DOI Artikel:
Karpowicz, Mariusz: Davide Antonio Fossati w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0232
228
MARIUSZ KARPOWICZ
ale jej świetność ugruntowali przede wszystkim, jak to najczęściej bywa
w Krainie Jezior Alpejskich, emigranci. Dwaj z nich doszli do szczególnego
znaczenia i bogactwa, nie zapominając oczywiście nigdy o rodzinnym miastecz-
ku i uboższych krewnych. Pierwszym człowiekiem interesu, który zdobył
znaczny majątek w papieskim Rzymie, był Eliasz Fossati (zm. 1585), który
wśród licznych darowizn ustanowił specjalny fundusz Fossati dla uposażenia
ubogich panien z rodziny. Drugim był Davide (1644-1732) - do dziś czczony
w Morcote jako „macenate-donatore”, dobrodziej obu kościołów, upiększyciel
miasteczka i twórca monumentalnych schodów łączących oba kościoły6. Był
to bankier i ogromnej przedsiębiorczości człowiek interesu zadomowiony
w Wenecji, całe życie wspierający członków rodziny i w ogóle mieszkańców
małego Morcote. Właśnie jednym z jego faworytów i spadkobierców był wnuk
stryjeczny, malarz - Davide Antonio.
Przyszły malarz urodził się 21 kwietnia 1708 roku w Morcote, jako syn
Jerzego, znanego inżyniera wojskowego, geografa, a w drugiej połowie życia
- podesty Morcote, związanego zresztą także rozległymi powiązaniami z Wene-
cją i jej służbami jawnymi i tajnymi. Był on z kolei synem Antoniego, rodzo-
nego brata rzeczonego wyżej bankiera weneckiego - Dawida. Jak się można
domyślać, kariera młodego artysty rozpoczęła się w Wenecji. Bankier wezwał
go do siebie już w 1720 roku, kiedy chłopak miał lat 12, a widząc jego zami-
łowania artystyczne, oddał go najpierw na naukę pijarowi - padre Vincenzo
Mariotti, uczniowi samego Pozzo, a potem, w 1722 roku, znalazł mu wybit-
niejszego nauczyciela. W tymże bowiem roku znany freskant austriacki Daniel
Gran zatrzymał się w Wenecji wracając z Rzymu. Młody Fossati został jego
uczniem, a jednocześnie Austriakowi otworzyły się możliwości pracy dla
weneckiej arystokracji. W roku następnym wyjechał Fossati z Granem do Wied-
nia, ale nie jako uczeń, a niezależny turysta studiujący sztukę, zaopatrzony
w „stypendium” na cztery lata przez bankiera. Tak zaczyna się u boku Grana
błyskotliwa kariera naszego Davide Antonio w krajach habsburskich. Między
innymi wykonał w Bratysławie szereg fresków, z których dwa, wedle projektów
Antonio Galli-Bibiena, jako chłopak dwudziestoletni (1728)7.
Rok 1740 to - jak można się domyślać - luka w jego życiorysie. Do-
tychczasowi badacze nie wiedzą w ogóle, jak go spędził. Miał już wówczas za
sobą karierę nad Dunajem (m.in. cykl fresków w opactwie Pannonhalma (1729)
na Węgrzech), rozległą działalność na terenie Veneto, wreszcie podróże po
całych Włoszech, zwłaszcza do Rzymu i Bolonii, dla „studiów”, hojnie zao-
patrzony przez dziadka-bankiera. Śmierć starego Davide zastała go w 1732 roku
6 P a 1 u m b o - F o s s a t i, dz. cyt., s. 49-52.
7 Tamże, s. 56-62 oraz obszerna bibliografia dotycząca malarza na s. 62-64.
MARIUSZ KARPOWICZ
ale jej świetność ugruntowali przede wszystkim, jak to najczęściej bywa
w Krainie Jezior Alpejskich, emigranci. Dwaj z nich doszli do szczególnego
znaczenia i bogactwa, nie zapominając oczywiście nigdy o rodzinnym miastecz-
ku i uboższych krewnych. Pierwszym człowiekiem interesu, który zdobył
znaczny majątek w papieskim Rzymie, był Eliasz Fossati (zm. 1585), który
wśród licznych darowizn ustanowił specjalny fundusz Fossati dla uposażenia
ubogich panien z rodziny. Drugim był Davide (1644-1732) - do dziś czczony
w Morcote jako „macenate-donatore”, dobrodziej obu kościołów, upiększyciel
miasteczka i twórca monumentalnych schodów łączących oba kościoły6. Był
to bankier i ogromnej przedsiębiorczości człowiek interesu zadomowiony
w Wenecji, całe życie wspierający członków rodziny i w ogóle mieszkańców
małego Morcote. Właśnie jednym z jego faworytów i spadkobierców był wnuk
stryjeczny, malarz - Davide Antonio.
Przyszły malarz urodził się 21 kwietnia 1708 roku w Morcote, jako syn
Jerzego, znanego inżyniera wojskowego, geografa, a w drugiej połowie życia
- podesty Morcote, związanego zresztą także rozległymi powiązaniami z Wene-
cją i jej służbami jawnymi i tajnymi. Był on z kolei synem Antoniego, rodzo-
nego brata rzeczonego wyżej bankiera weneckiego - Dawida. Jak się można
domyślać, kariera młodego artysty rozpoczęła się w Wenecji. Bankier wezwał
go do siebie już w 1720 roku, kiedy chłopak miał lat 12, a widząc jego zami-
łowania artystyczne, oddał go najpierw na naukę pijarowi - padre Vincenzo
Mariotti, uczniowi samego Pozzo, a potem, w 1722 roku, znalazł mu wybit-
niejszego nauczyciela. W tymże bowiem roku znany freskant austriacki Daniel
Gran zatrzymał się w Wenecji wracając z Rzymu. Młody Fossati został jego
uczniem, a jednocześnie Austriakowi otworzyły się możliwości pracy dla
weneckiej arystokracji. W roku następnym wyjechał Fossati z Granem do Wied-
nia, ale nie jako uczeń, a niezależny turysta studiujący sztukę, zaopatrzony
w „stypendium” na cztery lata przez bankiera. Tak zaczyna się u boku Grana
błyskotliwa kariera naszego Davide Antonio w krajach habsburskich. Między
innymi wykonał w Bratysławie szereg fresków, z których dwa, wedle projektów
Antonio Galli-Bibiena, jako chłopak dwudziestoletni (1728)7.
Rok 1740 to - jak można się domyślać - luka w jego życiorysie. Do-
tychczasowi badacze nie wiedzą w ogóle, jak go spędził. Miał już wówczas za
sobą karierę nad Dunajem (m.in. cykl fresków w opactwie Pannonhalma (1729)
na Węgrzech), rozległą działalność na terenie Veneto, wreszcie podróże po
całych Włoszech, zwłaszcza do Rzymu i Bolonii, dla „studiów”, hojnie zao-
patrzony przez dziadka-bankiera. Śmierć starego Davide zastała go w 1732 roku
6 P a 1 u m b o - F o s s a t i, dz. cyt., s. 49-52.
7 Tamże, s. 56-62 oraz obszerna bibliografia dotycząca malarza na s. 62-64.