DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Kaczmarzyk, Dariusz: Rzeźby nagrobkowe Jakuba Monaldiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0289
RZEŹBY NAGROBKOWE JAKUBA MONALDIEGO
Podobny schematem kompozycyjnym do rzeźb w pomniku prymasa
Ostrowskiego i kanclerza Młodziejowskiego jest bliżej nieokreślony ry-
sunek piórkiem nieznanego autora znajdujący się zbiorach Muzeum Na-
rodowego w Warszawie 1(i. Artysta przedstawia tu szkic grupy plastycz-
nej do nagrobka, której głównym elementem jest siedząca alegoryczna
postać w hełmie na głowie, z tarczą i mieczem u stóp. Na urnie wznosi się
medalion z popiersiem. Z prawej strony siedzi płaczące putto. Części archi-
tektoniczne: obelisk i fragment cokołu są ledwie zaznaczone. Szkic wska-
zuje, że nagrobek miał być przeznaczony dla kogoś wsławionego bo-
jami, może więc dla Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego.
Wiadomo jest, że Stanisław August nosił się od dawna z zamiarem wy-
stawienia mauzoleum swemu ojcu. We wspomnianym liście z 1796 r.
przewidywał Bacciarelli poważny udział Monaldiego w wykonaniu pro-
jektu przez siebie sporządzonego n. Może z tymi pomysłami wiąże się
i rysunek z Muzeum Narodowego. Stanisław August interesuje się nagrob-
kiem dla ojca jeszcze w 1797 r.18. Pomnik jednak nie został wykonany.
Ojciec króla miał do 1943 r. tylko skromną tablicę rokokową w kościele,
obecnie zburzonym, w Rykach 19, a matka, Elżbieta z Czartoryskich —-
epitafium rokokowe z portretem w kościele w Janowie 20.
Rzeźby w nagrobku prymasa Ostrowskiego i kanclerza Młodziejow-
skiego powstały w okresie najbardziej twórczym Jakuba Monaldiego, po-
sąg zaś do nagrobka Radziwiłłowej jest ostatnim dziełem, zamykającym
trzydziestoletnią jego pracę rzeźbiarską w Polsce21 .
1U Nr inw. 29612, rys. 87.
17 Bibl. Narodowa w Warszawie, rkp. 4843, s. 191; Mańkowski T., jw., s. 76.
18 „Varsovie 4 Jenvier 1797... Mr le starostę Rix, remettera a Ve M. un Morceau
de marbre rouge, pour servir dans le Mausolee du Pere de Ve M. cai le marbre
d’Angelterre que S A le Pr Primat a faivenire(!)“. Bibl. Narodowa w Warszawie,
rkp. IV. 4843, s. 195.
19 Janowski A., Grób ojca królewskiego, Ziemia 1910, s. 757—773.
20 As, Rodzina Stanisława Augusta, Kraj 1898, s. 56.
21 Ostatnia wiadomość o Monaldim w liście Bacciarellego: „a Petersbourg le 19
fevrier 1798. ... J’aurais bien a dire encor quelque chose de l’etat deplorable de
Monaldi et Bing, outre Leurs misere Leurs santee est totalement delabree et on crainte
dans peu la fin du dernier". Bibl. Narodowa w Warszawie, rkp. IV. 4843, s. 233.
Podobny schematem kompozycyjnym do rzeźb w pomniku prymasa
Ostrowskiego i kanclerza Młodziejowskiego jest bliżej nieokreślony ry-
sunek piórkiem nieznanego autora znajdujący się zbiorach Muzeum Na-
rodowego w Warszawie 1(i. Artysta przedstawia tu szkic grupy plastycz-
nej do nagrobka, której głównym elementem jest siedząca alegoryczna
postać w hełmie na głowie, z tarczą i mieczem u stóp. Na urnie wznosi się
medalion z popiersiem. Z prawej strony siedzi płaczące putto. Części archi-
tektoniczne: obelisk i fragment cokołu są ledwie zaznaczone. Szkic wska-
zuje, że nagrobek miał być przeznaczony dla kogoś wsławionego bo-
jami, może więc dla Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego.
Wiadomo jest, że Stanisław August nosił się od dawna z zamiarem wy-
stawienia mauzoleum swemu ojcu. We wspomnianym liście z 1796 r.
przewidywał Bacciarelli poważny udział Monaldiego w wykonaniu pro-
jektu przez siebie sporządzonego n. Może z tymi pomysłami wiąże się
i rysunek z Muzeum Narodowego. Stanisław August interesuje się nagrob-
kiem dla ojca jeszcze w 1797 r.18. Pomnik jednak nie został wykonany.
Ojciec króla miał do 1943 r. tylko skromną tablicę rokokową w kościele,
obecnie zburzonym, w Rykach 19, a matka, Elżbieta z Czartoryskich —-
epitafium rokokowe z portretem w kościele w Janowie 20.
Rzeźby w nagrobku prymasa Ostrowskiego i kanclerza Młodziejow-
skiego powstały w okresie najbardziej twórczym Jakuba Monaldiego, po-
sąg zaś do nagrobka Radziwiłłowej jest ostatnim dziełem, zamykającym
trzydziestoletnią jego pracę rzeźbiarską w Polsce21 .
1U Nr inw. 29612, rys. 87.
17 Bibl. Narodowa w Warszawie, rkp. 4843, s. 191; Mańkowski T., jw., s. 76.
18 „Varsovie 4 Jenvier 1797... Mr le starostę Rix, remettera a Ve M. un Morceau
de marbre rouge, pour servir dans le Mausolee du Pere de Ve M. cai le marbre
d’Angelterre que S A le Pr Primat a faivenire(!)“. Bibl. Narodowa w Warszawie,
rkp. IV. 4843, s. 195.
19 Janowski A., Grób ojca królewskiego, Ziemia 1910, s. 757—773.
20 As, Rodzina Stanisława Augusta, Kraj 1898, s. 56.
21 Ostatnia wiadomość o Monaldim w liście Bacciarellego: „a Petersbourg le 19
fevrier 1798. ... J’aurais bien a dire encor quelque chose de l’etat deplorable de
Monaldi et Bing, outre Leurs misere Leurs santee est totalement delabree et on crainte
dans peu la fin du dernier". Bibl. Narodowa w Warszawie, rkp. IV. 4843, s. 233.