DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Philippus Callimachus experiens-vir doctissimus: w poszukiwaniu genezy portretu z epitafium Filippo Buonaccorsiego w kościele oo. Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0073
PHILIP P US CALLIMACHUS EXPERIENS-VIR DOCTISSIMUS
69
Filippo Buonaccorsi świadom był swojego doświadczenia. W Krakowie nadał
sobie przydomki Experiens i Tuscotyta, które wespół z pierwszym - Kallima-
chos, przyjętym w Akademii Pomponiusza Leta w Rzymie, określiły w pełni
zakres jego działania6. Nazwał siebie Toskańczykiem, ponieważ przez matkę
spokrewniony był z Medyceuszami. Krótki pobyt we Florencji pozostawił trwa-
ły ślad w jego niezmiennym uwielbieniu dla „nowego Platona”, czyli Marsilio
Ficina7. Wtedy też nastąpiło pierwsze spotkanie i zarazem trwałe zauroczenie
sztuką i filozofią grecką.
Jednakże droga ku nabywaniu prawdziwego doświadczenia przez młodego
Kallimacha rozpoczęła się w Wenecji, mieście, które od dawna wchłaniało
tradycje greckie, a w owym czasie, gdy przybył tutaj Buonaccorsi, przyjęło
greckich intelektualistów: Jerzego z Trapezuntu, Demetriusza Chalconydasa,
Jana Fascarisa. Podejmując pracę nauczyciela w domu bogatego kupca Nicolo
da Carbone, rozpoczął dojrzałe studia literatury, wybierając ku temu dzieła
literackie zarówno greckie, jak i łacińskie8.
Nieprzeparte dążenia poznawcze sprowadziły go następnie do Rzymu, śro-
dowiska humanistów tworzonego przez kolejnych papieży - Eugeniusza IV
i Mikołaja V. Owocem tych przedsięwzięć były między innymi: katedra retoryki
i dialektyki, kierowana przez Jerzego z Trapezuntu, poznanego już w Wenecji,
oraz rozwinięte studia i komentarze dzieł greckich, prowadzone przez Poggio
Braccioliniego, Flavio Biondo i Forenco Valle9. Również kardynał Bessarion,
bazylianin, otaczał opieką młodych humanistów, których sprowadzała do jego
domu zarówno osobowość i wiedza duchownego, jak i bogata biblioteka auto-
rów greckich. Szczególne uznanie u czcigodnego mecenasa zdobył młody
Kallimach, czemu Bessarion dał wyraz poświęcając właśnie jemu epigramat
W ogrodzie Bessariona]0.
Buonaccorsi przybył do Rzymu prawdopodobnie w czasie, gdy rządy Stolicy
Apostolskiej objął już Enea Silvio Piccolomini jako Pius II. Dzięki pomocy
Bartłomieja Sacchiego, zwanego Platina, wprowadzony został do grona ówczes-
nych humanistów. Uzyskał pracę sekretarza kardynała Rawenny Pier Rovelle-
go11. Praktyka w kancelarii znalazła akademickie dopełnienie w domu Pompo-
6 J. Z a t h e i, Amici italiani di Filippo Buonaccorsi (Callimaco Esperiente) e di Nicolao
Copernico, „Misure critiche”, 4(1973).
7 K u m a n i e c k i, dz. cyt., s. 30.
8 O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 18.
9 W. Rolbiecki, Akademie włoskie w latach 1454-1667, Warszawa 1977, s. 115-120.
10 A. H o r o s z k i e w i c z, I. Szarków a, List Kallimacha do Zofii Paleolog?,
„Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 23(1978), s. 26. J. Zathei (dz. cyt., s. 176) podaje, że
i Kallimach ofiarował Bessarionowi dwa utwory poetyckie.
11 Na temat Contubernium kardynała Bessariona zob. Rolbiecki, dz. cyt., s. 125-130;
O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 28.
69
Filippo Buonaccorsi świadom był swojego doświadczenia. W Krakowie nadał
sobie przydomki Experiens i Tuscotyta, które wespół z pierwszym - Kallima-
chos, przyjętym w Akademii Pomponiusza Leta w Rzymie, określiły w pełni
zakres jego działania6. Nazwał siebie Toskańczykiem, ponieważ przez matkę
spokrewniony był z Medyceuszami. Krótki pobyt we Florencji pozostawił trwa-
ły ślad w jego niezmiennym uwielbieniu dla „nowego Platona”, czyli Marsilio
Ficina7. Wtedy też nastąpiło pierwsze spotkanie i zarazem trwałe zauroczenie
sztuką i filozofią grecką.
Jednakże droga ku nabywaniu prawdziwego doświadczenia przez młodego
Kallimacha rozpoczęła się w Wenecji, mieście, które od dawna wchłaniało
tradycje greckie, a w owym czasie, gdy przybył tutaj Buonaccorsi, przyjęło
greckich intelektualistów: Jerzego z Trapezuntu, Demetriusza Chalconydasa,
Jana Fascarisa. Podejmując pracę nauczyciela w domu bogatego kupca Nicolo
da Carbone, rozpoczął dojrzałe studia literatury, wybierając ku temu dzieła
literackie zarówno greckie, jak i łacińskie8.
Nieprzeparte dążenia poznawcze sprowadziły go następnie do Rzymu, śro-
dowiska humanistów tworzonego przez kolejnych papieży - Eugeniusza IV
i Mikołaja V. Owocem tych przedsięwzięć były między innymi: katedra retoryki
i dialektyki, kierowana przez Jerzego z Trapezuntu, poznanego już w Wenecji,
oraz rozwinięte studia i komentarze dzieł greckich, prowadzone przez Poggio
Braccioliniego, Flavio Biondo i Forenco Valle9. Również kardynał Bessarion,
bazylianin, otaczał opieką młodych humanistów, których sprowadzała do jego
domu zarówno osobowość i wiedza duchownego, jak i bogata biblioteka auto-
rów greckich. Szczególne uznanie u czcigodnego mecenasa zdobył młody
Kallimach, czemu Bessarion dał wyraz poświęcając właśnie jemu epigramat
W ogrodzie Bessariona]0.
Buonaccorsi przybył do Rzymu prawdopodobnie w czasie, gdy rządy Stolicy
Apostolskiej objął już Enea Silvio Piccolomini jako Pius II. Dzięki pomocy
Bartłomieja Sacchiego, zwanego Platina, wprowadzony został do grona ówczes-
nych humanistów. Uzyskał pracę sekretarza kardynała Rawenny Pier Rovelle-
go11. Praktyka w kancelarii znalazła akademickie dopełnienie w domu Pompo-
6 J. Z a t h e i, Amici italiani di Filippo Buonaccorsi (Callimaco Esperiente) e di Nicolao
Copernico, „Misure critiche”, 4(1973).
7 K u m a n i e c k i, dz. cyt., s. 30.
8 O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 18.
9 W. Rolbiecki, Akademie włoskie w latach 1454-1667, Warszawa 1977, s. 115-120.
10 A. H o r o s z k i e w i c z, I. Szarków a, List Kallimacha do Zofii Paleolog?,
„Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 23(1978), s. 26. J. Zathei (dz. cyt., s. 176) podaje, że
i Kallimach ofiarował Bessarionowi dwa utwory poetyckie.
11 Na temat Contubernium kardynała Bessariona zob. Rolbiecki, dz. cyt., s. 125-130;
O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 28.