Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (14.1952)

Rye. 1. Benedykt Sandomierzanin, fragment nadproża z zamka, na Wawelu,
ok. 1521-30. (Fot. T. Przypkowski)

JULIUSZ STARZYŃSKI
W SPRAWIE SYNTEZY DZIEJÓW SZTUKI
POLSKIEGO ODRODZENIA
W pracach zespołowych polskich historyków sztuki, planowanych
na najbliższe lata, badania nad sztuką polską epoki Odrodzenia winny
zająć jedno z naczelnych miejsc. Wynika to zarówno z poszukiwania trwa-
łych wartości narodowej formy, z którymi pragniemy konfrontować osiąg-
nięcia współczesnej sztuki polskiej kształtowanej metodą realizmu so-
cjalistycznego, jak i z aktualnych zainteresowań badawczych epoką Re-
nesansu jako epoką budzenia się świadomości narodowej u zarania czasów
nowożytnych.
Dla badacza dziejów sztuki narodowej podstawowym problemem jest
badanie rozwoju twórczości artystycznej w związku z rozwojem świa-
domości społecznej danego narodu. Z tego względu dla badacza dziejów
sztuki polskiej epoka Renesansu posiada szczególne znaczenie. W dziełach
polskiego Odrodzenia zawarte są znakomite przykłady samodzielnego roz-
wiązywania różnorodnych zadań plastycznych w łączności z ówczesnymi
potrzebami życia społecznego w jego postępowym nurcie, z wyczuciem
odrębnych właściwości polskiego terytorium i układu psychicznego, tak
jak się układ ten rysował w ówczesnych warunkach historycznych.
Włączając problematykę sztuk plastycznych w nurt ogólnej dyskusji
nad syntezą dziejowego dorobku polskiego Odrodzenia, musimy w pierw-
szym rzędzie rozstrzygnąć, jak dalece tradycyjne pojęcie Renesansu może
znaleźć zastosowanie w odniesieniu do naszej rzeczywistości historycznej

14