DOI Artikel:
Piwocka, Magdalena: Arras z Historią rycerza z łabędziem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17921#0308
MAGDALENA PIWOCKA
ARRAS Z HISTORIĄ RYCERZA Z ŁABĘDZIEM
WSTĘP
Fakt posiadania szczególnie cennych klejnotów sztuki zobowiązuje w jakiś
sposób do poświęcania im uwagi, czasu, a niejednokrotnie wysiłku nie tylko
w sensie troski o ich stan zachowania. Gdyby satysfakcja właściciela takiego
skarbu nie stanowiła jednocześnie bodźca i argumentu na rzecz przypomnienia
go środowisku naukowemu i odświeżenia go w pamięci współczesnych — za-
marłby wszelki rytm w życiu naszej dziedziny. Ten wzgląd, a także wysoka
wartość zabytku i jego unikatowość (przynajmniej na gruncie polskim) uspra-
wiedliwiają chyba dostatecznie chęć podjęcia pracy nad arrasem z Dziejami
rycerza z łabędziem (niegdyś w kościele Św. Katarzyny w Krakowie, obecnie
w zbiorach wawelskich) *.
Do tego zasadniczego powodu można dołączyć inne, mianowicie dystans
czasowy, dzielący nas od chwili wprowadzenia po raz pierwszy zabytku do litera-
tury; potrzeba zebrania danych, które pojawiły się w ciągu półwiecza w piśmien-
nictwie naukowym, wypunktowanie kwestii spornych lub otwartych dotyczą-
cych zabytku, wreszcie postulat szerszego rozwinięcia kontekstu kulturalnego
i bogatych treści, jakie nasuwa analiza ikonografii.
Niechaj tych kilka motywów posłuży jako uzasadnienie wyboru tego właśnie
tematu.
I. ZRELACJONOWANIE WYNIKÓW PRACY M. MORELOWSKIEGO
WRAZ Z UWYPUKLENIEM KWESTII SPORNYCH I OTWARTYCH
Arras z Historią rycerza z łabędziem wprowadził do literatury naukowej
Marian Morelowski. Jego rozprawa Der Krakauer Schwanritter-Wandteppich und
sein Verhaltnis zu den franzosischen Teppichen des XV Jhs 1 natychmiast zwróciła
uwagę specjalistów, badaczy sztuki tkackiej. Wyjątkowo trafne i szczęśliwe
oznaczenie zabytku tak pod względem stylistycznym, jak ikonograficznym,
atrakcyjne powiązania z jednej strony z wątkiem literackim 2, z drugiej — z no-
tatką źródłową i datą, pozwoliły znaleźć dla dzieła ściśle określone i wcale nie-
poślednie miejsce wśród dotychczas znanych wytworów sztuki burgundzkiej.
Rola i wartość pionierskiej pracy Morelowskiego do dziś pozostały aktualne.
Sam autor nie dokonał korekt w swoich poglądach, wobec czego wolno uznać
jego rozprawę (w obszerniejszej, niemieckiej wersji) za podstawowe credo nauki
295
ARRAS Z HISTORIĄ RYCERZA Z ŁABĘDZIEM
WSTĘP
Fakt posiadania szczególnie cennych klejnotów sztuki zobowiązuje w jakiś
sposób do poświęcania im uwagi, czasu, a niejednokrotnie wysiłku nie tylko
w sensie troski o ich stan zachowania. Gdyby satysfakcja właściciela takiego
skarbu nie stanowiła jednocześnie bodźca i argumentu na rzecz przypomnienia
go środowisku naukowemu i odświeżenia go w pamięci współczesnych — za-
marłby wszelki rytm w życiu naszej dziedziny. Ten wzgląd, a także wysoka
wartość zabytku i jego unikatowość (przynajmniej na gruncie polskim) uspra-
wiedliwiają chyba dostatecznie chęć podjęcia pracy nad arrasem z Dziejami
rycerza z łabędziem (niegdyś w kościele Św. Katarzyny w Krakowie, obecnie
w zbiorach wawelskich) *.
Do tego zasadniczego powodu można dołączyć inne, mianowicie dystans
czasowy, dzielący nas od chwili wprowadzenia po raz pierwszy zabytku do litera-
tury; potrzeba zebrania danych, które pojawiły się w ciągu półwiecza w piśmien-
nictwie naukowym, wypunktowanie kwestii spornych lub otwartych dotyczą-
cych zabytku, wreszcie postulat szerszego rozwinięcia kontekstu kulturalnego
i bogatych treści, jakie nasuwa analiza ikonografii.
Niechaj tych kilka motywów posłuży jako uzasadnienie wyboru tego właśnie
tematu.
I. ZRELACJONOWANIE WYNIKÓW PRACY M. MORELOWSKIEGO
WRAZ Z UWYPUKLENIEM KWESTII SPORNYCH I OTWARTYCH
Arras z Historią rycerza z łabędziem wprowadził do literatury naukowej
Marian Morelowski. Jego rozprawa Der Krakauer Schwanritter-Wandteppich und
sein Verhaltnis zu den franzosischen Teppichen des XV Jhs 1 natychmiast zwróciła
uwagę specjalistów, badaczy sztuki tkackiej. Wyjątkowo trafne i szczęśliwe
oznaczenie zabytku tak pod względem stylistycznym, jak ikonograficznym,
atrakcyjne powiązania z jednej strony z wątkiem literackim 2, z drugiej — z no-
tatką źródłową i datą, pozwoliły znaleźć dla dzieła ściśle określone i wcale nie-
poślednie miejsce wśród dotychczas znanych wytworów sztuki burgundzkiej.
Rola i wartość pionierskiej pracy Morelowskiego do dziś pozostały aktualne.
Sam autor nie dokonał korekt w swoich poglądach, wobec czego wolno uznać
jego rozprawę (w obszerniejszej, niemieckiej wersji) za podstawowe credo nauki
295