Studia do Dziejów Wawelu (5.1991)

Studia do Dziejów Wawelu, t. V (1991)
ISSN 0137-5296

JERZY SZABŁOWSKI

(1906-1989)

Dnia 27 września 1989 roku, w osiemdziesiątym trzecim roku życia
zmarł w Suchej Beskidzkiej prof. dr Jerzy Szabłowski, dyrektor Państwowy c h
Zbiorów Sztuki na Wawelu. Choroba, która ujawniła się gwałtownie,
niespodziewanie, zabrała go właśnie wtedy, gdy zmęczony, po długich
namowach wyjechał na odpoczynek do Makowa Podhalańskiego. Wyjeż-
dżał niechętnie, wielokrotnie przesuwał termin jakby w przeczuciu, że nie
powróci już na Wawel, ale wyjechał w końcu, by w sposób tak dla siebie
charakterystyczny nie stać się obiektem zainteresowania i współczucia
w chwilach słabości nie dającej szans na jej przezwyciężenie. Nikt z nas nie
zdawał sobie wówczas sprawy, że oto nasza współpraca dobiega kresu,
zamyka się kolejny rozdział dziejów Wawelu. Nie sposób było przypuszczać,
iż 7 września widzimy na Wzgórzu Pana Profesora po raz ostatni. Może tylko
on jeden miał tego świadomość.

Jerzy Szabłowski urodził się w Krakowie 30 stycznia 1906 roku jako syn
Stanisławy z Pawliców i Mieczysława, doktora praw, pracownika Izby
Skarbowej. W Krakowie spędził dzieciństwo i lata szkolne, zakończone w r.
1924 egzaminem maturalnym w Gimnazjum Państwowym im. Króla Jana
Sobieskiego. Tego samego roku rozpoczął studia w zakresie historii sztuki na
Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Krakowska historia
sztuki przeżywała wówczas lata świetności. Nie żył już wprawdzie Marian
Sokołowski, lecz działali jego uczniowie Julian Pagaczewski, następca na
katedrze, i Tadeusz Szydłowski. Ich indywidualności i zainteresowania
wpłynęły decydująco na naukową postawę Szabłowskiego. Pierwszemu
z wymienionych zawdzięczać miał solidną bazę warsztatową, zamiłowanie
do analitycznych dociekań prowadzących jednakże do formułowania wnios-
ków ogólnych, drugiemu natomiast zainteresowanie sprawami konserwator-
skimi i zagadnieniem rejestracji zabytków; od obu zaś przejął szczególną
wrażliwość na dzieła rzemiosła artystycznego i zainteresowania muzealnicze.
Do grona profesorów Szabłowskiego należeli również Jerzy Mycielski,
subtelny znawca europejskiego malarstwa i Wojsław Mole, wybitny historyk
sztuki narodów słowiańskich. Nie bez wpływu pozostały także kontakty ze
Stanisławem Tomkowiczem, konserwatorem zabytków i wielkim znawcą
problemów wawelskich, z muzeologiem Feliksem Koperą oraz starszym o lat
kilka Adamem Bochnakiem*, asystentem Pagaczewskiego, z czasem serdecz-
nym przyjacielem i współpracownikiem.

Studia uwieńczyło uzyskanie w r. 1931 tytułu doktora filozofii na
podstawie rozprawy Architektura Kalwarii Zebrzydowskiej 1600-1702. Ta praca
oraz kilka innych artykułów, w tym monografia krakowskiego kościoła
Sw. Marka, przyniosły Jerzemu Szabłowskiemu w r. 1933 członkostwo
Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności. Swą działalność

7