethics, vol. IX, Edinburgh 1955, s. 82 n.
2 O mistycyzmie greckim pisałem obszerniej w moim artykule pt. Z helleńskich nurtów
mistycznych, „Meander”, 34(1979), nr 3, s. 129-145. Por. także: J. de Marquette, Introduc-
tion to Comparative Mysticism, New York 1949, zwłaszcza s. 107-133; J. Carcopino,
Aspects mystiques de la Rome païenne, Paris 1942; tenże, Zycie codzienne w Rzymie w okre-
sie rozkwitu cesarstwa, przel. M. Pękcińska, Warszawa 1960, zob. w rozdz. III m.in. podtytuł:
„Wzrost wpływów mistyki wschodniej” na s. 152; E. A n c i 1 1 i, La mistica non cristiana,
Brescia 1969, zwłaszcza s. 189-304: „La mistica ellenica” (o rzymskiej brak informacji); R. F.
M e r k e 1, Die Mystik in Kulturleben der Vôlker, Hamburg 1940; H. Schlottermann,
Mystik in den Religionen der Vôlker, München 1958, zwłaszcza s. 66-67: 5. Kapitel: „Griechische
Mystik” (o rzymskiej brak informacji); S. A n g u s, The My stery-religions and Christianity, New
York 1966; W. W. F o w 1 e r, Religions Expérience of the Roman People, London 1911. Zob.
też: H. Wojtowicz, Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym u św. Augustyna, [w:] Bóg
i człowiek w doświadczeniu religijnym, praca zbiorowa pod red. ks. W. Słomki, (Homo meditans
IV), Lublin 1986, s. 157-179.