DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Kronika
DOI article:Piwocki, Ksawery: Władysław Podlacha: wspomnienie pośmiertne
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0091
K R O N
I K A
WŁADYSŁAW PODLACHA
WSPOMNIENIE POŚMIERTNE
W grudniu ub. roku zmarł we Wrocławiu
dr Władysław Podlacha, profesor historii sztuki
tamtejszego Uniwersytetu, były profesor Uni-
wersytetu Lwowskiego. Urodzony w r. 1875,
był w Krakowie uczniem Mariana Sokołow-
skiego, a później, po przeniesieniu się na Ruś
Czerwoną jako nauczyciel gimnazjalny w Stry-
ju i w Sniatynie, związał swą dalszą karierę nau-
kową z Janem Bołozem-Antoniewiczem, profe-
sorem historii sztuki Uniwersytetu Lwowskiego.
Habilitował się tam w r. 1916, katedrę otrzy-
mał w r. 1921. W tym czasie uzupełnił swe stu-
dia zagranicą, głównie na Uniwersytecie ber-
lińskim. Po drugiej wojnie światowej organizu-
je Zakład Historii Sztuki na Uniwersytecie
Wrocławskim.
Praca naukowa zmarłego profesora ogni-
skowała się wokół trzech głównych zagadnień:
sztuka cerkiewna na Rusi i Bukowinie, malar-
stwo średniowieczne w Polsce i zagadnienia
teorii sztuki. Kolejno je omówię.
Ku zagadnieniom sztuki cerkiewnej skiero-
wał Podlachę prof. Bołoz-Antoniewicz, wycho-
dząc ze słusznego założenia, że wobec wieko-
wego przenikania się kultur obu sąsiadujących
narodów, także polscy badacze winni pogłębić
swą wiedzę o sztuce, która miała swoje zna-
czenie w rozwoju malarstwa naszego, szczegól-
nie w dobie średniowiecza. Podlachę zaintere-
sowały głównie zagadnienia ikonograficzne, od-
grywające tak wielką rolę w sztuce cerkiew-
nej, a mające swoje dalsze odbicie i echa w sztu-
ce romańskiej i gotyckiej Zachodu. Podstawo-
wą pracą profesora w tym zakresie było dzieło
Malowidła ścienne w cerkwiach Bukowiny
(Lwów 1912) oraz wydane w języku niemiec-
kim Die gottliche Liturgie in den W andmale-
reien der Bukowiner Klosterkirchen, (Zeitschrift
fiir christliche Kunst, XXIII 1910) i Abendlan-
dische Einfliisse in den Wandmalereien der grie-
chisch-orientalischen Kirchen in der Bukowina
(Zeitschrift fiir christliche Kunst, XXIV 1911).
Na grunt dawnej Rzeczypospolitej przenosi Pod-
lacha swe badania w Malarstwie cerkiewnym
na Rusi Halickiej (Kwart. Hist., t. XXX, 1916)
oraz w recenzji z pracy Hałycko-ruskie cerkow-
ne malarstwo XV—XVI w. (Kwart Hist. 1917).
Największą pracą Podlachy miało być Ma-
larstwo średniowieczne, jako I tom Historii ma-
larstwa polskiego, którego jednak nie ukończył,
ponieważ wojna 1914 r. przerwała to zamierzo-
ne, monumentalne wydawnictwo Ossolineum.
Ukazały się tylko trzy pierwsze zeszyty. Była
to pierwsza pełna próba syntezy, w oparciu
o ówczesny stan badań, wnikliwie budująca zro-
zumienie polskiej sztuki średniowiecznej na tle
rozwoju naszej kultury. W następnych latach
prof. Podlacha specjalizuje się w badaniach na-
szego miniatorstwa, opracowując kolejno mo-
nograficznie najkąpitalniejsze pozycje naszej
spuścizny rękopiśmiennej wieków średnich.
W badaniach tych starał się ust lić możliwie
ściśle chronologię powstania tych dzieł, ich
związki z malarstwem obcym i pokazać własny
polski dorobek w tej gałęzi sztuki. Omawia
więc kolejno: Miniatury tynieckich ksiąg litur-
gicznych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwo-
wie (Księga pam. ku czci B. Orzechowicza,
Lwów 1916), Miniatury psałterza floriańskiego
■(Rocznik Ossolineum 1927/28), Miniatury mo-
dlitewnika Warneńczyka (Lwów 1928), Minia-
tury psałterzy śląskich w Bibliotece Uniwersy-
tetu Wrocławskiego (Spraw. T.N.L. 1935), Mi-
niatury rękopisów śląskich XIV w., jw., Minia-
tury śląskie do XIV w. w wydanej przez PAU
Historii Śląska (t. III, 1936). Przyczynił się w
ten sposób do rewindykacji kulturalnej na Ślą-
sku, gdzie miał spędzić schyłek swego żywota.
Do drobniejszych prac z tego zakresu należą
jeszcze: obszerna recenzja z książki Kieszkow-
skiego o kanclerzu Szydłowieckim (Spr. T. P. N.
