DOI article:
Kuczyńska, Jadwiga: Średniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0024
20
JADWIGA KUCZYŃSKA
czynnego w XII w. i chrzcielnica w Dobczycach (il. 9), która jest zbliżona do rozpowszechnionego
na zachodzie Europy typu architektonicznego chrzcielnic.
2. ŚLĄSK
Na Śląsku dominuje typ kielichowy. Większość chrzcielnic posiada czasze misowe zaokrąglone
u nasady i szerokie trzony (np. Dębinka, Lubanice, Olbrachtów, Myślinów). Tylko w niewielu
przypadkach trzon łączy się ze stopą (Olbrachtów). Można jednak przyjąć, że i pozostałe chrzcielnice
miały pierwotnie budowę trzyczęściowego kielicha.
Z wymienionych chrzcielnic, tylko jedna (Myślinów) posiada dekorację. W jej skład wchodzi
płaskorzeźbiony fryz, motywy geometryczne i krzyż.
Trzeba zaznaczyć, że chrzcielnice o podobnej budowie występowały również w Czechach (np.
Albrechtice)94. Zapewne tę łatwą i prostą formę można było wykonać w każdym ośrodku, bez
potrzeby naśladownictwa.
Wyższym poziomem artystycznym wyróżnia się chrzcielnica kielichowa w Jaczowie z fryzem
arkadkowym na smukłej czaszy (il. 10). Stopa jej, podobnie jak w chrzcielnicach duńskich z XII w.
została uformowana w kształcie kapitelu kostkowego. Opisane chrzcielnice mogą sięgać XII w.,
jednak ze względu na właściwy obiektom chrzcielnym tradycjonalizm, nie należy wykluczyć ich
późniejszego czasu powstania.
Znaczna ilość chrzcielnic zachowała się fragmentarycznie. Na szczególną uwagę zasługują dwie
10. Jaczów. kościół par. p.w. śś. Szymona i Tadeusz Ap. chrzcielnica 11. Rogów, kościół par. p.w. śś. Jakuba i Filipa
St., chrzcielnica
94 Fotografia w zbiorach Statni Ûstav Pamâtkové Peće a Ochrany Pfirody a Pradze, nr neg. 80934.
JADWIGA KUCZYŃSKA
czynnego w XII w. i chrzcielnica w Dobczycach (il. 9), która jest zbliżona do rozpowszechnionego
na zachodzie Europy typu architektonicznego chrzcielnic.
2. ŚLĄSK
Na Śląsku dominuje typ kielichowy. Większość chrzcielnic posiada czasze misowe zaokrąglone
u nasady i szerokie trzony (np. Dębinka, Lubanice, Olbrachtów, Myślinów). Tylko w niewielu
przypadkach trzon łączy się ze stopą (Olbrachtów). Można jednak przyjąć, że i pozostałe chrzcielnice
miały pierwotnie budowę trzyczęściowego kielicha.
Z wymienionych chrzcielnic, tylko jedna (Myślinów) posiada dekorację. W jej skład wchodzi
płaskorzeźbiony fryz, motywy geometryczne i krzyż.
Trzeba zaznaczyć, że chrzcielnice o podobnej budowie występowały również w Czechach (np.
Albrechtice)94. Zapewne tę łatwą i prostą formę można było wykonać w każdym ośrodku, bez
potrzeby naśladownictwa.
Wyższym poziomem artystycznym wyróżnia się chrzcielnica kielichowa w Jaczowie z fryzem
arkadkowym na smukłej czaszy (il. 10). Stopa jej, podobnie jak w chrzcielnicach duńskich z XII w.
została uformowana w kształcie kapitelu kostkowego. Opisane chrzcielnice mogą sięgać XII w.,
jednak ze względu na właściwy obiektom chrzcielnym tradycjonalizm, nie należy wykluczyć ich
późniejszego czasu powstania.
Znaczna ilość chrzcielnic zachowała się fragmentarycznie. Na szczególną uwagę zasługują dwie
10. Jaczów. kościół par. p.w. śś. Szymona i Tadeusz Ap. chrzcielnica 11. Rogów, kościół par. p.w. śś. Jakuba i Filipa
St., chrzcielnica
94 Fotografia w zbiorach Statni Ûstav Pamâtkové Peće a Ochrany Pfirody a Pradze, nr neg. 80934.