DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Kilijańska, Alicja; Marcinkowski, Wojciech: Srebrna Madonna: dar prof. Tadeusza Dobrowolskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21225#0258
256 Alicja Kilijańska, Wojciech Marcinkowski
niewielką tuleję - pozostałość berła. Ubrana jest w długą suknię i płaszcz o miękko ukła-
dających się fałdach spięty u góry zaponą w kształcie kwiatu.
Figurka została wykonana ze srebra repusowanego, lutowanego i cyzelowanego, z elemen-
tami odlewanymi, rytowanymi, wycinanymi, emaliowanymi oraz złoconymi. Części odlewane
i złocone to: korona, berło oraz dwie rozety przy końcu rękawów sukni maskujące mocowanie
odlewanych srebrnych dłoni. Złoceniem pokryto też włosy postaci i lamowanie rękawów sukni
oraz wycinaną zaponę, którą dodatkowo ozdobiono barwnymi emaliami - zieloną i białą6 *.
W 1952 r., na etapie opracowywania zabytku, autorka karty inwentarzowej Janina Mi-
chalska ustaliła, że figurka Srebrnej Madonny to część relikwiarza ze zbiorów Śląskiego
Muzeum Rzemiosła i Starożytności (Schlesisches Museum fur Kunstgewerbe und Alter-
tiimer) we Wrocławiu, nr inw. 5405'.
Pierwszą, wyjątkowo obszerną, informację o tejże figurce relikwiarzowej Matki Boskiej
z Dzieciątkiem znajdujemy w komunikacie Hermanna Luchsa z 1870 r. Tekst, mówiący o no-
wych nabytkach Śląskiego Muzeum Rzemiosła i Starożytności, zawiera dokładny opis figurki
i jej cokołu, podaje wymiary, określa materiał, datuje statuetkę na początek XV w. oraz cytuje
- za inwentarzem z ratusza wrocławskiego - wzmiankę o relikwiach umieszczonych w cokole8.
Kolejna nota, znacznie skromniejsza, znajduje się w katalogu wystawy złotnictwa ślą-
skiego, która miała miejsce we Wrocławiu między 7 października a 19 listopada 1905 r.
W katalogu zadatowano figurkę na około 1500 r.9
W 1923 r. Erich Wiese w opracowaniu poświęconym śląskiej rzeźbie od początku XIV
do połowy XV w. - oprócz krótkiej noty, której towarzyszy fotografia (il. 6; jedyna odda-
jąca stan dzieła przed jego destrukcją) - analizuje styl statuetki w kontekście lokalnych
wyrobów snycerskich i podtrzymuje datowanie Hermanna Luchsa - po 1400 r.10
Zestawienie strat wojennych w dziedzinie rzeźby, wydane w 1958 r. przez Dariusza
Kaczmarzyka, zawiera krótką notę o Srebrnej Madonnie, ilustrację (za Erichem Wiesem)
oraz informuje o wywiezieniu rzeźby w 1944 r. przez władze niemieckie11.
Kolejna wzmianka o wrocławskiej Matce Boskiej z Dzieciątkiem znajduje się w mono-
grafii Dietmara Ludkego poświęconej gotyckim srebrnym statuetkom relikwiarzowym.
W nocie katalogowej rozwija on, zainicjowane jeszcze przez Wiesego, odniesienia styli-
styczne do rzeźby śląskiej i precyzuje datowanie na ok. 1420 r.12
6 Wymiary statuetki: wys. 19,3 cm, szer. 6,1 cm, ciężar 157,52 g.
Informacja od Stanisławy Odrzywolskiej.
8 H. Lu ch s, Allgemeiner Bericht ilber die Thatigkeit des Vereinsfur das Museum schlesischer Alterthumer
in der Etatszeit von 1868-1869, “Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift”, 2, 1870, s. 6.
9 Ausstellung von Goldschmiedearbeiten schlesischen Ursprunges oder aus schlesischem Besitze, 7. Oktober
-19. November 1905, Breslau 1905, 16, nr kat. 133.
10 E. Wiese, Schlesische Plastik vom Beginn des XIV bis zur Mitte des XV. Jahrhunderts, Leipzig 1923, s. 47,
82, tabl. XLI, 1.
11 D. Kaczmarzyk, Straty wojenne Polski w dziedzinie rzeźby, Warszawa 1958 (Prace i Materiały Wy-
działu Rewindykacji i Odszkodowań 14), s. 55-56, nr kat. 167, tabl. LXI.
