DOI article:
Miscellanea
DOI article:Lipczyńska, Beata: Barokowa panorama Śląska: Malowidła Felixa Antona Schefflera w gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.13593#0121
BEATA LIPCZYŃSKA (Wrocław)
BAROKOWA PANORAMA ŚLĄSKA. SCHEFFLERA
W GMACHU UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO
Kilka lat przed aneksją śląska przez Prusy powsta- wszystkim jako ciekawe do zgłębiania rebusy topogra-
fa! w budynku jezuickiego Uniwersytetu we Wrocła- ficzno-historyczne.
wiu niezwykle oryginalny pod względem ikonograficz- Współczesny plafonom zbiór wysyłanych do Rzy-
nym, ob^rny <y5 maJwideł gloryfikujących te pery- mu rocznych sprawozdań I^J^^J
feryjną dzielnie habsburskiego cesarstwa. Felix Anton fragmencie z 1734 r. ^^J^^^
Scheffler opisał z epickim rozmachem całą krainę na był cenionym
niewielkich powierzchniach sklepień głównej klatki wierzonej mu pracy, którą ™^0™^™* ***
Chodowej i korytarzy gmachu, w którym trwały je- płatnie. Znajdujemy tam wskazówki pozwalające cze-
sze prace budow.ane.^rzedstawił udzielnych wład- ściowo przynajmniej ustalić tajj^*
oraz zarządców księstw i państewek według aktu- kres oraz lakoniczną ocenę ^^^^^
sinego stanu. Zaprezentował charakterystyczne zawo- ła. Pierwsza charakterystyka *onog^tczna^^
dy i owoce pracy mieszkańców. Pokazał piękno stolic, darni powtarzana w poznoszę Irteraturze wyszkspod
F ' . .. _____ niAra T.Ch. Kundmana5. Opisał on w 1/5^ r. pozostają-
a w
ay i owoce pracy mieszkańców. Pokazał pięKno sionc, ™ , Kundmamf. Opisał on w 1739 r. pozos
najbardziej znaczących miast i krajobrazów je otaczają- picr > . ^ ^ h UniwersytetU) _
cych. W nie zachowanej części plafonów2 wymienił cyjesz ^ Schefflera łącznie z tymi, które
najważniejsze ośrodki kultu katolickiego na Śląsku n m Y ^ » dQ nagzych czasow Prawie dokładnie
Jezuici jako pomysłodawcy przedstawień zjedno- n V ^ informacje w jednym ze swych rękopi-
czyh sacrum iprofanum w prezentacji zasobnych mą jj Werner6 dołączając cenną uwagę, że panora-
mę zarządzanych obszarów oraz ich centrów religi]- so . . 5udowli wykonano na podstawie
nych. Tą oryginalną ilustracją o charakterze propagan- my ^ powyższe źródła muszą rekompenso-
dY wiary podjęli jakże typowy dla zakonu kontrreror- y dokumentów archiwalnych, których bezsku-
macyjny dialog z protestantami. Jego przedmiotem stał wac monografista Schefflera, historyk, wika-
się tym razem temat duchowego i materialnego wkia- wrocławskiej E. Dubowy7, autor imponu-
du katolicyzmu w krajobraz kulturowy Śląska. Kosciol _ ^pulatnością, choć już mocno przestarzałego
Pretendował w ten sposób do miana gwaranta dobro- HMSJ^ Dokladnie pr2eprowadzona przez niego
°ytu krainy i strażnika monarchicznego porządku nabs- p literatury i źródeł (z których część zaginęła)
burskiego absolutyzmu. Był to również jedyny w swo- ana ^ ^ obowiazku Lch prezentowania. Nie unik-
"n rodzaju cesarski „plakat propagandowy" informują- zw błędów w krótkiej charakterystyce malo-
cy o naturalnej i prawowitej sukcesji Śląska po Piastach ną , ne^ giÓWnie o fakty ustalone przez B.
na rzecz Habsburgów, ze wskazaniem na kolejnego wi , ^ ^ odnalazł wiele archiwalnych zapisów
spadkobiercę w osobie męża Marii Teresy - Franciszka a^ ,czacych Schefflera) i L. Burgemeistra9. Ten ostatni
Stefana. Dziedzictwo piastowskie będąc w dobrych o y ą .' ^ z Q Grundmannem nieoceniony ta-
ckach - głoszą maiowidła - ma błogosławieństwo wspotre J ^ szmki Wrocławiaio> w którym nie-
K°scioła i sankcję tradycji. Misjonarskiej erudycji jezu- w ^ treściwy ustęp poświęcono interesującemu
|!OW' dających o dobre rozpoznanie terenu swojej wie _ ^ Rekapitulację badań nauki niemiec-
aziałalości, zawdzięczamy nadanie programowi trescio- m S ^ zamieścił Grundmann w wydanej 1967
Wemu niepowtarzalnej redakcji, czego rezultatem jest Kie] na^ ^ 5arokowych freskach Wrocławia11. Wspó-
WsPaniała panorama Śląska, mająca krzewić szacunek "JP ,fonami zajmował się, przy okazji omawia-
J natu>7 i kultury krainy posiadającej własne, intere- rcze J gloi-yfikujących Habsburgów, K. Kali-
SU)ąCT£ obli«e. "owff a najobszerniejszą wypowiedź na ich temat
i rudno sobie wyobrazić, że te mocno już zniszczo- ' artystycznej monografii Uniwersytetu
? malowidła obfitowały w walory estetyczne, że za- za Dziurla, w dokumentacji opisowej
chwycała nie tylko ich bellezza diconcetto, ale też pięk- ^.^^^kich'
° świeżych, nasyconych i zręcznie zestawionych barw prac zesoołu malowideł Schefflera utrudnia zły
miłych dla oka kompozycji. Dzisiaj intrygują przede Anau ią i
BAROKOWA PANORAMA ŚLĄSKA. SCHEFFLERA
W GMACHU UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO
Kilka lat przed aneksją śląska przez Prusy powsta- wszystkim jako ciekawe do zgłębiania rebusy topogra-
fa! w budynku jezuickiego Uniwersytetu we Wrocła- ficzno-historyczne.