75
I K A
WŁADYSŁAW PODLACHA
WSPOMNIENIE POŚMIERTNE
W grudniu ub. roku zmarł we Wrocławiu
dr Władysław Podlacha, profesor historii sztuki
tamtejszego Uniwersytetu, były profesor Uni-
wersytetu Lwowskiego. Urodzony w r. 1875,
był w Krakowie uczniem Mariana Sokołow-
skiego, a później, po przeniesieniu się na Ruś
Czerwoną jako nauczyciel gimnazjalny w Stry-
ju i w Sniatynie, związał swą dalszą karierę nau-
kową z Janem Bołozem-Antoniewiczem, profe-
sorem historii sztuki Uniwersytetu Lwowskiego.
Habilitował się tam w r. 1916, katedrę otrzy-
mał w r. 1921. W tym czasie uzupełnił swe stu-
dia zagranicą, głównie na Uniwersytecie ber-
lińskim. Po drugiej wojnie światowej organizu-
je Zakład Historii Sztuki na Uniwersytecie
Wrocławskim.
Praca naukowa zmarłego profesora ogni-
skowała się wokół trzech głównych zagadnień:
sztuka cerkiewna na Rusi i Bukowinie, malar-
stwo średniowieczne w Polsce i zagadnienia
teorii sztuki. Kolejno je omówię.
Ku zagadnieniom sztuki cerkiewnej skiero-
wał Podlachę prof. Bołoz-Antoniewicz, wycho-
dząc ze słusznego założenia, że wobec wieko-
wego przenikania się kultur obu sąsiadujących
narodów, także polscy badacze winni pogłębić
swą wiedzę o sztuce, która miała swoje zna-
czenie w rozwoju malarstwa naszego, szczegól-
nie w dobie średniowiecza. Podlachę zaintere-
sowały głównie zagadnienia ikonograficzne, od-
grywające tak wielką rolę w sztuce cerkiew-
nej, a mające swoje dalsze odbicie i echa w sztu-
ce romańskiej i gotyckiej Zachodu. Podstawo-
wą pracą profesora w tym zakresie było dzieło
Malowidła ścienne w cerkwiach Bukowiny
(Lwów 1912) oraz wydane w języku niemiec-
kim Die gottliche Liturgie in den W andmale-
reien der Bukowiner Klosterkirchen, (Zeitschrift
fiir christliche Kunst, XXIII 1910) i Abendlan-
dische Einfliisse in den Wandmalereien der grie-
chisch-orientalischen Kirchen in der Bukowina
(Zeitschrift fiir christliche Kunst, XXIV 1911).
Na grunt dawnej Rzeczypospolitej przenosi Pod-
lacha swe badania w Malarstwie cerkiewnym
na Rusi Halickiej (Kwart. Hist., t. XXX, 1916)
oraz w recenzji z pracy Hałycko-ruskie cerkow-
ne malarstwo XV—XVI w. (Kwart Hist. 1917).
Największą pracą Podlachy miało być Ma-
larstwo średniowieczne, jako I tom Historii ma-
larstwa polskiego, którego jednak nie ukończył,
ponieważ wojna 1914 r. przerwała to zamierzo-
ne, monumentalne wydawnictwo Ossolineum.
Ukazały się tylko trzy pierwsze zeszyty. Była
to pierwsza pełna próba syntezy, w oparciu
o ówczesny stan badań, wnikliwie budująca zro-
zumienie polskiej sztuki średniowiecznej na tle
rozwoju naszej kultury. W następnych latach
prof. Podlacha specjalizuje się w badaniach na-
szego miniatorstwa, opracowując kolejno mo-
nograficznie najkąpitalniejsze pozycje naszej
spuścizny rękopiśmiennej wieków średnich.
W badaniach tych starał się ust lić możliwie
ściśle chronologię powstania tych dzieł, ich
związki z malarstwem obcym i pokazać własny
polski dorobek w tej gałęzi sztuki. Omawia
więc kolejno: Miniatury tynieckich ksiąg litur-
gicznych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwo-
wie (Księga pam. ku czci B. Orzechowicza,
Lwów 1916), Miniatury psałterza floriańskiego
■(Rocznik Ossolineum 1927/28), Miniatury mo-
dlitewnika Warneńczyka (Lwów 1928), Minia-
tury psałterzy śląskich w Bibliotece Uniwersy-
tetu Wrocławskiego (Spraw. T.N.L. 1935), Mi-
niatury rękopisów śląskich XIV w., jw., Minia-
tury śląskie do XIV w. w wydanej przez PAU
Historii Śląska (t. III, 1936). Przyczynił się w
ten sposób do rewindykacji kulturalnej na Ślą-
sku, gdzie miał spędzić schyłek swego żywota.
Do drobniejszych prac z tego zakresu należą
jeszcze: obszerna recenzja z książki Kieszkow-
skiego o kanclerzu Szydłowieckim (Spr. T. P. N.
75