Studia do Dziejów Wawelu (5.1991)

1. Powrót z polowania, gobelin według projektu Jacoba Jordaensa, Bruksela około r. 1650, Państwowe

Zbiory Sztuki na Wawelu.

masywne kolumny dźwigają architraw, na
którym putta ciężką girlandą owoców zasła-
niają kartusz umieszczony na środku. Dwie
podobne girlandy zwisają po obu stronach
przerwanej arkady. Ten typ bordiury jest
wspólny dla całej serii, lecz jak zobaczymy,
jest ona dostosowana indywidualnie do po-
szczególnych scen, stąd mmiejsze lub więk-
sze różnice w rozmieszczeniu detalu dekora-
cyjnego na niezmiennie powtarzającym się
motywie dwóch kolumn i masywnego archi-
trawu. Obu wawelskim gobelinom brak
dolnego pasa bordiury, który występuje
w innych replikach. Jest to rodzaj rozmaicie
dekorowanego gzymsu, stanowiącego pod-
stawę dla kolumny i dolne zamknięcie obra-
zu. Również i boczne taśmy warsztatowe,

będące jakby tłem dla zewnętrznych kontu-
rów kolumn, zostały w naszych tkaninach
usunięte i zastąpione nowym rypsem, tak
więc pozbawiono je znaków tkackich umie-
szczonych zazwyczaj w tych miejscach.

Drugi wawelski gobelin Jordaensa to
Dziewczyna z owocami4. Tutaj masywna
architektoniczna obudowa obrazu piętrzy
się jeszcze bogaciej, a wysunięte przed nią
na pierwszy plan przedmioty jeszcze bar-
dziej zacierają granicę między bordiurą
a środkową sceną. Młoda dziewczyna, zwró-
cona w trzech czwartych do patrzącego,
dźwiga oburącz kosz pełen owoców. W o-
twartych drzwiach w głębi wyłania się z pół-
mroku naprzeciw niej para młodych ludzi.
Twarze ich oświetla trzymana przez kobietę

469