Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Smorąg Różycka, Małgorzata
Ewangeliarz Ławryszewski — Krakau, 1999

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.6031#0070
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
tylko wizerunkami autorów, względnie fundatorów. Wyjątek stanowią trzy tylko
kodeksy: Psałterz Symeona z około 1270 roku zawierający 119 miniatur, Psałterz
Kijowski z 1 397 roku z 314 miniaturami oraz XIII-wieczna kopia Kroniki
Georgiosa Hamartolousa (Grzesznika), ozdobiona w twerskim skryptorium

t -> r\ • -156

129 miniaturami

Przyjęty w początkowej fazie prac nad Ewangeliarzem wybór tematów
ewangelicznych nie był juz kontynuowany przez kolejnych malarzy, a rękopis
nigdy nie ukończony przekazany został do użytku liturgicznego i tylko
sporadycznie uzupełniany był nowymi miniaturami. Z pewną ostrożnością
przyjąć można, ze jego pierwowzorem był bizantyński lekcjonarz, lecz przy
wykonywaniu wielu miniatur malarze korzystali raczej z iluminowanego
tetraewangeliarza.

Uzupełniające tematy dydaktyczne: dwa epizody z Historii o Barlaatnie
i Jozafacie

Całkowicie poza narracją ewangeliczną pozostają dwie miniatury
ilustrujące epizody zaczerpnięte z popularnego w średniowieczu chrześci-

oraz

jańskiego romansu Barlaam 1 Jozafat : Przypowieść o jednorożcu (fol. 77v
Rozmowa Barlaama z Jozafatem (fol. I01v).

Obu tym miniaturom badacze krakowskiego rękopisu poświęcili niewiele
uwagi. W. Mole wymienił obie miniatury, przy czym tę na karcie 101 v rozpoznał

r r Q

jako Rozmowę Barlaama z Abennerem . S. Der Nersessian oraz J. W. Einhorn
miniaturę Przypowieści o jednorożcu zaliczają do późnej redakcji tematu159.

Autorstwo romansu chrześcijańskiego1 0 Barlaam 1 Jozafat najpierw
w tradycji, a potem także w badaniach literackich przypisywane było Janowi

Zob. O. Popowa 1984, nr kat. 14-15, 17, 28-29- O Psałterzu Kijowskim obszernie
G. I. Wzdornow 1978, niesłusznie przypisując ten rękopis moskiewskiemu a nie kijowskiemu
skryptorium; o Kronice, idem 1980, kat. 18.
1 ^ Pierwsza edycja tekstu legendy por. F. Boissonad, Anecdota graeca, Pans 1832, t. IY p. 1-365,
na podstawie dwóch rękopisów w Bibliotece Narodowej w Paryżu, mss grecs 903 1 1128,
powtórzona następnie przez Migne a, PG, t. 96, Paris 1860, szp. 859-1250. Polski przekład
Sebastiana Piskorskiego (zm. 1707) ukazał się w wydaniu krytycznym Jana Janów we Lwowie
w r. 193 5- Ostatnio wersję staroruską opublikowała z komentarzem I. N. Lebiediewa 1985.

158 Zob. W. Mole 1932, s. 43 3-

159 Zob. S. Der Nersessian 1937, s. 64; J- W. Einhorn 1976, s. 230.

Termin romans odnosi się tutaj do rodzaju utworu epickiego poprzedzającego powstanie
powieści nowożytnej, zob. Słownik terminów literackich, 1976, s. 377-378. W odniesieniu do
Barlaama 1 Jozafata O. Jurewicz 1984, stosuje wymiennie terminy «romans», «powieść»
1 «opowieść».
 
Annotationen