Smorąg Różycka, Małgorzata: Ewangeliarz Ławryszewski (Krakau, 1999)

53

Cuda Chrystusa

Na tle wątku ewangelicznego w Ewangeliarzu Ławryszewskim wyróżnia
się obszerny wybór cudów Chrystusa, zilustrowano tu bowiem Uzdrowienie przy
Owczej sadzawce (fol. 3 5v); Uzdrowienie niewidomego ujęte w dwa epizody (fol. 3 8),
Wskrzeszenie córki Jaira połączone z Uzdrowieniem kobiety chore] na krwotok
(fol. I23v) oraz Wskrzeszenie Łazarza (fol. 255). Wybór taki, rzadki w rękopisach
liturgicznych, typowy jest raczej dla ilustrowanych tetraewangeliarzy, występuje
niekiedy także w malarstwie monumentalnym. Pamiętać jednak należy, iż
w krakowskim kodeksie proporcje te rysowałyby się nieco inaczej, gdyby
wykonano wszystkie planowane tu miniatury.

Uzdrowienie przy Owcze] Sadzawce (fol. 3 5v)

Temat ten niezwykle popularny w sztuce wczesnochrześcijańskiej ze
względu na symboliczną łączność z Chrztem Chrystusa oraz sakramentem
chrztu, początkowo obrazowany był
w zwięzłej formule ukazującej jedynie
Chrystusa i młodzieńca niosącego łozę
na plecach, niekiedy także świadka
wydarzenia119. Po ikonoklazmie doda-
no anioła długą włócznią poruszającego
wodę w sadzawce (J 5-5) najwcześniej,
jak się wydaje, ukazanego w miniaturze
cod. Paris. gr. 510 z około 880 roku,
oraz grupę chorych i świadków cu-
downego wydarzenia. Niekiedy tez, gdy 26' Uzdrowienie przy Owczej Sadzawce,

.. 1 -ii cod. Iviron 5, fol. 377v, XIII w.

pomijano nawet motyw anioła, jak

w cod. Iviron 5, fol. 377v z XIII wieku, a przedstawioną scenę identyfikuje forma
kolumnady w tle, którą można odnieść do wzmiankowanych przez Jana pięciu
krużganków (J 5.2).

Mozaika w San Apollinare w Rawennie należy do najstarszych przedstawień tematu
w malarstwie monumentalnym; zob. G. Schiller I, 1966, s. 178, il. 437.