12 D. Ludke, Die Statuetten der gotischen Goldschmiede. Studien zu den “autonomen” und vollrunden
Bildwerken der Goldschmiedeplastik und Statuettenreliąuiaren in Europa zwischen 1230 und 1530, Bd. 2,
Munchen 1983, s. 330, nr kat. 23.
niewielką tuleję - pozostałość berła. Ubrana jest w długą suknię i płaszcz o miękko ukła-
dających się fałdach spięty u góry zaponą w kształcie kwiatu.
Figurka została wykonana ze srebra repusowanego, lutowanego i cyzelowanego, z elemen-
tami odlewanymi, rytowanymi, wycinanymi, emaliowanymi oraz złoconymi. Części odlewane
i złocone to: korona, berło oraz dwie rozety przy końcu rękawów sukni maskujące mocowanie
odlewanych srebrnych dłoni. Złoceniem pokryto też włosy postaci i lamowanie rękawów sukni
oraz wycinaną zaponę, którą dodatkowo ozdobiono barwnymi emaliami - zieloną i białą6 *.
W 1952 r., na etapie opracowywania zabytku, autorka karty inwentarzowej Janina Mi-
chalska ustaliła, że figurka Srebrnej Madonny to część relikwiarza ze zbiorów Śląskiego
Muzeum Rzemiosła i Starożytności (Schlesisches Museum fur Kunstgewerbe und Alter-
tiimer) we Wrocławiu, nr inw. 5405'.
Pierwszą, wyjątkowo obszerną, informację o tejże figurce relikwiarzowej Matki Boskiej
z Dzieciątkiem znajdujemy w komunikacie Hermanna Luchsa z 1870 r. Tekst, mówiący o no-
wych nabytkach Śląskiego Muzeum Rzemiosła i Starożytności, zawiera dokładny opis figurki
i jej cokołu, podaje wymiary, określa materiał, datuje statuetkę na początek XV w. oraz cytuje
- za inwentarzem z ratusza wrocławskiego - wzmiankę o relikwiach umieszczonych w cokole8.
Kolejna nota, znacznie skromniejsza, znajduje się w katalogu wystawy złotnictwa ślą-
skiego, która miała miejsce we Wrocławiu między 7 października a 19 listopada 1905 r.
W katalogu zadatowano figurkę na około 1500 r.9
W 1923 r. Erich Wiese w opracowaniu poświęconym śląskiej rzeźbie od początku XIV
do połowy XV w. - oprócz krótkiej noty, której towarzyszy fotografia (il. 6; jedyna odda-
jąca stan dzieła przed jego destrukcją) - analizuje styl statuetki w kontekście lokalnych
wyrobów snycerskich i podtrzymuje datowanie Hermanna Luchsa - po 1400 r.10
Zestawienie strat wojennych w dziedzinie rzeźby, wydane w 1958 r. przez Dariusza
Kaczmarzyka, zawiera krótką notę o Srebrnej Madonnie, ilustrację (za Erichem Wiesem)
oraz informuje o wywiezieniu rzeźby w 1944 r. przez władze niemieckie11.
Kolejna wzmianka o wrocławskiej Matce Boskiej z Dzieciątkiem znajduje się w mono-
grafii Dietmara Ludkego poświęconej gotyckim srebrnym statuetkom relikwiarzowym.
W nocie katalogowej rozwija on, zainicjowane jeszcze przez Wiesego, odniesienia styli-
styczne do rzeźby śląskiej i precyzuje datowanie na ok. 1420 r.12
6 Wymiary statuetki: wys. 19,3 cm, szer. 6,1 cm, ciężar 157,52 g.
Informacja od Stanisławy Odrzywolskiej.
8 H. Lu ch s, Allgemeiner Bericht ilber die Thatigkeit des Vereinsfur das Museum schlesischer Alterthumer
in der Etatszeit von 1868-1869, “Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift”, 2, 1870, s. 6.
9 Ausstellung von Goldschmiedearbeiten schlesischen Ursprunges oder aus schlesischem Besitze, 7. Oktober
-19. November 1905, Breslau 1905, 16, nr kat. 133.
10 E. Wiese, Schlesische Plastik vom Beginn des XIV bis zur Mitte des XV. Jahrhunderts, Leipzig 1923, s. 47,
82, tabl. XLI, 1.
11 D. Kaczmarzyk, Straty wojenne Polski w dziedzinie rzeźby, Warszawa 1958 (Prace i Materiały Wy-
działu Rewindykacji i Odszkodowań 14), s. 55-56, nr kat. 167, tabl. LXI.
12 D. Ludke, Die Statuetten der gotischen Goldschmiede. Studien zu den “autonomen” und vollrunden
Bildwerken der Goldschmiedeplastik und Statuettenreliąuiaren in Europa zwischen 1230 und 1530, Bd. 2,
Munchen 1983, s. 330, nr kat. 23.