DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Kotula, Franciszek: Wilkom cechu szewców w łańcucie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0299
WILKOM CECHU SZEWCÓW W ŁAŃCUCIE
tak nierozerwalną całość, że dotychczas nie ma
najdrobniejszego odprysku.
Środkowa część wilkomu jest nadzwyczaj
bogato ozdobiona. Czynnikiem dekoratywnym
są tu przede wszystkim postacie ludzkie, a jest
ich w porównaniu z innymi wilkomami cała ga-
leria, bo aż siedem. Ów środkowy pas dekora-
tywny został podzielony na cztery pola, przy
czym czynnikiem dzielącym są podwójne łodygi
konwalii, zaś między nimi trzecia łodyga, ozdo-
biona już fantazyjnymi kwiatami w kolorze żół-
tym.
Frontalną i można powiedzieć honorową
płaszczyzną jest ta, na której umieszczono datę:
„ANNO DOMINI — 1662“ (rye. 1). Poza tym na
wilkomie nie ma żadnych innych napisów. Ale
scena wyraziście głosi, że to wilkom szewców.
Przy warsztacie bowiem, na którym leżą typo-
we XVII-wieczne narzędzia szewskie, siedzą
jakby mistrz i czeladnik szyjąc buty. A jeśli
się przyjmie, że taki cenny przedmiot jak wil-
kom mógł być zrobiony tylko na zamówienie i że
malarz najprawdopodobniej ozdobił go według
życzenia zamawiających, dobrze to świadczy
o łańcuckich mistrzach szewskich, że na hono-
rowym miejscu kazali przedstawić i mistrza,
i czeladnika przy ich codziennej, zawodowej
pracy.
Na pozostałych natomiast polach widzimy już
sceny odświętne, ściśle sceny przedstawiające
zabawę. Po obu stronach honorowej sceny stoi
dwoje młodych ludzi, może chłopiec i dziewczy-
na, a może sądząc z ubrania głowy kobiety mło-
de małżeństwo, najwidoczniej adorujący pracu-
jących rzemieślników, jakby pijących za ich
zdrowie. Młodzi zapatrzeni są w siebie, ona
z kokieteryjnym uśmiechem na ustach trzyma
w ręce dzban wykonując ruch, jakby chciała
nalać płynu do kielicha trzymanego przez mło-
dego mężczyznę (ryc. 2 i 3).
I wreszcie ostatnia scena przedstawia też za-
bawę, może nawet zaloty. Dwoje młodych ludzi
siedzi na beczce i czule trzyma się pod ręce,
inny młodzieniec toczy z beczki płyn, najpraw-
Ryc. 2. Wilkom cechu szewców, jw. Widok boczny, postać męska adorująca pracu-
jących szewców, (Fot. St. Witowski). Ryc. 3. Wilkom cechu szewców, jw. Widok
boczny, postać kobieca adorująca pracujących szewców. (Fot. St. Witowski).
93
tak nierozerwalną całość, że dotychczas nie ma
najdrobniejszego odprysku.
Środkowa część wilkomu jest nadzwyczaj
bogato ozdobiona. Czynnikiem dekoratywnym
są tu przede wszystkim postacie ludzkie, a jest
ich w porównaniu z innymi wilkomami cała ga-
leria, bo aż siedem. Ów środkowy pas dekora-
tywny został podzielony na cztery pola, przy
czym czynnikiem dzielącym są podwójne łodygi
konwalii, zaś między nimi trzecia łodyga, ozdo-
biona już fantazyjnymi kwiatami w kolorze żół-
tym.
Frontalną i można powiedzieć honorową
płaszczyzną jest ta, na której umieszczono datę:
„ANNO DOMINI — 1662“ (rye. 1). Poza tym na
wilkomie nie ma żadnych innych napisów. Ale
scena wyraziście głosi, że to wilkom szewców.
Przy warsztacie bowiem, na którym leżą typo-
we XVII-wieczne narzędzia szewskie, siedzą
jakby mistrz i czeladnik szyjąc buty. A jeśli
się przyjmie, że taki cenny przedmiot jak wil-
kom mógł być zrobiony tylko na zamówienie i że
malarz najprawdopodobniej ozdobił go według
życzenia zamawiających, dobrze to świadczy
o łańcuckich mistrzach szewskich, że na hono-
rowym miejscu kazali przedstawić i mistrza,
i czeladnika przy ich codziennej, zawodowej
pracy.
Na pozostałych natomiast polach widzimy już
sceny odświętne, ściśle sceny przedstawiające
zabawę. Po obu stronach honorowej sceny stoi
dwoje młodych ludzi, może chłopiec i dziewczy-
na, a może sądząc z ubrania głowy kobiety mło-
de małżeństwo, najwidoczniej adorujący pracu-
jących rzemieślników, jakby pijących za ich
zdrowie. Młodzi zapatrzeni są w siebie, ona
z kokieteryjnym uśmiechem na ustach trzyma
w ręce dzban wykonując ruch, jakby chciała
nalać płynu do kielicha trzymanego przez mło-
dego mężczyznę (ryc. 2 i 3).
I wreszcie ostatnia scena przedstawia też za-
bawę, może nawet zaloty. Dwoje młodych ludzi
siedzi na beczce i czule trzyma się pod ręce,
inny młodzieniec toczy z beczki płyn, najpraw-
Ryc. 2. Wilkom cechu szewców, jw. Widok boczny, postać męska adorująca pracu-
jących szewców, (Fot. St. Witowski). Ryc. 3. Wilkom cechu szewców, jw. Widok
boczny, postać kobieca adorująca pracujących szewców. (Fot. St. Witowski).
93