Towarzystwo Naukowe <Lublin> [Hrsg.]: Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki = History of art = Histoire de l'art (42.1994)

344

JAN W. SIENKIEWICZ

giej połowie swojego życia, którą znaczy cezura oddzielająca wczesne wcielenie
od tego, co robił jeszcze na emigracji, Marian Bohusz-Szyszko publikował
systematycznie teksty krytyczne, recenzje i omówienia wystaw. Zamieszczał je
prawie we wszystkich periodykach emigracyjnych, które ukazywały się wów-
czas w Londynie5.
Teksty opublikowane w zbiorze O sztuce możemy podzielić na trzy grupy,
są to: 1. teksty teoretyczne - z uogólnieniami, propozycjami i tezami general-
nymi dotyczącymi twórczości plastycznej6; 2. rozprawy-artykuły o sztuce ob-
cej, w których Bohusz-Szyszko odwołuje się przede wszystkim do empirii, do
osobistego, bezpośredniego doświadczenia, w których sięga od starożytnego
Egiptu, przez muzea dwu kontynentów - europejskiego i amerykańskiego - aż
do pokazów dzieł twórców współczesnych7; 3. grupa tekstów, na którą składają
się trzydzieści dwa artykuły o sztuce polskiej8, w tym aż dwadzieścia dwie
rozprawy poświęcone współczesnym polskim malarzom żyjącym i tworzącym
na emigracji9.

5 Od 1945 roku Marian Bohusz-Szyszko publikował na łamach „Ochotniczki”, „Życia”,
„Wiadomości”, „Kultury” paryskiej, „Orła Białego”, „Tygodnika Polskiego”, „Dziennika Polskie-
go”. Zamieszczone w O sztuce artykuły zostały przygotowane i uporządkowane przez H. Sukien-
nicką pochodzą z następujących czasopism: „Ochotniczka” (X 1945), „Wiadomości” (15 II 1951,
20 VIII 1961, 23/30 XII 1962, 3 II 1969, 26 I 1069, 11 I 1970, 20 II 1970, 10 VIII 1975, 19 X
1975, 26 XII 1977, 30 VII 1980), „Życie” (11 XII 1949, 18-25 XII 1949, 1 I 1950, 22 I 1950,
26 II 1950, 28 V 1950, 13 VIII 1950, 4 III 1951, 19 I 1952, 10 VIII 1952, 21-28 XII 1952, III
1958, 16 VII 1960, 12-19 II 1965, 9 II 1973, 19 IV 1975, 26 II 1978), „Kultura” (nr 12 1956,
I-II 1959, III 1963, I-II 1965), „Tydzień Polski”(23 II 1963, 19 V 1963, 12 VI 1965, 28 II 1968,
8 VI 1968, 15 II 1969, 25 X 1969, 22-29 III 1970, 9 V 1970, 1 I 1980, 28 III 1981, 25 IV
1981), „Orzeł Biały” (8 II 1946), „Dziennik Polski” (25 II 1973, 3 III 1978).
6 Są to m.in. Sztuka współczesna a konflikt epoki, [w:] O sztuce, s. 7-12; Zachwiany porządek,
tamże, s. 13-24; Kryteria w sztuce, tamże, s. 25-30; Jak oceniać dzieło sztuki, tamże, s. 31-35;
Zalew manieryzmu, tamże, s. 40-46; Mechanomania, tamże, s. 47-53; Kilka ogólników o treści
i formie w sztuce, tamże, s. 54-57; O krytyce I, tamże, s. 71-76; O krytyce 11, tamże, s. 77-80;
O Akademii, krytykach i o nas, tamże, s. 84-89.
7 Por. T e r 1 e c k i, dz. cyt., s. 4; zob. takie artykuły, jak: Dziwność sztuki, [w:] O sztuce,
s. 66-70; Katedra w Coventry — symbol Zmartwychwstania, tamże, s. 141-144; Pejzaż w sztuce
francuskiej, tamże, s. 107-112; Wystawa Holendrów, tamże, s. 117-123; Leonardo - malarz,
rysownik, tamże, s. 124-126. Artykuły o sztuce najnowszej: Ecole de Paris, tamże, s. 104-106;
Wystawa arcydzieł XX wieku, tamże, s. 90-93; Paweł Cézanne, tamże, s. 127-132; Grzegorz
Rouault, tamże, s. 133-136; Pablo Picasso, tamże, s. 137-140; Dwa formizmy, tamże, s. 63-65;
Na marginesie sztuki van Haardta, tamże, s. 227-234.
s Zob. m.in. 1000 lat sztuki polskiej, tamże, s. 148-161; Polska religijna sztuka ludowa,
tamże, s. 162-174; Malarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tamże, s. 199-208; Matejko, tamże,
s. 181-187; Matejko dziś, tamże, s. 188-198; Olga Poznańska, tamże, s. 209-211; Józef Piłsudski
w malarstwie, rzeźbie i grafice, tamże, s. 165-174.
9 Zob. m.in. Zbiory sztuki polskiej w Londynie, tamże, s. 175-180; Problemy polskiej plastyki
na emigracji, tamże, s. 212-218 oraz artykuły o twórczości Jankiela Adlera, Zdzisława Ruszkow-