wiu niezwykle oryginalny pod względem ikonograficz- Współczesny plafonom zbiór wysyłanych do Rzy-
nym, ob^rny <y5 maJwideł gloryfikujących te pery- mu rocznych sprawozdań I^J^^J
feryjną dzielnie habsburskiego cesarstwa. Felix Anton fragmencie z 1734 r. ^^J^^^
Scheffler opisał z epickim rozmachem całą krainę na był cenionym
niewielkich powierzchniach sklepień głównej klatki wierzonej mu pracy, którą ™^0™^™* ***
Chodowej i korytarzy gmachu, w którym trwały je- płatnie. Znajdujemy tam wskazówki pozwalające cze-
sze prace budow.ane.^rzedstawił udzielnych wład- ściowo przynajmniej ustalić tajj^*
oraz zarządców księstw i państewek według aktu- kres oraz lakoniczną ocenę ^^^^^
sinego stanu. Zaprezentował charakterystyczne zawo- ła. Pierwsza charakterystyka *onog^tczna^^
dy i owoce pracy mieszkańców. Pokazał piękno stolic, darni powtarzana w poznoszę Irteraturze wyszkspod
F ' . .. _____ niAra T.Ch. Kundmana5. Opisał on w 1/5^ r. pozostają-
a w
ay i owoce pracy mieszkańców. Pokazał pięKno sionc, ™ , Kundmamf. Opisał on w 1739 r. pozos
najbardziej znaczących miast i krajobrazów je otaczają- picr > . ^ ^ h UniwersytetU) _
cych. W nie zachowanej części plafonów2 wymienił cyjesz ^ Schefflera łącznie z tymi, które
najważniejsze ośrodki kultu katolickiego na Śląsku n m Y ^ » dQ nagzych czasow Prawie dokładnie
Jezuici jako pomysłodawcy przedstawień zjedno- n V ^ informacje w jednym ze swych rękopi-
czyh sacrum iprofanum w prezentacji zasobnych mą jj Werner6 dołączając cenną uwagę, że panora-
mę zarządzanych obszarów oraz ich centrów religi]- so . . 5udowli wykonano na podstawie
nych. Tą oryginalną ilustracją o charakterze propagan- my ^ powyższe źródła muszą rekompenso-
dY wiary podjęli jakże typowy dla zakonu kontrreror- y dokumentów archiwalnych, których bezsku-
macyjny dialog z protestantami. Jego przedmiotem stał wac monografista Schefflera, historyk, wika-
się tym razem temat duchowego i materialnego wkia- wrocławskiej E. Dubowy7, autor imponu-
du katolicyzmu w krajobraz kulturowy Śląska. Kosciol _ ^pulatnością, choć już mocno przestarzałego
Pretendował w ten sposób do miana gwaranta dobro- HMSJ^ Dokladnie pr2eprowadzona przez niego
°ytu krainy i strażnika monarchicznego porządku nabs- p literatury i źródeł (z których część zaginęła)
burskiego absolutyzmu. Był to również jedyny w swo- ana ^ ^ obowiazku Lch prezentowania. Nie unik-
"n rodzaju cesarski „plakat propagandowy" informują- zw błędów w krótkiej charakterystyce malo-
cy o naturalnej i prawowitej sukcesji Śląska po Piastach ną , ne^ giÓWnie o fakty ustalone przez B.
na rzecz Habsburgów, ze wskazaniem na kolejnego wi , ^ ^ odnalazł wiele archiwalnych zapisów
spadkobiercę w osobie męża Marii Teresy - Franciszka a^ ,czacych Schefflera) i L. Burgemeistra9. Ten ostatni
Stefana. Dziedzictwo piastowskie będąc w dobrych o y ą .' ^ z Q Grundmannem nieoceniony ta-
ckach - głoszą maiowidła - ma błogosławieństwo wspotre J ^ szmki Wrocławiaio> w którym nie-
K°scioła i sankcję tradycji. Misjonarskiej erudycji jezu- w ^ treściwy ustęp poświęcono interesującemu
|!OW' dających o dobre rozpoznanie terenu swojej wie _ ^ Rekapitulację badań nauki niemiec-
aziałalości, zawdzięczamy nadanie programowi trescio- m S ^ zamieścił Grundmann w wydanej 1967
Wemu niepowtarzalnej redakcji, czego rezultatem jest Kie] na^ ^ 5arokowych freskach Wrocławia11. Wspó-
WsPaniała panorama Śląska, mająca krzewić szacunek "JP ,fonami zajmował się, przy okazji omawia-
J natu>7 i kultury krainy posiadającej własne, intere- rcze J gloi-yfikujących Habsburgów, K. Kali-
SU)ąCT£ obli«e. "owff a najobszerniejszą wypowiedź na ich temat
i rudno sobie wyobrazić, że te mocno już zniszczo- ' artystycznej monografii Uniwersytetu
? malowidła obfitowały w walory estetyczne, że za- za Dziurla, w dokumentacji opisowej
chwycała nie tylko ich bellezza diconcetto, ale też pięk- ^.^^^kich'
° świeżych, nasyconych i zręcznie zestawionych barw prac zesoołu malowideł Schefflera utrudnia zły
miłych dla oka kompozycji. Dzisiaj intrygują przede Anau ią i