Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (14.1952)

PROBLEMATYKA HISTORYCZNA W TWÓRCZOŚCI J. P. NORBLINA


Ryc. 22. J. P. Norblin, Alegoria wojen napoleońskich. Rys. sepią 1807. M. N. w Warsz.
Zb. gol. R. r 1187b. (Fot. E. Kozłowska)

jako jawny przejaw nieprawomyślności.51 Artysta-plastyk, który notuje
sobie szczegóły rewolucyjnego kostiumu, nie robił tego bez jakiejś intencji.
Zestawiłem tu fakty, które rzucają nam pewne światło na pozycję
ideologiczną, zapatrywania, sposób myślenia, na niektóre konkretne zain-
teresowania Norblina. Wynika z nich, że nadworny malarz Czartoryskich
patrzył na świat i historię z własnego stanowiska, ze stanowiska, które
kształtowała gorąca atmosfera rewolucji francuskiej, ogarniająca swymi
wpływami również i Polskę. Z tego właśnie stanowiska spogląda Norblin
na sprawy naszego kraju. Ona daje mu tę szerokość spojrzenia, która po-
zwoliła artyście ocen;ać wypadki polskiej insurekcji jako rzecz o głębokim,
ogólnoludzkim znaczeniu. Wiemy już, jak ocena ta zamanifestowała się
w twórczym dziele malarza. Czy jednak polska rzeczywistość nie miała
w tym swego istotnego udziału? Wróćmy raz jeszcze do sztuki.
Norblin przybył do Polski jako artysta już ukształtowany, o boga-
tych zainteresowaniach i różnorodnych możliwościach. Rembrandt i Wat-
teau, warsztat rodzajowy i batalistyczny, umiejętności dekoratora i do-
świadczenie w zakresie satyry politycznej — to wszystko Norblin przy-
wiózł ze sobą i to wszystko zawdzięcza środowisku francuskiemu, w któ-
rym się kształtował. A Polska? Polska dała Norblinowi poza możliwościami
51 Rzadkowska H., jw., s. 120.

73