DOI Artikel:
Szmydki, Ryszard: Brukselskie Triumfy bogów Fransa Geubelsa w kolekcji Władysława IV
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0218
214
RYSZARD SZMYDKI
w Amsterdamie)32, Triumf Minerwy (Muséum für Kunst und Gewerbe w Ham-
burgu)33, Triumf Diany z Efezu (Nationalmuseet w Sztokholmie) i Triumf
Marsa w Palazzo Bianco w Genui34.
Stwierdzając w kolekcji Władysława IV cztery nieprzeciętnej klasy tapiserie
z warsztatu Fransa Geubelsa, należy podkreślić, że król z niezwykłą troską
dobierał do swoich zbiorów dzieła sztuki europejskiej. Zakupy, jakich Włady-
sław IV dokonywał wielokrotnie w ośrodkach niderlandzkich i włoskich,
w pełni przydają mu sławy jako wyrobionego miłośnika sztuki. Niemniej
w przypadku brukselskich Triumfów bogów pojawiają się pytania o oko-
liczności, w jakich znalazły się one w Warszawie. Kiedy właściwie dokonał
król zakupów tapiserii datujących się jeszcze z poprzedniego stulecia?
Odpowiedź na to pytanie zdaje się być jeszcze rzeczą niemożliwą, jeśli brać
pod uwagę dotychczas poznane dokumenty archiwalne. Być może wskazówką
byłaby informacja zawarta w wykazie długów rodziny Wazów z kwietnia
1665 roku, gdzie mówi się, że Jan Kazimierz uiszczał zaległe pożyczki po-
czynione przez kiólewskiego brata u warszawskiego Żyda Mendla na niebaga-
telną sumę 129 329 liwrów. Po zapłaceniu 120 000 liwrów Jan Kazimierz
pozostawał winny Mendlowi w 1665 roku jeszcze 9329 liwrów35.
32 E r k e I e n s, dz. cyt., s. 115 nn.
33 M ô 1 1 e r, dz. cyt. s. 32-35.
34 D u v e r g e r, dz. cyt., s. 192. Tapiserie z Hamburga, Sztokholmu i Amsterdamu zostały
sprzedane na aukcji w Londynie, Sotheby, 16 października 1959 roku. W czasie tej aukcji
sprzedano również Triumf Neptuna ze zbiorów A. S. Drey w Monachium.
35 R. S z m y d k i, Zbiory artystyczne królewicza Jana Kazimierza w Warszawie
i Nieporęcie około roku 1643, Warszawa 1993, s. 52: „Le roy d’aprésent après la mort d’Vladislas
debvoit à un Juif nommé Mendlowi [sic?] pour des tapisseries 129 329. Il a esté payé à bon
compte des revenus 120 000. Il reste encore à payer audict Mendlowi [sic?] pour le Roy Vladislas
9 329 L.L”.
RYSZARD SZMYDKI
w Amsterdamie)32, Triumf Minerwy (Muséum für Kunst und Gewerbe w Ham-
burgu)33, Triumf Diany z Efezu (Nationalmuseet w Sztokholmie) i Triumf
Marsa w Palazzo Bianco w Genui34.
Stwierdzając w kolekcji Władysława IV cztery nieprzeciętnej klasy tapiserie
z warsztatu Fransa Geubelsa, należy podkreślić, że król z niezwykłą troską
dobierał do swoich zbiorów dzieła sztuki europejskiej. Zakupy, jakich Włady-
sław IV dokonywał wielokrotnie w ośrodkach niderlandzkich i włoskich,
w pełni przydają mu sławy jako wyrobionego miłośnika sztuki. Niemniej
w przypadku brukselskich Triumfów bogów pojawiają się pytania o oko-
liczności, w jakich znalazły się one w Warszawie. Kiedy właściwie dokonał
król zakupów tapiserii datujących się jeszcze z poprzedniego stulecia?
Odpowiedź na to pytanie zdaje się być jeszcze rzeczą niemożliwą, jeśli brać
pod uwagę dotychczas poznane dokumenty archiwalne. Być może wskazówką
byłaby informacja zawarta w wykazie długów rodziny Wazów z kwietnia
1665 roku, gdzie mówi się, że Jan Kazimierz uiszczał zaległe pożyczki po-
czynione przez kiólewskiego brata u warszawskiego Żyda Mendla na niebaga-
telną sumę 129 329 liwrów. Po zapłaceniu 120 000 liwrów Jan Kazimierz
pozostawał winny Mendlowi w 1665 roku jeszcze 9329 liwrów35.
32 E r k e I e n s, dz. cyt., s. 115 nn.
33 M ô 1 1 e r, dz. cyt. s. 32-35.
34 D u v e r g e r, dz. cyt., s. 192. Tapiserie z Hamburga, Sztokholmu i Amsterdamu zostały
sprzedane na aukcji w Londynie, Sotheby, 16 października 1959 roku. W czasie tej aukcji
sprzedano również Triumf Neptuna ze zbiorów A. S. Drey w Monachium.
35 R. S z m y d k i, Zbiory artystyczne królewicza Jana Kazimierza w Warszawie
i Nieporęcie około roku 1643, Warszawa 1993, s. 52: „Le roy d’aprésent après la mort d’Vladislas
debvoit à un Juif nommé Mendlowi [sic?] pour des tapisseries 129 329. Il a esté payé à bon
compte des revenus 120 000. Il reste encore à payer audict Mendlowi [sic?] pour le Roy Vladislas
9 329 L.L”.