Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (14.1952)

MALARSTWO WARSZAWSKIE NA TLE PRZEMIAN GOSPODARCZYCH


Ryc. 7. Nieokreślony malarz warszawski, Cesarz Aleksander I nadający dyplom
ustanowienia Uniwersytetu w Warszawie, szkic olejny, ok. 1828. Muzeum Narodowe
w Warszawie. (Fot. H. Romanowski)

szych nie tylko w Warszawie, ale i w Polsce5. Wystawy utworzone zostały
dekretem namiestnika w r. 1818, powołującym równocześnie ekspozycje
artystyczne oraz przemysłowe, analogiczne w swej formie organizacyj-
nej i sposobie rozdawnictwa nagród; poczynając od r. 1819 miały one od-
bywać się co dwa lata w Warszawie. W związku obu typów wystaw znaj-
dują wspólny wyraz zarówno warunki ekonomiczne kształtującej się
w Polsce gospodarki kapitalistycznej jak i idee Oświecenia, tak ściśle
wiążące sztukę z przemysłem.
W inicjatywie stworzenia wystaw bez wątpienia poważną rolę ode-
grał Stanisław Kostka Potocki, a obok niego Józef Sierakowski; być mo-
że też i Stanisław Staszic, ówczesny dyrektor Wydziału Przemysłu i Kunsz-
tów w Komisji Spraw Wewnętrznych, któremu podlegały wystawy prze-
mysłowe. Pomysł i organizacja wystaw warszawskich wyróżnia się na tle
europejskim planowym ujęciem w ramy poczynań rządowych i zsynchro-
nizowaniem działalności wystaw artystycznych i przemysłowych; w pla-
nowości tej znalazły wyraz niektóre postępowe zdobycze Wielkiej Rewo-
lucji Francuskiej na polu organizacji życia gospodarczego, kulturalnego
i artystycznego.
5 Por. Kozakiewicz S., jw.

39